izena
abárka-sóka, abárka-sokía. estepan. (b). izena. Abarka lotzeko soka. Cuerda para atar albarcas.. Artillezko galtzak etxien einddakuek, eta baitta abarka-sokak e. Gure aittek eta amak baekixen, dornu bat baeben eitteko, arixa eitteko, da arekin eitte zittuen danak. Mateo./ Kurutzegi sortia abarka-sokaz lotzen zan..
- abárka-zíri, abárka-ziríxa. (b). izena. Abarkak zulatzeko eztena. Punzón con el que se agujerean las albarcas.. Narruzko abarkei sokia jartzeko, abarka zirixakin eitten jakuen zulua.. Sin. abárka-ézten.
- abárketa, abárketia. (a). izena. APÁRGETA. Alpargata. . Abarketekin umedadetan ibili ezkero, katarrua seguru. / Apargetak bustittut.. abarketia euki. (c). esapidea. Tener mucho rollo. . Orrek jaukak abarketia orrek. Eztok ixiltzen...
- abarketéritza, abarketéritzia. (c). izena. Abarketak eta horrelakoak saltzen dituzten denda. Alpargatería. . Sarrittan joaten giñan umetan Eibarko abarketeritzako tia bisittatzera.. Eibarren bazen Maria Angela kalean Abarketéritzia deituriko denda, gure senitartekoena zena..
- abárpilla, abárpillia. (b). izena. Abarrez egindako pila. Montón de ramaje delgado. . Etxeaurrian abarpillia egote zan basarrittan./ Eskerrak abarpillara jausi zanai, bestela azurrak pe apurtuko zittuan..
- 2. abarrots, abarrótsa. (c). izena. Zaratak, oihuak eta hotsak batera. Griterío, generalmente unido a ruidos varios.. Tartufoko atian burrukia egon zuan. Aura zuan abarrotsa..
- 1. abarrots, abarrótsa. (b). izena. Abar zarata. Ruido de ramaje.. Aiziak bota daben paguak azelakotxe abarrotsa etara daben./ Oillagorrak urten jostan sasittik, egundoko abarrotsakin..
- abauts, abautsa. (-). izena. (Eibar.) Butrino de madera para pescar. .
- ábe, abía. (b). izena. Habea. Viga en general, travesaño horizontal, no vertical. . Urrupain baserrixak, ogei metro luze ta iru metro sendoko abiak dauzka./ Abiak usteldu, ta beia jo zeban etxiak.. Zutikoei, ZUTIKO edo POSTE.. Etxetako kontuak abiak daki (arek baleki berba itten), . (a). esaera. Habea etxe guztietan dagoenez, etxeko berri guztiak dakizki. (Lar Antz).. "Sin. etxetako berri izaten dabe gelatzak eta okasiñuak." (Lar Antz)...
- abélarte, abélartia. (d). izena. Postetik postera dagoen tartea. Tramo, luz.. Sin. posté-bíttarte, trámo.
- 1. abendu, abendua. (d). izena. Diciembre.. Oso adinekoek bakarrik; dizíenbre, bestelakoek. . Abenduko eguna, illundu orduko eguna, . (-). esaera. (Antzuola.) (Lar Antz).. Ik. Santa Lutzia..
- 2. abéndu, abéndua. (d). izena. (Eibar.) “(Milvus sp.) Milano. Abenduak eruan deskuz txitxarik geixenak. Sin. miru, txittalapur.” (Etxba Eib). “Buteo buteo. Ratonero. Sin. txitxalapur.” (SB Eibetno).. Ik. míru, txitxalapur.
- abérats-étxe, abérats-etxía. (c). izena. Aberats handien etxea.. Gero arek bi urte eiñ aberats-etxian ala, ta orrek etorte zienian, distingida etorte zien. Bai jantzixan, bai buruko illiak... belarrittakuak pe diferentiak, tertziopelozko jantzixak... Hil..
- abertzále, abertzalía. (b). izena. Nacionalista vasco.. Jai baten etxian tokatzen jatan, eta Estellan zeuan zeoze abertzaliena, etxakiñat ze zeuan orduan, tiroka ta ebali zittuen gaiñera autobusian, oso gaizki. Eli..
- ábeto, ábetua. (c). izena. botanika Abies alba. Izaia. Abeto.. Abetuak eta dia zer aundikuak, lurra aberasten dabenak. Juantxo..
- abijói, abijóia. (d). izena. (Eibar.) Apus apus. Vencejo.. Abijoia, ernadian antzerako txorixa. (Etxba Eib).. Sin. egabera baltz, beltxijóe.
- abillidáde, abillidadía. (a). izena. ABILIDADE, ALBIDADE. Trebetasuna. Habilidad. . Ezta abillidade aundirik biar alkondarian botoia josteko./ Orrek pe eztauka eskutan mingaiñian beste abillidade.. "Albidade"; herri etimologiaz sortua dirudi: "ahal-bidade"; edo..
- 1. abitaziño, abitaziñúa. (c). izena. Etxebizitza. Vivienda, piso.. Abitaziñua erosi ei dau Eibarren.. Adinekoek esana. Kalekoei buruz, batik bat. Baserrikoa etxebizitza edo bizitza.. Sin. etxébizitza, bízitza.
