Skip to main content

izena

  • ur maillátu, úr maillatúa. (-). izena. Salto asko egin ondoren mailatuta dagoena..
  • ur txiki, ur txikixak. (-). izena. Hankekin hondoa ukitzeko moduko urak. .
  • ur zíkiñ, ur zikíña. (a). izena. Agua sucia, turbia.. Ik. erderak artu.
  • ur-bizi, ur-bizixak. (-). izena. Ura azkar eta bizi doan erreka tartea..
  • ur-érreten, ur-érretena. (c). izena. Zanja por la que circula el agua.. Tratoria ur-erretenian sartu ta kristonak ein giñuzen etaratzen. . Ik. erréten.
  • 1. ur-korrent, ur-korrénta. (b). izena. Agua corriente.. Oinddio etxe askotan eztao ur-korrentik./ Bakillaua ur-korrentian jarri dot gatza joan dakixon. .
  • 2. ur-korrent, ur-korrénta. (b). izena. La corriente.. Ur-korrentak iru ardi eruan zostan errekia pasatzerakuan./ Kontuz ibilli, demaseko ur-korrenta dago ta. . Ik. kórrent.
  • ur-négar, ur-negárra. (c). izena. "Hilo de agua que brota de las peñas, manantial de agua escaso y poco perceptible." (Azkue).. Sikuteik aundixenian be ur-negarra ikusikozu Basotxoko bide baztarrian. .
  • ur-póltsa, ur-poltsía. (c). izena. Umea izan aurretik apurtu ohi den urez betetako poltsa.   Bolsa de agua que se rompe momentos antes de parir.. Ur-poltsia apurtu dau ta laster dou txalgintzia. .
  • ur-sáltsa, ur-saltsía. (d). izena. Ur xehetuz eta esnez egiten den postrea.. Ik. intxaur-sáltsa.
  • úr-tanta, úr-tantia. (a). izena. Gota de agua. .
  • ur-txákur, ur-txakúrra. (c). izena. Ugaberea.   Nutria.. Gure mutikotan izaten zien erreka baztarretan urtxakurrak. . Ik. igabera.
  • ur-zingíra, ur-zingiría. (d). izena. Istinga.   Cenagal.. "Zingira", soilik, ez omen da esaten.. Ik. istínga.
  • ur-zorri, ur-zorrixa. (-). izena. "Especie de quisquilla de rio." (SB Eibetno) .
  • urakapiñ, urakapiñak. (c). izena. (Soraluze.) Ufalak ibai bazterretan edo erdiko uhartetxoetan uzten dituen hondakinak. Suegurra, batik bat.. Erri guztia konturatuta ei zeuan ibai erdi inguruan euan ugarte edo islan bazala egurra, bertan azitakuaz gaiñera ufalak ekarritako urakapiñetan. (SM Zirik).
  • uramill, urámilla(k). (-). izena. (Oñati.) "Riada, ola de mar.. Or datoz uramillak!: las aguas grandes después de la lluvia." (Izag Oñ). AMILLAK ERUAN: itsasoak eraman.. Ik. amill.
  • urardáo, urardáua. (b). izena. Ardoa eta ura nahasturik.   Mezcla de agua y vino.. Mutikotan urardaua emuten zoskuen bazkalorduan. .
  • uráts, urátsa. (d). izena. URETZ (ARAM.). Hatsa botatzen duen ura.   Agua sulfurosa.. Balnearixotan egoten da uratsa, eta badie itturrixak emen inguruan be./ Uratsa, eztakik arrautza-ustel usaiña botatzen dabena? Klem.. Uratsaz beti "arrautza-ustel usaiña" duela esan ohi da.. Ik. arráutzaústel.
  • 1. uraundí, uraundíxa. (b). izena. Uholdea, ufala.   Riada, inundación.. Gure sobarrengo zubixa uraundixak eruan zeban. . Sin. úfal.
  • 2. uráundi, uráundixak. (c). izena. Ur sakonak. Lekuzkoetan, batik bat.   Aguas profundas.. Ez juan uraundittara, eztakizu igarixan da./ Uraundittan ibiltzia gustatze jako.. Pluralean. . Sin. ur sákon.
  • urbatu, urbatua. (d). izena. (Oñati.) "El pozo de agua." (Izag Oñ). .
  • urbédeinkatu, urbédeinkatua. (b). izena. Agua bendita.. Urbedeinkatua etxetara partitzen zan Paskua egunian. .
  • urbédeinkatu-ontzi, urbédeinkatu-ontzíxa. (b). izena. Agua benditera.. Urbedeinkatu-ontzira jausi jako txapela. .
  • urbéro, urberúa. (a). izena. Agua caliente.. Urbero poltsiakin joaten da obera. .
  • úrdai, úrdaixa. (a). izena. Tocino.. Ik. irúgiarre, urdáiazpiko.