izena
- belozípedo, belozípedua. (d). izena. Hala deitzen zitzaien lehenengo bizikletei, frantsesez ere hala esaten zelako.. Ik. bizíkeleta.
- beltxijóe, beltxijóia. (c). izena. BELTXIJOI. Apus apus. Enara beltza. Vencejo.. Len telegrafo kabliak beltxijoiz beteta egote zien.. Sin. egabera baltz (Ang.), abijoi (Eib.).. Sin. abijói, egabera baltz. Ik. txío.
- beltzéko, beltzekua. (c). izena. BALTZÉKO, BALTZIKO. Karta-jokoan, puntuan, batik bat, txanka, zaldia, erregea eta batekoa; puntu bakarra balio duena, alegia. En el juego de cartas, "al punto" sobre todo, los que valen solo un punto.. Onek dittuk kartak: iru beltzeko./ Beltzekua besteik eztot ikusten. .
- 3. beltzittu, beltzittúa. (b). izena. Moratón, cardenal.. Beltzittu galanta daukat oinddio ipurdixan. . Sin. béltzuna, -e. Ik. úluna.
- bendezíño, bendeziñúa. (c). izena. BENDIZÍÑO. Bedeinkazioa. Bendición.. Abadiak bendeziñua emon dosku. . Sin. bedinkazíño. eta ze bendezíño!, . (c). esapidea. ETA ZE BENDEZÍÑO. ..ni qué puñetas. —Poliza bat falta jatzu. —Ze poliza ta ze bendeziño! Beti igual!. Ik. eta ze otxókuarto!, eta ze prosozíño!..
- bengáizu, -o, bengáizua. (c). izena. BENGAIZ, -A (ANTZ.). Mendekua. Venganza. Geixao etxera ez bueltatzia izan zan aren bengaizua.. Sin. béngantza.
- 1. bénta, béntia. (b). izena. Salmenta. Venta.. Ze moduzko bentia euki dozu ba plazan?/ Gaur atzo baiño benta obia egon da. . BENTAN EGON: salgai egon.. béntan égon, . (b). Salgai egon.. Ze uste dozu ba, ni enago bentan, e.. Ik. saltzeko..
- 2. bénta, béntia. (d). izena. Bideko ostatua.. Adinekoek badakite zer den baina ez da apenas erabiltzen. Egon ere ez dago jada bentarik. Benta eta Benta Berri Bergaratik Elorregira bidean, eta Elosuko Benta, adibidez, zeregin horretako etxeak ziren..
- bentána-tápa, bentána-tapía. (c). izena. Tapa de ventana, contraventana.. Bentana-tapak itxi amabixak aldera.. Hemen barrutik egon ohi dira jeneralean. . Sin. kontrábentana.
- berákatz, berákatza. (a). izena. botanika Allium sativum. Baratxuria. Ajo. berakatza baiño fiñaua izan, . (b). esapidea. Oso fina izan. ..
- berákatz-átal, berákatz-atála. (b). izena. Diente de ajo. .
- berákatz-buru, berákatz-burua. (b). izena. BERÁKAZBURU. Cabeza de ajo. . BERÁKAZBURU ahoskatu ohi da..
- berákatz-kórda, berákatz-kordía. (c). izena. BERÁKAZKORDA. Ristra de ajos.. BERÁKAZKORDA ahoskatu ohi da.. Sin. berákatz-sórta.
- berákatz-sálda, berákatz-saldía. (a). izena. BERÁKASALDA. Caldo de ajo.. Bixamona pasatzeko ezta txarra berakasaldia. . BERÁKASALDA ahoskatu ohi da..
- berákatz-sórta, berákatz-sortía. (b). izena. BERÁKASORTA. Ristra de ajos.. BERÁKASORTA entzuten da gehiago.. Sin. berákatz-kórda.
- berákatz-zopa, berákatz-zopia, -ak. (b). izena. BERAKAZOPA. Sopas de ajo.. Eta goiz aldera berakazopak jan giñuzen./ Ondo einddako berakazopia gauza edarra da. Pluralean, batik bat. . BERAKAZOPA ahoskatu ohi da. Pluralean, batik bat..
- beráko, berakúa. (b). izena. Diarrea.. Familixa guztia berakuakin dabill. . Sinonimoen artean hau izango da «serioena», nonahi erabiltzekoa.. Ik. trípetako, kakaberáko, kakalarri, kakapirri.
- 1. beranduko, berandukúa. (b). izena. Tardío. Dícese sobre todo de aquellas frutas y hortalizas que dan el fruto tardíamente.. Aurten beranduko kipulaik eztou sartu./ Patata-saill ori goizaokua ala berandukua da?/ Badakizu beranduko lanak zelakuak izaten dien. .
- beranéante, beranéantia. (c). izena. BERANÍANTE. Veraneante, turista.. Badatoz gure beraniantiak./ Sekula baiño beraneante geixao egon ei da Donostian.. Duela hogeita hamar bat urte arte, "turista" hitza sartu eta inposatu zen arte, hitz hau erabiltzen zen..
- berátzi. (a). izena. Bederatzi. Nueve. .
