aditza
- 2. zerrau. (a). aditza. Zerraz ebaki. Aserrar..
- zértu. (c). da-du aditza. Zera egin.. Eta arek aurreko egunian markauta ipinitta zeroi nundik eiñ. Lapatzakuekin zertuta, kalkulauta Lapatzara zertzeko moduan. Klem./ Ortxe jaio ta ortxe bizi, aiketa gerria zertu arte. Eli./ Neuk e ein nittuan egun batzuk oian baiña ni bela zertu nitzan. JJp.. Ik. zéra.
- zikínddu. (a). da-du aditza. Ensuciar(se). .
- zílddu. (d). da aditza. Kipula, berakatz, porru eta horrelakoei erdiko zila garatu. Desarrollarse el escapo al ajo, puerro, etc., normalmente en la despensa hacia la primavera, y a veces en la misma huerta. Cuando esto sucede ya no sirven para comer.. Patata azixai zilla urtetetze jotsak, eta kipulak eta zilddu itteittuk. Urtetze jakonian ernemuna ero zera; patatiai ernemuna urtetze jotsak, baiña zerai, kipuliai-tta, berakatzai-tta zilla; ganbaran, zaartzen dienian. . Sin. zirittu. Ik. garátu.
- zíntz eiñ. (b). du aditza. Sonarse las narices.. Hodei, artu paiñolua ta zintz eiñ.. Haurrei zuzentzerakoan normalean ZINTZ! soilik esaten da. Mikel, zintz! Haur hizkeran, txintx. .
- ziríkau. (c). du aditza. ZIRIKATU, ZIRRIKATU. Zirikatu. Tentar, azuzar.. Beti anaia zirikatzen ibiltzen da negar eraiñ arte./ Puxkat zirikau ezian etzan euskeraz ikasten jarriko.. Ik. áxaxa émon.
- 2. zirittu. (d). da aditza. Ziriz enborra erdibitu..
- 3. zirittu. (c). du aditza. (lagunartekoa.) Larrua jo norbaiti. Oso tabernakoa. Follar a alguien un hombre. Muy de taberna.. Lagaidak neri, laster zirittuko juat eta. .
- 1. zittaldu. (-). da-du aditza. Volver(se) iracundo, irritable.. Lanai laga zotsanetik ziero zittalduta dago. .
- zopizártu. (d). aditza. ZOPIZARRAN (EDO ZOPIZARRIAN) EIÑ, IBILLI. Aitzurraz belarrak kendu eta lurra garbitu.. Pedrok dioenez, basoan zopizarrian egiten zen eta ortuan saraketan.. Ik. azalatxúrtu, sarátu.
- zorátu. (a). da-du aditza. Volver(se) loco.. Obe dozu joatia zoratu baiño len. . ZORATZEN EGON. esap. Oso pozik egon. Zoratzen dare alabatxuakin..
- 2. zótz eiñ. (c). aditza. Zozketa egin. Echar a suertes.. Leno kostunbre aundixa zuan ba ola junta bat ero zanian da, zeiñi ze urtengo jaon ero, aginpide ero, zera, ba, zotzak eiñ aundixauak eta txikixauak eta lelengotik esanda aundixa urtetze jakonai au ta bestiai bestia, ba, zotz eittia. Klem. .
- 1. zukutu. (c). da aditza. Desintegrarse las patatas en el puchero.. Zenbaitt patata klase zukutu eitten da lapikuan./ Batzui patatak zukututa gustatze jakue. . Patatei buruz entzun izan da..
- 2. zukutu. (d). du aditza. Zukua egin, txerriendako erremolatxa egosia deseginda, adibidez. Hacer una masa o una especie de puré.. Zukutu zapaltziai be esate jakok; baiña zukutu masa bat eittia be bai. Zukua, aintxiñan, erromalatxia egosten zanian da, zaixakin zukutu; zukua zuan gero txarrixai emoteko ero; egosi lelengo ta gero eskuakin zukutu, zaixakin naastu ta txarrixandako zukua. Klem. .
- 3. zukutu. (d). du aditza. Mahatsa edo sagarra dolarean zapaldu ardoa edo sagardoa egiteko. Prensar la uva.. Ankekin ero eskubara buruakin ero zeozekin puxkat zukutu geo prensiakin artzeko obeto. Don. . MAATSA ZAPALDU esan ohi da gehiago mahatsaz. Irudizko zentzuan ere bai: Arbolia jausi jakon eta ixa zukutu zeban..
- 2. zulatu. (c). du aditza. Zerbait gestionatzen saiatu. Incidir, intentar gestionar.. Batian bestian zulatu ezkero azkenian topau eitten da lana./ Familixan zulatukot, ia baten batek lagatzen doskun kotxia. .
