Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

etxando birutas!. (b). esapidea. ETXANDO BETUN!, ETXANDO KAFE!, ETXANDO TXIMISTAS!. Oso azkar, bizkor.. Banajoiak etxando birutas!.
esanekúa izan. (b). esapidea. Ser obediente.. Zuen neskatillia okerra da baiña esanekua. .
1. eran. (a). du aditza. Edan.   Beber. . eranían pasau, . (c). esapidea. Gehiegi edan.. Itxuria eranian pasau zan, da gero txokia kotxiakin./ Len aguazillak erretiratzen jittuan dantzatik eranian pasautakuak. .. eran txarrekua izen, . (-). esapidea. Edandakoan gaizto jarri.. Eran txarrekua izen da beti Inaxio. (Lar Antz).. éranda égon., . (b). esapidea. Estar bebido.. Rekta erdixan baztarra joteko eranda egongo zan...
1. erakútsittako, erakútsittakua. (c). izenlaguna. Trebetasunen bat erakutsi zaion animalia.   Se dice del animal adiestrado.. Kontuz orrekin; erakutsittako txakurra jaukak eta salto eingosk paparrera./ Erakutsittako tximiñuak zeuzken titiriteruak. .
eju-ejuka. (-). onomatopeia. "Eztula.. Ibili zaitte eurittan eta gero eju-ejuka." (SB Eibetno). .
1. eraiñ. (a). aditza. Eragin, egin arazi.   Obligar, mandar hacer. . Azkenian babak jan erain biar izan notsan mutikuai./ Zuri lana eraittia baiño obe da norberak eittia./ Ezidazue barre eraiñ. . Egin-en faktitiboa. Arazi ezin da zuzenean izenekin erabili eta eraiñ ostera, bai: negar, barre, lo, lan... eraiñ. Erderaz eraiñ, baiña zela etzan kanpuan da beste gauzatan zertzen, ba derriorrekua antxe zeoze; kitto. Don. (AA BergEus, 343. o.). Beti ez du obligazio zentzua: beixak larrera etara biar dittut jan eraittera. .
eran txarrekua izen. (-). esapidea. Edandakoan gaizto jarri.. Eran txarrekua izen da beti Inaxio. (Lar Antz).
ezezáun, ezezáuna. (b). DESEZAUN, DESEZAUNA (D). Ezezaguna.   Desconocido.. Ezezaun batek irabazi dau karreria./Etxian ola bakarrik egoten naizenian da bakizu, ze itten doten? Kanpoko atia itxi bai, eta desezauna bada eo, bestaldeko atetik erten. Hil.. DESEZAUN ez diot besteri entzun..
ezta baida. (d). Eztabaida.   Discusión. Ia galdua, diskusiño esaten baita egun.. Iñoiz ba, bik gonbestaziño bat badauke, ezta baida bat pe, . Bi hitzetan, ikusten denez. . Ik. ezbai.
ezebezítos. (-). izena. OHO. Aranzadi ikastolan hala deitzen zieten (1994 ingurua) OHOko azken zikloko gazteenei (. Seigarren maillakuak ezebezitos die, zazpigarrenekuak zeozesitos eta gu zortzigarrenekuak, aundixak, eztaukau izenik.. Soldaduxkako «conejo», «padre», «abuelo»ren gisakoa. Hizkuntza aldetik begiraturik, oraindik sormenerako gaitasun txiki bat badela pentsa daiteke, nahiz eta kezkagarria den erdal atzizkia, eta motibo hobe bat erabili ez izana. .
gilbéra, gilbería. (d). adjektiboa. Kilibera, kili-kili asko duena.   Cosquilloso, -a.. Txikittan gilberia demasa ziñan zu.. Sin. kilikilitsu.
gizurtéro, -a, gizurterúa, -ía. (a). adjektiboa. (adierazkorra.) GIZURTI. Mentiroso, -a.. Gizurtero, atzo zer esan zostazun?. gizurtero patatero, ogi txiki, panadero, . (a). Ume-esaera.. Gizurtero, patatero, ogi txiki, panadero.. Ik. gizúrti..
errezelu txarrak eindda egon. (c). esapidea. Susmo txarrak izan.. Aspaldian bisittatzera joan ez galako errezelu txarrak eindda dago tia Maria.. Ik. júzgu txárrak éindda égon.
éskatz, eskátza. (c). izena. Sukaldea.   Cocina.. Oin ba, sukaldia esaten dou, sukaldia danian, baiña gu umiak giñanian, eskatza, eskatza. Sukaldeik ez. Hil. . Gaur sukalde esaten da ia etxe guztietan eta eskatz gutxi batzuetan. Goian Hilarik dio lehen alderantziz zela..
2. aber ba. (b). juntagailua. Ea egia den.   A ver si.. Aber ba bakaziño on batzuk pasatzen dittuzuen./ Kaguen zotz, ixilik egon! aber ba gero eh. Sin. ia ba!.
Goizian abogau eta atsaldian abade. (-). esaera. "Lan egin nahi ez zuenarentzat lanik onenak horiexek ziren; izan ere, abokatuek arratsaldez egiten zuten lan, eta apaizak goizez." (Lar Antz). .
algáiñ, algaíña. (d). izena. Ehun-piezak kanako zabalera izaten zuen, eta izarak egiteko bi orri behar izaten ziren; bi orri horien elkarketari esaten zaio algaina.   Unión o empalme que se hacía a las telas de lino para conseguir el ancho suficiente para hacer una sábana.. Au Garrazteitxon eitte eben eskuz; bai, eiñ da zakukara pelotak eiñ, ta irutea ara; ta an irun zeroi, telioi, metrokua ero kanaerdikua ero, eitte zan lekuan, eta gero algaiñien izarak eitteko ta... Bestela estuak, eta gero algañien josi biar izaten zien arek, bixak juntauta algaiña eiñ eta libre... joskura barik. Juana. . Ik. orri.
askua. (-). Ik. ásko.
arretxiko artu, eruan. (b). esapidea. ARRAITXIKO (EIB.). Norbait, umea gehienetan, bizkarrean hartu eta eraman.. Aittak Antton arretxiko eruan eben Urbixaraiño.. Ik. arréburroka.
1. amilka. (-). "Dando tumbos." (Izag Oñ). .
álkar. (a). izenordaina. ARKAL. Elkar.   Pronombre de reciprocidad. Aspaldixan eztou alkar ikusi./ Arkalekin egon giñuztan atzo afaltzen.. Sin. batá(k) béstia. alkar ikusi eziñ, . (-). . 2. alkar ikusi eziñ, alkar ikusi eziña. (c). izena. Elkarrenganako amorrua, inbidia edo gorrotoa.   Envidia, animadversión u odio recíproco. . Auzotan alkar ikusi eziñak ugari izaten die.. ALKAR ILL, ALKAR JO, etab... 1. alkar ikusi eziñ, . (c). du aditza. Gorrotoa izan, ikusiezina izan.. Guk gauza bat jaukau txarra: bista ona ta alkar ikusi eziñ.... álkar gáldu, . (c). esapidea. Batak bestea galdu.   Perjudicar el uno al otro.. Asarre papeladak eitten badittue be eren artian eztabe alkar galduko./ Abogautan asi zien bixak, eta azkenian alkar galdu zeben. Abogauak dana jan zotsen bai batai tta bai bestiai. .. álkar ártu, . (b). esapidea. Ados jarri zerbait egiteko.   Aliarse, confabularse. Mutiko guztiak alkar artu zeben da andereñuai ezotsen arpegira begiratzen./ Euskaldunok alkar artzen bagenki ezkiñake modu onetan ibilliko. ..
dále!. (b). interjekzioa. Erretolika errepikakorra dutenei esaten zaie.   Dále.... Eta dale! Eztaukazu beste kontuik? Zer uste dozu, gorra naizela, ala?.
béiñ ero bérriz. (c). adberbioa. Noiz edo noiz.. Mozkor-mozkor eindda ikusi dot beiñ ero berriz. . Sin. nóiz ero nóiz.
belárrezkiñako, belárrezkiñakua. (b). izena. Belarrondokoa.   Torta, bofetón en la cara.. Belarrezkiñako bat emungotsut gero e!. Sin. matraillezkiñako, zaplára, zaplatéko, matrailléko, belárrondoko.