izena

  • 1. sataga, satagía. estepan. (-). izena. "Palanca de madera de unos dos metros para mover troncos." (Izag Antz)..
    sataga
  • 1. txirki-mirki, txirki-mirkixak. (-). izena. (Antzuola.) "Traste txikiak, baliorik gabekoak, merezi ez dutenak.. Ezer eztot erosi, txirki-mirkixa besteik etzeuan." (Lar Antz). .
    txirki-mirki
  • 2. txirki-mirki, txirki-mirkixak. (-). izena. "Chuchería.. Hainbeste txirki-mirki ezizu jan./ Oingo umiak zenbat txirki-mirki jaten daben!" (Lar Antz). .
    txirki-mirki
  • 1. -kúma, -kumía. (b). izena. -KUME. Hitzaren bigarren osagai gisa, animalia-umea.   Cría de animal.. Mutikotan txori-kuma billa ibiltze giñan./ Lau katakuma dauzkau.. Txerrikuma, astakuma, konejukuma... Soilik esan behar denean: ume. Astuak bi ume eittu..
    -kúma
  • 2. -lizar, -lizarra. (d). izena. Zuhaitz luzea, arbolaren izenari lotuta: pago-lizar, gaztaiña-lizar, piñu-lizar.... Gerrixan ebai eta gero adarrak etaratzeittuanian, aura dok pago-motza, eta bestela luzia lagatzen danian, pago-lizarra ero pago-luzia. Klem..
    -lizar
  • 2. -ura. (b). izena. Konposatuetan, zumoa, zukua: naranja-ur, limoi-ur, etab.   Zumo, en palabras compuestas.. Oso ona da naranja-ura./ Melokotoi-ura artu giñuan. .
    -ura
  • aalizate, aalizatie. (c). izena. (Leintz.) Ahal izatea, ahalmena.   Capacidad, poder.. Goñik aalizatie bai galanta baiñe burue falta..
    aalizate
  • áardi, áardixa. (d). izena. Txerri emea.   Cerda, marrana . Igel jartzen zien, da orregaittik kapau itte zan, naiz aardixa ta naiz ordotza, bixak. . Ant. ordótz.
    áardi
  • aasa. (-). izena. (Eibar.) "Zestogiñak otzarak eta antzerakuak egitteko darabillen erreminttia, helduleku bikua.. Zestogiñak eta zumitzak refinatzeko erabiltzen dabe, zepillua moduan. Oiñ piñuak zuritzeko be bai". (SB Eibetno)..
    aasa

  • aáta, aatía. (b). izena. ARÁTA, -ÍA. anas s.. Ahatea.   Pato. Tanto el silvestre como el doméstico. . Paseko aata bat bota dau Julianek./ Aatak euki giñuzen aspaldi./ Aata-arrautzak eztie oilluanak bezin gozuak.. Etxekoari paitta esaten zaio gehiago. Eibarren etxekoei, bili. . Sin. páitta, bili.

    aáta
  • abáde, abadía. (a). izena. ABARE. Apaiza.   Cura. . Ik. kúria, máixu. Nolako abade, alako elizalde. (-). esaera. (Antzuola.) (Lar Antz)... Abadian lapikua txikixa baiña gozua; ikazgilliana aundixa baiña bastua. (-). esaera. (Lar Antz). .. Abadiak ainketan daben errixa, andrak manejetan daben etxia eta auntzak mozketan daben minteixa txarto. (-). esaera. (Aran Gatz)... Abadiak aintzen daben errixan eta auntzak dabitzen txaran gauza onik ez. (-). esaera. (Lar Antz). ..
    abáde
  • abade kéixa, abade keixía. (d). izena. Gerezi mota bat. .
    abade kéixa
  • abáde-estudiante, abáde-estudiantia. (c). izena. ESTUDIANTE. Apaizgaia.   Seminarista. . Artizko abade-estudiantia egon da mezetan..
    abáde-estudiante
  • abádegei, abádegeixa. (a). izena. ABADEGI. Apaizgaia.   Seminarista. . Len abadegeixak pillan ibiltzen zien beren sotana beltzekin./ Neu be gaztetan abadegi ibilittakua naiz ba..
    abádegei

  • abádetxe, abádetxia. (a). izena. Abadearen etxea.   Casa cural. . Uberako abadetxia utsik dago aspalditik.. Azen.: abadetxía ere bai zenbait lekutan.

    abádetxe
  • abádetza, abádetzia. (b). izena. Abade ofizioa.   La profesión de cura, sacerdocio. . Abade geixenak abadetziai laga ein dotse./ Abadetzan zebillen asko oiñ maixutzan dabill..
    abádetza
  • abadíñau, abadiñáua. (d). izena. Gaztaina klase bat.. Beste klase batzu(k) pe baeren, abadiñaua esate jakona beste bat eta. . Ik. gaztáiña.
    abadíñau
  • ábailla, ábaillia. (c). izena. ÁBAILL. Honda.. Abailliakin arrixak botatzen ibiltzen giñan./ Aintxinako pastoriak oso abillak zien abaillia manejatzen.. Batzuek a organikorik gabe darabilte: ÁBAILL, ábailla. (d).. Sin. tráilla.
    ábailla
  • abándonu, abándonua. (c). izena. Abandono.. Zela euki leizke ermittak olako abandonuan..
    abándonu
  • ábao, -u, ábaua. (d). izena. Abaraska.   Panal de miel. . Eztiz betetako abaua arrapau ta danon artian jan giñuan./ Argizai asko ta ezti gutxi zeukan abau arek.. Sin. pánal.
    ábao, -u

  • ábar, abarra(k). (a). izena. Arrama meheak, sutarako erabiltzen direnak.   Ramaje delgado, una vez separado del tronco.. Ekarri abar batzuk sua pizteko./ Piñuixa bota zeben eta baso guztia abarrez beteta dauke./ Abar baten trabau ta muturrez aurrera jausi nitzuan. Gehienetan pluralean

    ábar
  • abar-meta, abar-metia. (-). izena. Abarrez egindako meta edo egur pila.. Karobi onduan, karobia in bizanian, meta bat, abar-meta bat eitxe giñuan. Juan..
    abar-meta

  • abar-sórta, abar-sortía. (b). izena. Abarrez egindako sorta. Labesua egiteko, batik bat; saldu ere egiten ziren.   Haz de ramaje.. Abar-sortagiñan jarduten zeben, gero panaderixara saldu ta pezeta batzuk artzeko./ Labesu bakoitza eitteko, iru ero lau abar-sorta biar izaten zien. Sin. txortabar (Eib.).

    abar-sórta

  • abárka, abarkía. (a). izena. Albarca.. Lanerako, gomazko abarkak die onenak, dantzarako narruzkuak.. Narruzkuak eta gomazkuak izaten dira. Gomazkoei abarka baltzak ere deitzen zaie. Artu bi marmintt, olaxe, mokor banatan olaxe eskuekin, abarka baltzak, buruko paiñeluak olaxe, taka, ttaka, ttaka, ttaka, Osintxura. Hil. Larruzkoei abarka narruzkuak deitzen die Enr.k. . Ik. nárru.

    abárka
  • abárka-ézten, abárka-ezténa. (c). izena. Lezna, punzón.. Sin. abárka-zíri.
    abárka-ézten
Subscribe to Bergarako euskara