adjektiboa
- ankázabal, ankázabala. (b). adjektiboa. Hankak oso zabal botatzen dituena. El/la que camina con los pies muy abiertos.. Jesus Aranzabal, lepoluze ankazabal esan ohi genuen txikitan. Jesus Aranzabal, «Irukutxo», Angiozarko karrerista, gure idoloa zen. .
- 2. anpólai, anpólaixa. (d). adjektiboa. Neska ederrez esan izan da anpolaixan modukuak direla eta horrelakoak. . Neska anpolarixa dago zuen alabia. (Etxba. Eib.)..
- 2. ánpor, anpórra. (d). adjektiboa. Pertsona gizen eta baldarrari esan ohi zaio. Dícese de la persona gorda y torpe.. Aspaldixan ikusi barik neukan Pedro, eta aura dago anporra, aura..
- 1. antiguál, antiguála. (c). adjektiboa. ANTIGUALEKÚA. (C). Antzinako erakoa. Modatik eta erabileratik aspaldi pasatua. Anticuado, -a.. Oinddio be sotaniakin dabill ori? Ori da pertsonia antiguala./ Oiñddio ik antigualeko mentalidadia daukak./ Andra-gizon koittau arek pe ondo antigualekuak die. .
- 2. antigual, antiguála. (c). adjektiboa. Antzinakoa. Antiguo, -a.. Gauza antigualak saltzeittue denda orretan./ Erretratu antigualak ikustia gustatze jakuela ta. Eli./ Antigualeko gauzak gustatze jako./ Antigualeko moduan dauke sukaldia./ Galdara orrek antigualekuak die. . Ik. aintxiñáko.
- ántzu, antzúa. (c). adjektiboa. Umerik egiten eta esnerik ematen ez duen aberea edo pertsona. Antzutasuna pasakorra edo betirakoa izan daiteke. Estéril. Animal o persona que no pare y no da leche.. Ardi antzuak aparte dauzkau./ Bei ori antzua da eta okelara saldu biakou./ Piñu zurixa dago an, piñu zurixa urtebetekua, da antxe dakadaz oiñ antzuak. Enr.. Pertsonei buruz erreparoz erabiltzen da. . ántzu egon, . (d). Antzutasun egoeran egon. Baita, aberea ernari ez egon estali berria izan arren.. Lelenguan eztok jakitten; gero bai: “ernai dago ero antzu dago”. Don.. Ik. ernári, bueltau..
- ao zatarréko, ao zatarrekúa. (c). adjektiboa. AO ZATAR. Malhablado, -a.. Erdeldun orrek e, ao zatarreko jentia dala, beti maldeziñua ta, zea ta. Don./ Ao zatarra don auraxe be ba, solamentian. . Sin. min zikiñeko.. Sin. mín zatarréko. Ant. mín garbíko.
- aóbero, aóberua. (b). adjektiboa. Exajeratzeko ohitura duena. Exagerado, -a.. Zazpi kiloko erbixa arrapau zebala esan juan aobero arek./ Kontulari ona da, baiña aobero xamarra..
- aófiñ, aófiña. (b). adjektiboa. Mokofina. De paladar exquisito, gourmet.. Onetik bakarrik jaten dau aofiñ arek..
- aózabal, aózabala. (b). adjektiboa. Esan behar eztakoak edo ganoragabekokeriak esaten dituena. Imprudente en el hablar.. Eziozu kasoik eiñ, aozabal utsa da ta.. aozabalik egon, geratu, . (c). esapidea. Txundituta, liluratuta egon, geratu.. Aozabalik egon giñustan denpora guztia Azoreetan ango paisajiakin...
- 1. apal, apala. (d). adjektiboa. Makurra, bajua. Zenbait hitz konposatutan ia bakarrik. Gacho, bajo. Casi exclusivamente en ciertas palabras compuestas.. Behi izen oso erabilia da «Apala», adarrapalei ematen zaiena.. Ik. belárriapal, adárrapal. bélarrixak ápal-ápal eindda, . (c). esapidea. Con el rabo entre piernas.. Frontoian diru guztiak galdu ta belarrixak apal-apal eindda urten giñuan. ..
- 2. apal, apála. (c). adjektiboa. Umila. Modesto, -a.. Oso mutil jatorra da, apala ta langillia.. Adineko jendeak normalean umill erabiltzen du eta gutxitan apal. .
- apárt, apárta. (b). adjektiboa. Ederra, bikaina. Estupendo, -a, hermoso, -a, extraordinario, -a.. Everestera joateko aukera aparta izan neban, baiña pasaporteik ez./ Beixa aparta daukau saltaixan./ Aurtengo udia ezta apart-aparta izan. . Mugatuan ia beti..
- 2. aprezíau, apreziáua. (b). adjektiboa. Apreciado, -a, estimado, -a.. Sasoi artan oso apreziaua zan oillaskua./ Ezta oso apreziaua errixan..
- 1. aprópos, apropósa. (b). adjektiboa. Egokia, aukerakoa. Idóneo, -a, adecuado, -a.. Oixe da zuretako abrigo aproposa./ Egualdi aproposa dago plaiarako.. aproposéko, aproposekúa. (c). Aproposen esanahi berarekin inoiz entzuten bada ere, ez dakit hiztun txarrena eta berri samarra ez den.. Aproposeko egualdixa tokau jakun Italian./ Aura izango litzake alkate aproposekua.. Sin. aukeráko, egoki..
- apúrkor, apúrkorra. (c). adjektiboa. Erraz apurtzen dena. .
- araetsu, araetsua. (c). adjektiboa. ARETSU (EIB.). Arenoso, -a.. Ango ariatza, aretsua; are garbi fin-fiña mariaberan, urriñeraiñok. (Etxba Eib). .
- ardiérren, ardierréna. (c). adjektiboa. Beti atzean gelditzen denari esan ohi zaio. Artaldekoa gogora ekarriz, jakina. "Se dice del último, del que demora, del que queda rezagado." (Etxba Eib).. Emen dator, alakon baten, gure ardi-errena.. Azen.: ardíerren ere bai..
- ardigáldu, ardigaldúa. (c). adjektiboa. Bakartia, inori jaramon asko egin gabe ibiltzen dena. Artaldekoa gogora ekarriz, jakina. Persona solitaria, que no hace mucho caso a los demás. . Nun ete da gure ardigaldua?.
- ardurátsu, arduratsúa. (b). adjektiboa. Responsable, cuidadoso, -a.. Zure semia oso arduratsua da ikastolan.. Ant. ardúrabako.
- árgal, argála. (c). adjektiboa. Flakoa, mehea. Flaco, -a, delgado, -a, esmirriado, -a.. Luzia ta argala da.. Gutxi erabilia. Bere lekuan flako edo igar esan izan da. . fiua/ezpala baiño argalaua izan., . (c). esapidea. Oso argala izan...
- 2. argi, argíxa. (a). adjektiboa. Azkarra. Inteligente, espabilado, -a. . Oso seme-alaba argixak dauzkazu..
- 4. argi, argíxa. (a). adjektiboa. Claro, -a, tratándose sobre todo del color.. Jertse argi bat zaroian.. argi eta garbi, . (b). esapidea. Clarísimo.. Argi eta garbi esan notsan... argi egon, . (a). esapidea. Bistan egon, nabarmena izan. Estar claro.. Argi dago gizurretan dabillena./ Argi zeuan ze nai zeban...
