Skip to main content

aditza

  • 6. tiratu, tirétu. (-). aditza. (Eibar.) "Materixala zulo batetik pasau eragiñez, luzetu, mehetu edo neurrixan jarri. Hotzian zein beruan egin leike." (SB Eibetno). .
  • 4. tirátu. (b). du-dio aditza. Tiroa bota.   Disparar.. Txantxangorrixei be tiratzen dotse azkenian./ Anporretatik pe tiratzen oskuen guri. Fran./ Tiratu neban ilunetara ta basurdia jo.. Sin. tiro eiñ, tirua bota.
  • 1. tirua bota. (a). aditza. Disparar.. Ikusi orduko tirua bota najotsan erbixai.. Sin. tiro eiñ, tirátu.
  • 1. tírua eiñ. (a). aditza. Explotar. . Tirua ein ddau kubiertiak..
  • 2. tirua eiñ. (a). aditza. TIRO EIÑ. Disparar.. Zeiñek ein ddau etxeaurrian tirua?.
  • titíxa artu. (a). du aditza. Mamar.. Oso ondo artzen dosku titixa.. Ik. petxúa artu, bular.
  • titíxa emon. (a). dio aditza. Amamantar.. Ez i dotsa titirik emon biar. . Ik. petxúa artu, bular.
  • tokáu. (a). da-zaio aditza. Tocar, corresponder.. Zeiñi tokatze jako fregaua eittia?. Bestalde, Ari tokau eitte jako esan ohi da, batzuetan ironiaz, honako honetan bezela: Gizon aberats batekin ezkondu ei zan Eibarko neska bat, eta andik puntuko joan ei jakon amai negarrez, gizonorrek keridia zeukala ta. Amorrek esan ei zotsan: "Badakizu ba, ari tokau eitte jako ta". . bai tokáu be astuái pólaiñak. (-). esapidea. BAI TOKÁU BE ASTUÁI KÓNFITTAK. Dagokiona baino jazkera dotoreagoa eramateagatik edo halako gauzengatik norbaitez adar-soinuan esan ohi den esapidea. .. tókatzeko be aundixá izan, . (c). esapidea. BAI TOKAU BE. Ezusteko txarra edo zelebrea gertatu. ..
  • 1. tolóstu, tolóstau, toléstau. (c). du aditza. Tolestu.   Plegar, doblar.. Prakak kendutakuan, tolostu ta armaixora. .
  • 2. tolóstu, tolóstau, toléstau. (c). du aditza. Txukun eta hutsarterik gabe jarri bata bestearen gainean, gehiago kabitu dadin. Apilar. Bandixuan sartzen dou, da gero tolostau. Don. .
  • tongo eiñ. (b). aditza. Hacer tongo.. Polipasok tongo ein zebala aixkol-jokuan entzun zan. . Sin. irutxur egin.
  • tontortu. (-). aditza. "Tontorraren forman pilatuta.. Gaztaiñia saldu biar izate zanian saldu biar izate zuan tontortuta./ Platera tontortuta etaa, bestela gosiak geatuko ga..
  • tontótu. (a). da-du aditza. Tonto bihurtu.. Ze, tontotu eiñ aiz, ala?.
  • topáu. (a). du aditza. Aurkitu.   Encontrar, topar.. Topaittuzu giltzak?. Ik. billáu.
  • 2. tope eiñ. (c). aditza. Traba bat jo.   Encontrarse con una dificultad que impide el paso.. Koxka batekin tope eitten dau eta ezin dda pasau. .
  • 3. tope eiñ. (c). aditza. Txoke egin, elkar jo.   Chocar.. Bi autok tope ein ddabe San Juango rektan.. Sin. txóke eiñ.
  • 4. tope eiñ. (c). aditza. Topo egin.. Ik. trínk eiñ.
  • toríau. (b). du aditza. Torear.. Ze pentsau jok pa orrek, gu toriatzia, ala?.
  • torníau. (c). du aditza. Tornear, cilindrar.. Berandutu ein jat, pieza bat torniau biarra euki dot eta.. Sin. biribildu (Eib.)..
  • torrétu. (b). du aditza. Pilan ipini.   Amontonar, apilar.. Azukarra torretuta botatzen dotsa esne-zopei./ Egurrak ondo torretu, sikatu daittien./ Garixa rasiauta izeten da imillaunian, eta bestia torretuta. Don.. Ik. tontortu.
  • tórtoloska ibilli. (c). aditza. TÓRTOLOSKA JOKATU. Jugar a tabas.. Neguan tortoloska ta txikilleronka, da sokasaltoka. Klem. .
  • trabán egon. (a). aditza. Estar estorbando.. Zure kotxia traban dago. .
  • trabáu. (b). da aditza. Trabarse, tropezarse.. Arantza baten trabau ta muturrez aurrera.. Hizketarakoan ere bai: Trabau eitten da berbetan. . Ik. arbi-atala trabau.
  • tragáu. (a). du aditza. Tragar.. Jan ez, tragau ein ddau. . Sin. irúntsi.
  • 1. trangáu. (d). du aditza. Linua jo haren azal egurtsua apurtu eta askatzeko.   Agramar el lino.. Liñua ereindda be bai, baiña arek joten da trangatzen ibilitta nao ni. Trangatzia ba, bittartiakin sartzen zan, da olaxe dra-dra-dra-dra, da kentze jakon azala gaiñekua, ta barruan euan arixa, ta geratze zan an trangauta. Juana./ Ta gero trangau, trangan jo ta azixa kendu; bueno azixa aurretik kentze i otsen, potzuan sartu baiño len. Hilari.. Ik. tránga.