izena
- ikastáille, ikastaillía. (c). izena. Ikaslea. Alumno, "aprendedor".. Nere moduko ikistailliak izengo zien da igual pentsauko zeben derrior ikisi bia zebela, da eziñ ikisi. Maistruak kulpak. Eli. . IKISTAILLE dio Elisak..
- ikástola, ikástolia. (a). izena. Ikastola. .
- íkatz, ikátza. (a). izena. IKETZ. Carbón.. Adinekoek Iketz, ikezgiñ... (eratorri guztietan) darabilte ia beti. Gazteagoek ikatz gehiago.. ikatza egosi, . (c). aditza. IKETZA EGOSI. Hacer (cocer) carbón vegetal. . .. ikatz xe, ikatz xeia. (-). izena. IKETZ XE. Ikatz xehea, iduria. Carbón menudo.. Praserotaako ta erute zan, ikez xeia esate zan. Mateo. ..
- ikatz xe, ikatz xeia. (-). izena. IKETZ XE. Ikatz xehea, iduria. Carbón menudo.. Praserotaako ta erute zan, ikez xeia esate zan. Mateo. .
- ikatz-kaku, ikatz-kakua. (d). izena. IKETZ-KAKU, IKEX-KAKU. Gancho para sacar el carbón de la carbonera.. Ortz bakarra, len esan dotena, ikex-txakua, iketza etaatzekua. Mart.. Sin. ortz-bakar, kako, -u.
- ikatz-lan, ikatz-lana. (c). izena. IKETZ LAN. Trabajo que realizan los carboneros.. Ni neuk etxeako ei neban, eta emengo iketz-lana geixena bakoitza beretako izeten zan. Mateo. .
- ikatz-plaza, ikatz-plazia. (d). izena. IKETZ-PLAZA, IKEZ-PLAZA. Ikatz egin berria zabaltzeko eta edukitzeko lekua.. Eoten da, ikez-plazia esate ako, iketza etaa ta eukitzeko leku bat. Mart. .
- ikatz-txapa, ikatz-txapia. (d). izena. IKETZ-TXAPA, IKEZ-TXAPA. Ikatz-zaku beteari puntan jartzen zaion zumitzezko estalki borobila.. Zakuak betetze zien, gero ikez-txapak izeten dia; bueltan ipintte ako goiko puntan, da ori ezpada garua ipintte ako. Mart. . Sin. txapa..
- ikatz-zaku, ikatz-zakua. (d). izena. IKETZ-ZAKU, IKEZ-ZAKU. Saco de carbón.. Ikez-zakuak esate akon. Jose. .
- ikazgei, ikazgeixa. (-). izena. "Ikatza egiteko gertautako egur zatixak." (SB Eibetno)..
- ikazgille, ikazgillia. (d). izena. IKEZGILLE, IKAZGIÑ. Ikazkina. Carbonero.. Lengo basomutillek edo ikezgilliek eibena. Mateo.. Sin. ikázgiñ, txendorgille.
- ikázgiñ, ikazgíña. (c). izena. IKEZGIÑ, IKAZKIÑ. Ikatza egiten duena. Carbonero.. Baba-baltzak urdaixakin, ikazgiñen jana./ Ikazgiñak egur-ikatza eitten dabe./ Goimendixan ikazgiñak eta bajanaz ta ikasiñ egurgiñan. Fran.. Sin. txendorgille, ikazgille. ikazgíñan, . (c). adberbioa. Ikatza egiten.. Joantxo ikazgiñan ibilittakua da gaztetan. ..
- ikázgintza, ikázgintzia. (c). izena. IKEZGINTZA. Fabricación de carbón.. Zure aittajuna ikazgintzan ibilittakua da./ Neguan ikezgintzia ta, egur-gertatzia ta. JJp./ Terese makiña bat einddakua zan, makiña bat ikezgintza einddakua. JJp. .
- ikaztei-zulo, ikaztei-zulua. (d). izena. IKEZTEI-ZULO, IKAZTE(G)I. Txondorra egiten deneko gunea.. Pillak einda ikaztei-zuluan, bertan albotan pillak; gertu-gertu geo bertati. Cand.. Sin. txendor-zúlo.
- ikúrriñ, ikúrriña. (a). izena. Euskal Herriko bandera.. Len be ikurriña esaten jakuan Euskal Herriko zerai. Banderia dana, eta Euskal Herrikua esan bia giñuanian ikurriña. Don.. Azen.: ikurríña ere bai. .
- ikusmíra, ikusmiría. (d). izena. Ikusgaia. Tema para ver, para curiosear.. Gaur e, baakizu gaur ero biar ze funziño ero ze ikusmira daon Bergaan? . ikusmiran, . (-). . 1. ikusmirán, . (c). adberbioa. Curioseando.. Goiz guztia dendaik denda ikusmiran ibili naiz./ Jentiak alde ein zun, ikusmiran ibilli zan jentiak eta. JJp. .. 2. ikusmiran, . (-). Jendearen bistan. A la vista de todos, en el punto de mira.. Pinttau pinttauta, minifaldatxo batekin, jente guztian ikusmiran egotia gustatze jako. ...
- 2. ikutu, ikutúa. (b). izena. Golpecito, toque, retoque.. Ikututxo bat eiñ orduko garajera daroia kotxia./ Obria akabatzeko ikutu batzuk falta jaku. . tóntotik ikutúik pe ez éuki, . (c). esapidea. No tener un pelo de tonto.. Orrek etxaukak tontotik ikutuik pe...
- 3. ikutu, ikutúa. (c). izena. Antz puxka bat. Cierto parecido.. Aittak pe badauka aittan ikutua./ Nik orri aman ikutua artzen jat.. Pertsonez, batik bat. .
- 4. ikutu, ikutúa. (c). izena. Zoro ikutua.. I, Perikok ikutua etxaukak puxkat?/ Oiñ arte eztok sekula ain gaizki ibili, beti euki jok ikutua, baiña. .
- ilban, ilbana. (b). izena. Albaina. Hilván.. Lenengo ilbana pasau marketatik; ointxe eitten dana. Maria. .