izena
- 2. igarileku, igarilekua. (-). izena. (Eibar.) "Piscina. Azken urtiotan asko indartu da pizina berbia, baiña jente nagusixak natural-natural darabil igarileku berbia. Kontuan izan 1934an Amañako presa onduan; Barrenengua basarri azpixan egin zala Eibarko lehenengo igarilekua, eta izen horrekin ezagutzen zala." (SB Eibetno).
- 2. igeltseríxa, igeltserixía. (c). izena. Igeltsero lanbidea. El oficio de albañil.. Ogei urte daroiat igeltserixán.. Erreparatu azentuari.. Sin. igeltsérotza.
- 1. igeltsérixa, igeltsérixia. (c). izena. Igeltsu fabrika. Yesería.. Araneko igeltsérixia . Sin. igeltsu.
- igeltsérotza, igeltsérotzia. (c). izena. Igeltsero lanbidea.. Igeltserotzia ez pentsau bi egunetan ikasten danik.. Sin. igeltseríxa.
- 2. igeltsu, igeltsúa. (b). izena. Araneko igeltsu fabrikari igéltserixia edo igeltsúa deitzen zitzaion. Fábrica de cal.. Igeltsuko mutillak akzidentia euki ei dau. .
- íges, igésa. (c). izena. IES. Igesketa. Huida.. Bixen artian preparau zeben Segoviako igesa. . igesái emon, . (c). IGESIXÁI ÉMON. Ihesari eman. Darse a la fuga. . Guardazobillak somau zittuanian iesai emon zotsan... íges eiñ, . (a). du aditza. IES EIÑ. Ihes egin. Huir, escapar.. Kartzelatik iges eiñ i dabe.. Sin. ospa eiñ, álde eiñ, ánka eiñ..
- igétai, igétaixa. (b). izena. IÉTEI, IÉTAI, IGÍTAI, ÍTEI. Hoz.. Garixa ebaitzeko ietaixa esaten jakon, da gero artua ebaitzeko ero arbixa etaratzeko sega-igetaixa. Bat izeten da agindduna, garixa ebaitzeko, da bestia izeten da agin baria, zorroztutakua, arrixakin zorroztutakua. Don./ Aria, goldia, atxurra, eskubaria, segia, poraiña, iteixa, segaiteixa... Mertz. . Ik. segá-igétai.
- igítta, igittía. (d). izena. IÍTTA, IDITTA. Gari-ebakitze sasoia eta lana. Igitaiaz ebakitzen zen orduan, eta hortik datorke izena.. Iittia esate jakon, gari ebaitzeko sasoiai; iittia. Aniz./ Artzalekuak iittara etorteko gurera, Eizalera. JJp.. Etim.: igitai (igitai lana). (?).. Sin. garí-ébaitze.
- iguingarri, iguingarríxa. (b). izena. Nazkagarria. Asqueroso.. Iguingarri arek amar milla pezeta txapiau zoskun./ Iguingarrixak jartzen die eulixak. .
- 2. igurtzi, igurtzixa(k). (-). izena. Caricia(s).. Azelakotxe igurtzixak emon zotsen neska-mutillak alkarri. .
- 1. ijera, ijería. (d). izena. Iztarrezur burua. Baita, agian, hezur-burua, artikulazio-gune borobila. Tratándose de ganado, cabeza de fémur, punto de articulación del fémur. Quizás, también, punto de articulación entre dos huesos cualquiera.. Ijeria esate jako, ijeria, txorixa daukana, txorixa esate jotsau guk, borobill orri, azur orri. Ijeriak ikara ein jao, ijeratik ikara eindda dao. Don./ Arrama-azurra esate jakok goiko trabesekuai, ta an juten dok aren puntan ori bola ori sartuta, arrama-azurrian ijeria; ijeria dok berakua, atzeko anketan. Aurrian besapalia esaten jakok. Don.. Ik. mókor, arráma-ázur, txori.
- ijíttano, -a, ijíttanua, -ia. (b). izena. Gitano, -a.. Dotore jantzittako ijitania ikusi dot./ Len karruan baiña oiñ kotxian dabitz ijittanuak.. Sin. íjitto.
- 1. íjitto, íjittua. (b). izena. Gitano.. Ijittuak dare Lezan-en.. Sin. ijíttano, -a. ijittuen astuana pasau, . (c). esapidea. Jan gabe bizitzera ia ohitu zenean hil...
- 1. íjitto-baba, íjitto-babía. (c). izena. Bestelako baben artean sortzen den baba pinttoa, zuri-marroixka, normalean jaten ez dena..
- íjitto-euskáldun, íjitto-euskálduna. (c). izena. Euskaraz dakien ijitoa. Gitano que habla vasco.. Len asko zien ijitto-euskaldunak. Etxeberria ei zeuken danak apellidua. .
- íjitto-zésto, ijítto-zestúa. (c). izena. Zumezko otzara. Cesto de mano de mimbre.. Gurian betik arrautzak ijitto-zestuan eruate zien plazara.. Ik. zésto, kótzara.
- ijittokeríxa, ijittokerixìa. (c). izena. Engainua, azpijokoa. Gitanada, engaño.. Neri, tratuan nabillenian, serixo berba eittia gustatze jatak, ijittokerixa barik. .
- ikára, ikaría. (b). izena. Dardara. Temblor (sea por miedo, frío, etc.).. Ikara demasa dauka esku bixetan./ Ate-otsa entzun zanian azurretaraiñoko ikaria sartu jatan.. Sin. dardára. Ik. lurríkara, orríkara, otzíkara. ikára éindda égon, . (-). . 3. ikara eindda egon, . (c). esapidea. Hunkituta. . Andolin bezperan il zan eta danok genden ikara eindda... 2. ikara eindda egon, . (c). esapidea. Pertsona bat zoro samartua egon.. Etxakixat, baina Karlos puxkat ikara eindda dagola uste juat. .. 1. ikara eindda egon, . (c). Eraikuntza bat mugitua egon. Estar movido el esqueleto o la base de una construcción.. Etxia desalojau dabe, ikara eindda dago itxuria ta.... ikára eiñ, . (-). . 1. ikara eiñ, . (c). du aditza. Moverse un poco.. Armaixua mobidu nai izan dot baiña eztau ikaraik pe eitten./ Goiz guztia tabernan egoten da ikaraik pe egin barik. .. 2. ikara eiñ, . (c). aditza. Estremecerse, temblar.. Dinamitiak esplotau dabenian etxe guztiak ikara ein ddau. ... ikáraz, . (d). adberbioa. Dardaraz. Temblando. Otzak ikaraz nago. .. ikára eráiñ, . (c). dio aditza. Hacer mover, hacer temblar.. Ezetz ikara eraiñ eun kiloko arri orri./ Lurrikariak etxe guztiei ikara erain dotse. ..
