Skip to main content

izena

  • 2. betun, betúna. (c). izena. Masilla para cristales. .
  • bezeríxa, bezerixía. (b). izena. Clientela.. Esniai ura botatzen asi zien da bezerixa guztia galdu eben. .
  • bezéro, bezerúa. (b). izena. Cliente.. Eztaukat bezeruak zerbitzeko aiña arrautza./ Gu Ariznoako bezero onak ga.. komentario 1 Sin. parrokiáno, -a. Ik. esne-bezéro.
  • 1. bézpera, bézperia. (a). izena. Víspera.. Akordatzen naiz. San Martin bezperia zan alkar ezautu giñuan eguna./ Bezperan abixaik eta bixok joango gaittuk. .
  • 2. bézpera, bézperak. (b). izena. Igande arratsaldeetako elizkizuna gure gazte-denboran.   Vísperas.. Domeka atsaldero joan biar izate giñuan bezperetara. .
  • biáe, biáia. (b). izena. Tradicionalmente, ternera que ya tiene el celo pero todavía no ha parido. Hoy en día se llama así hasta que han parido el primer ternero.. Biaia larrera etara bia da, azteko da ta./ Biaia esaten da, gorputz aundixao, edade geixaokin daonian; bigantxia umetxuao dagonian, ia zelua etortzeko inguruan bigantxia izeten dok. Biaia umia eittekia da. . Jaio berria urrusa, gero bigantxa, gero biae, eta lehen txala egiten duenean bei gazte. Handik aurrera bei. Gaur egunean lehenengo hiruren lekuan biae entzun ohi da soilik.. Ik. béi, bigántxa, urrúsa.
  • biáleku, biálekua. (b). izena. BIELEKU. Beharlekua (biharlekua), lan txarra, problema.   Quehacer desagradable o penoso, problema.. Lanik ezak oinddio bialeku aundixak emungoittu./ Auzo alkate izatiak bialeku ugari tta irabazi gutxi.. Hitz polita eta erabilera onekoa, baina batuko forma "ezin aurkiturik" gabiltza . Ik. biarleku.
  • 1. biar, biárra. (a). izena. Beharra.   Necesidad, penuria.. Biarra ze dan eztakizue./ Orrek eztauka diru biarrik. .
  • 3. biar, biárra. (a). izena. (Eibar., Leintz., Soraluze.) Lana.   Trabajo. . biarra emon, . (-). aditza. (Eibar.) Emplear, dar trabajo. . Ik. biárgiñ..
  • biárgiñ, biargíña. (a). izena. (Eibar.) Langilea.   Obrero, trabajador.. Amar biargiñeko taillerra dauka. Biar eta biargiñ ez dira berez Bergaran esaten, lan eta langille baizik. Plazentzia eta Eibar aldean oso erabilia denez, oso ezagunak dira Bergaran eta esan ere egiten dira inoiz. .
  • 1. biárgintza, biárgintzia. (c). izena. (adierazkorra.) Behargintza; ekintza kaltegarria.   Estropicio.. Eztakizu beixak zelako biargintzia ein daben ortuan. . Sin. lángintza.
  • 2. biargintza, biargintzia. (-). izena. (Eibar.) Oficio, tarea, trabajo.. Sin. lángintza.
  • biarginzale, biarginzalia. (-). izena. (Eibar.) Obrerista, sindicalista. .
  • biarleku, biarlekua. (-). izena. (Eibar.) Lanlekua. . Ik. biáleku.
  • 2. biarreko, biarrekúa. (b). izena. Behar dena; aditz partizipioaren ondoren.. Esan biarreko guztiak esaittuzu?/ Ezkontzia be ein biarrekua da. .
  • biarreztan, biarreztana. (c). izena. Ezbeharra, desgrazia. "Behar ez dena", literalki.. Kontuz ibili adi, biarreztanen bat egiñenan be. .
  • biarríkez, biarríkeza. (b). izena. (Eibar.) Lanik eza, langabezia.   Paro, crisis económica.. Gerra batetik besterako bittartian, biarrikeza ixa etenbako gaitza izan zan Eibarren. . Sin. lanikéz.
  • biatz. (-). izena. Ik. bíetz.
  • bibédar, bibedárra. (b). izena. Bigarren ebakialdiko belarra.   Hierba del segundo corte.. Udazkenian naikua bibedar jaten dabe ganauak.. Ik. irubedar.
  • bíbora, bíboria. (b). izena. Sugegorria.   Víbora.. Biborak oso benenosuak die.. Sin. subábibora.
  • bíbote, bíbotia(k). (-). izena. BÍGOTE. Bigote.. Bibotiak laga bia jittuat./ Nik moztukostat bibotia.. Pluralean, batik bat. . bíbotiak ipíñi, bíbotiak járri. (c). esapidea. JÁRRI. Jarrera gogorra hartu, errespetua jarri.. Umiak eztoskue kasoik eitten da bibotiak ipiñi biakoittut. .. bíbotiak euki, . (c). esapidea. Agindu, aginpidea izan.. Etxe orretan andriak jauzkak bibotiak. ..
  • bibótedun, bibóteduna. (b). izena. Bigotudo. Azen.: bíbotedun ere bai. .
  • bídar. (a). izena. BÍDER. Aldiz. Veces.. Milla bidar esan dost berdiña.. Bidar ezin da ordinalekin erabili: «irugarren bidar» ez. Eta aldiz, ostera, bai. «Bat bidar» ere ezin da esan. .
  • bidarri, bidarrixa. (-). izena. (Eibar.) Bideetan eta errepideetan kilometroak adierazteko ipintzen diren harriak.. Mugarrixa mugetan, bidarrixa kilometro bakoitzian. (AAG Eibes) .
  • bíde, bidía. (a). izena. Camino, senda.. Errepideari kamiño.. bidía izan, bidia euki. (c). esapidea. Aukera izan.. Orrek estudixatzeko bidia izan zeban, baiña gogo gutxi./ Bidia badaukazu erosidazu puruak. .. bidé bat eiñ, . (c). esapidea. BIDÍA EIÑ. Procurar, hacer lo posible.. Gaur etxetik goizao urtetzeko bide bat ein biou./ Ia aurten patatia goiz sartzeko bidia eitten doun. ..