Bergara aldeko hiztegia
urre-txorta, urre-txortia.
Izena.
Eibar.
"(Damaskinatua). · Urre-matazia, gitxi-gora-behera gramo batekua." (SB Eibetno).
Eibar.
"(Damaskinatua). · Urre-matazia, gitxi-gora-behera gramo batekua." (SB Eibetno).
úrri.
1.urri, urríxa.
(c).
Adjektiboa.
Escaso, que da poco de sí.
“Oso urrixa geratzen da perretxikua zartaiñera botatakuan./ Lan urrixa da ieteixakin gari-ebaitzia.”
ugari.
2.urri.
(c).
Adberbioa.
Gutxi. · Escaso.
“Barriketia ugari eta formalidadia urri./ Oso urri dago lotsia.”
ugari.
3.urri, urrixa.
(d).
Izena.
Octubre.
“Joan dan urrittik aurtengo urrira bos milloi galduittu enpresiak./ Urrixan batzen die sagarrak.”
Gaur egun otubre ia bakarrik.
.
1.urri, urríxa.
(c).
Adjektiboa.
Escaso, que da poco de sí.
“Oso urrixa geratzen da perretxikua zartaiñera botatakuan./ Lan urrixa da ieteixakin gari-ebaitzia.”
ugari.
2.urri.
(c).
Adberbioa.
Gutxi. · Escaso.
“Barriketia ugari eta formalidadia urri./ Oso urri dago lotsia.”
ugari.
3.urri, urrixa.
(d).
Izena.
Octubre.
“Joan dan urrittik aurtengo urrira bos milloi galduittu enpresiak./ Urrixan batzen die sagarrak.”
Gaur egun otubre ia bakarrik.
.
urrialdi, urrialdíxa.
(c).
Izena.
Zerbait urri dagoeneko garaia.
“Diru-urrialdiren baten kotxia saldu zeban, itxuria./ Jentia firin-faran jabik, baiña laster etorrikok urrialdixa.”
Zerbait urri dagoeneko garaia.
“Diru-urrialdiren baten kotxia saldu zeban, itxuria./ Jentia firin-faran jabik, baiña laster etorrikok urrialdixa.”
úrriñ.
1.urriñ.
(a).
Adberbioa.
Urrun. · Lejos.
“Urrin bizi die.”
gertu, ur.
eréiñ.
(a).
du
Aditza.
eráiñ, eriñ (Os.).
Sembrar. Se dice cuando se hace a voleo. Sin embargo cuando se deposita la semilla en un agujero: sartu
“Akaberaik ezeukan garixan lanak, akaberaik ez. Eriñ, zimaurtu, jorratu, ebai, metatu...”
Esamoldeak:
urrin bárik.
(c).
Esapidea.
Gutxi gorabehera, hurbil.
“Oiñezkero amarrak izango die urrin barik./ Orrek berrogei urte bai, urrin barik./ Zuen mutikua saltsan bazan guria be urrin barik ibilliko zuan. ”
2.urríñ, urríña.
(d).
Adjektiboa.
Urrutikoa. · Lejano.
“Baserri arek oso urriñak die. Klem./ Orrek eta gu senide urriñak ga.
”
urriñéko.
Esamoldeak:
úrriñen, úrriñena.
(d).
Adjektiboa.
Urrutiena. · El más lejano.
“Lezaso da Osintxuko etxeik urriñena./ Baserri danetara joate giñan gabon eskian baitta urriñenera be.”
urren.
1.urriñ.
(a).
Adberbioa.
Urrun. · Lejos.
“Urrin bizi die.”
gertu, ur.
eréiñ.
(a).
du
Aditza.
eráiñ, eriñ (Os.).
Sembrar. Se dice cuando se hace a voleo. Sin embargo cuando se deposita la semilla en un agujero: sartu
“Akaberaik ezeukan garixan lanak, akaberaik ez. Eriñ, zimaurtu, jorratu, ebai, metatu...”
Esamoldeak:
urrin bárik.
(c).
Esapidea.
Gutxi gorabehera, hurbil.
“Oiñezkero amarrak izango die urrin barik./ Orrek berrogei urte bai, urrin barik./ Zuen mutikua saltsan bazan guria be urrin barik ibilliko zuan. ”
2.urríñ, urríña.
(d).
Adjektiboa.
Urrutikoa. · Lejano.
“Baserri arek oso urriñak die. Klem./ Orrek eta gu senide urriñak ga.
”
urriñéko.
Esamoldeak:
úrriñen, úrriñena.
(d).
Adjektiboa.
Urrutiena. · El más lejano.
“Lezaso da Osintxuko etxeik urriñena./ Baserri danetara joate giñan gabon eskian baitta urriñenera be.”
urren.
urriñéko, urriñekúa.
(b).
Izenlaguna.
Urrutikoa. · Lejano.
“Etxeko kontuak konpondu eziñ eta urriñekuak konpondu nai./ Gu urriñeko senidiak ga.”
Urrutikoa. · Lejano.
“Etxeko kontuak konpondu eziñ eta urriñekuak konpondu nai./ Gu urriñeko senidiak ga.”
urríttu.
(c).
da
Aditza.
Gutxitu. · Hacerse escaso, disminuir.
“Aspaldixan asko urrittu da jentia tabernetan.”
ugaríttu.
Gutxitu. · Hacerse escaso, disminuir.
“Aspaldixan asko urrittu da jentia tabernetan.”
ugaríttu.
urritx baltz, urritx baltza.
Izena.
russula nigricans.
Eibar.
Rúsula ennegrecida. (SB Eibetno).
ohar bat
Eibar.
Rúsula ennegrecida. (SB Eibetno).
ohar bat
urritx gorri, urritx gorrixa.
Izena.
russula turci.
"Urritxen artian asko dira gorrizkarak. Gehixenak jateko balio gitxikuak edo kaltegarrixak.
"Urritxen artian asko dira gorrizkarak. Gehixenak jateko balio gitxikuak edo kaltegarrixak.
úrritz.
ohar bat
1.urritz, urrítza.
(c).
Izena.
botanika.
corylus avellana.
Avellano silvestre.
“Urritza botatzeko setienbria onena. Bestela oiñ botatzen bozu urritza ta ipintzen bozu parrataako, sartuizu ortuan, da babak eldu baiño len ipurdixan tak!, usteldu ta plasta lurrea. Sebas.”
Txikia denean URRITZ-SASTRAKA ere bai. Irailean botatako urritza parrak egiteko erabiltzen da. Beste edozein sasoitan botatakoa bizkor usteltzen da..
2.urritz, urritza.
(c).
Izena.
botanika.
russula cyanoxanta.
urritx, urretx, urritzperretxiku.
Kolore morea duen perretxiku gozoa.
Esamoldeak:
urritx gorri, urritx gorrixa.
Izena.
russula turci.
"Urritxen artian asko dira gorrizkarak. Gehixenak jateko balio gitxikuak edo kaltegarrixak.
urritx baltz, urritx baltza.
Izena.
russula nigricans.
Eibar.
Rúsula ennegrecida. (SB Eibetno).
ohar bat
ohar bat
1.urritz, urrítza.
(c).
Izena.
botanika.
corylus avellana.
Avellano silvestre.
“Urritza botatzeko setienbria onena. Bestela oiñ botatzen bozu urritza ta ipintzen bozu parrataako, sartuizu ortuan, da babak eldu baiño len ipurdixan tak!, usteldu ta plasta lurrea. Sebas.”
Txikia denean URRITZ-SASTRAKA ere bai. Irailean botatako urritza parrak egiteko erabiltzen da. Beste edozein sasoitan botatakoa bizkor usteltzen da..
2.urritz, urritza.
(c).
Izena.
botanika.
russula cyanoxanta.
urritx, urretx, urritzperretxiku.
Kolore morea duen perretxiku gozoa.
Esamoldeak:
urritx gorri, urritx gorrixa.
Izena.
russula turci.
"Urritxen artian asko dira gorrizkarak. Gehixenak jateko balio gitxikuak edo kaltegarrixak.
urritx baltz, urritx baltza.
Izena.
russula nigricans.
Eibar.
Rúsula ennegrecida. (SB Eibetno).
ohar bat
urrítz-mákilla, urrítz-mákillia.
(c).
Izena.
Ur-arbola ipurdietan edo sasietan sortzen diren makila luze eta zuzenak. · Palo de avellano.
“Urritz-makilak, parratarako ta akuluak eitteko onenak.”
Ur-arbola ipurdietan edo sasietan sortzen diren makila luze eta zuzenak. · Palo de avellano.
“Urritz-makilak, parratarako ta akuluak eitteko onenak.”
