Adjektiboak

  • 1. zar, zárra. (a). adjektiboa. Zaharra.   Viejo, -a. . Zaarrak barri arrabixaen eraingarri, . (-). esaera. . Sin. Zárrak bárri, arrabixagarri.. Zárrak bárri, arrabixagarri, . (d). esaera. ZAARRAK BARRI, ARRABIXAEN ERAINGARRI. Ze barri? galderari hala erantzun ohi zaio, gauzak betiko antzera jarraitzen dutela adierazi nahi denean.. Izagirrek zera dakar: "Zaarrak barri, arrabixaen eraingarri: las cosas viejas presentadas como nuevas producen náuseas (rabia). Es una variante del 'Nihil novum sub sole'.".. Zarrei bixkor ibiltzeko eta umiei geldik egoteko esatia berdiña ei da, . (c). esaera. ..
  • zaratátsu, zaratatsúa. (b). adjektiboa. Zarata asko ateratzen duen pertsona edo gauza.   Ruidoso, -a.. Gure frigorifikua oso zaratatsua da./ Aura dan zaratatsuakin laster topaukok. . Ik. zaratóso.
  • zaratóso, zaratosúa. (c). adjektiboa. (adierazkorra.) Zaratatsua. Pertsonez bakarrik.   Ruidoso, -a, bulloso, -a; se dice solamente de las personas.. Atzo ire lagun zaratoso batekin juntau nitzuan.. Ik. zaratátsu.
  • zarrapastróso, -a, zarrapastrosúa, -ia.. (c). adjektiboa. Pertsona zikina, gaizki jantzia, arlotea.   Zarrapastroso. -a.. Azkenian ainbeste kanbixo eiñ ondoren zeiñekin ezkonduko eta zarrapastroso arekiñ. .
  • zarrémon, zarremóna. (d). adjektiboa. Zahar emona, zahar itxura duena.   Que aparenta más años de los que tiene.. Orrek oinddio irurogei urte be eztauzka, beti izan da zarremona baiña./ Anai-arreba guztiak die zarremonak.. Mugatuan ia beti.. Ant. gazteémon.
  • zartákor, zartákorra. (d). adjektiboa. Erraz zartatzen dena.   Lo que se resquebraja fácilmente.. Gaztai klase batzuk oso zartakorrak izateittuk./ Keixia zartakorra izeten da. Zartakorra esaten jako brintzatu eitten dalako sikuan. Don.. Sin. pitzákor. Ik. zartíau.
  • 1. zastal, zastala. (d). adjektiboa. Epela, ustela.. Egoaize zastala dago gaur. .
  • 2. zastal. (d). adjektiboa. Ganorabakoa.. Gizon zastalagorik eztok izango munduan. .
  • 1. zatar, zatárra. (a). adjektiboa. Itxusia.   Feo, -a..
  • 2. zatar, zatárra. (c). adjektiboa. Eguraldi txarragatik ere, beroa nahiz hotza izan, esaten da.. Gaur bero zatarra dago./ Egualdi zatarra ei dator zapaturako. . Ik. itxusi. berba zatarreko, berba zatarrekúa. (b). Hitz itsusiak esan zalea.. Ezta persona txarra, baiña berba zatarrekua. .. berba zatar, berba zatarrak. (a). Ezizu esan berba zatarrik. ..
  • 4. zatar, zatárra. (a). adjektiboa. Esku-zatarra, esku-zapia.   Trapo de cocina.. Ik. esku-zátar.
  • 2. zázpiki, zázpikixa. (c). adjektiboa. Pertsona geldigor eta ipurterreengatik esana.   Dícese de las personas cascarrabias y de poco asiento.. Ez jarritta, ez zutik, ez kalian, ez tabernan, ezin leike patxaraz ibilli zazpiki orrekin.. Ik. kakapirri, ipúrterre, erretxin.
  • záztar, zaztárra. (b). adjektiboa. Txikia, txatxarra.   Pequeñito, -a, poquita cosa.. Ume zaztar batek tiragomiakin antiaju kristala apurtu dost./ Oillasko zaztar bateaittik milla duro pagau giñuan.. Aukeran badirudi txatxar txikiagoa dela.. Ik. txátxar, txastartu.
  • zéken, zekéna. (d). adjektiboa. Zikoitza.   Tacaño, -a.. Zaharrek bakarrik erabilia.. Sin. siku, ximur. Zekena, mekena, begixan txeldorra, . (-). esaera. "Begian bekatxoa (txeldorra) edo zerbait duenari esaten zaio." (Lar Antz).. zéken, zekéna. (d). adjektiboa. Zikoitza.   Tacaño, -a.. Zaharrek bakarrik erabilia.. Sin. siku, ximur. . Zekena, mekena, begixan txeldorra, . (-). esaera. "Begian bekatxoa (txeldorra) edo zerbait duenari esaten zaio." (Lar Antz).. . zéken, zekéna. (d). adjektiboa. Zikoitza.   Tacaño, -a.. Zaharrek bakarrik erabilia......
  • zélebre, zélebria. (b). adjektiboa. Barre eragiten duen pertsona, barregarria.   Gracioso, -a, ocurrente.. Zuen tio puxkat erandakuan oso zelebria zan.. Ik. xélebre.
  • zentzúdun, zentzudúna. (c). adjektiboa. Zuhurra, arduratsua.   Juicioso, -a, responsable.. Zentzuduna e, responsablia ero; intelijentiaaittik pe esan leikek paiña ez; responsabliagaittik jeneralian. Klem.. Ant. zentzunéko, zentzúdun. Ik. zentzúzko.
  • zentzúzko, zentzuzkúa. (c). adjektiboa. Zentzua edo arrazoia duen gauza.   Cosa razonable o juiciosa.. Zentzuzkuak esan zittuan esan zittuan berbak. Klem./ Joan dan juntan arek etzeban esan zentzuzko berba bat. . Ik. zentzúdun, zentzunéko.
  • 2. zepa. (d). adjektiboa. "Gozotasunik gabea (lurra), lur harroa ez dena, aitzurrean itsatsita geratzen dena, labrantzarako txarra. . Zer nai dozue lur zepa onetan artzia?" (Lar Antz). . zepa-zepa, . (d). adberbioa. XEPA-XEPA. Trinkotuta.   Apelmazado.. Arro-arro, libre-libria, luzia ta arrua. Batzuk eoten dia xepa-xepa, arek soltau ezindakuak izate zien; arrua biar izate zan, ta illia komeni zan ola luzia. Pedro.. Artileari buruz dihardu.. Ik. zepátu, tringótu..
  • zérden, zerdéna. (d). adjektiboa. ZARDEN (OÑ., ANTZ.). Lerdena, liraina.   Esbelto/a y hermoso/a. "Derecho, bien formado, esbelto." (Izag Oñ).. Zerdena, aundixa ta edarra danian, zerdena. Klem. . Ia galdua.. Ik. lerden.
  • 3. zerráu, zerráua. (c). adjektiboa. Completo, -a, cerrado, -a.. Ogiduna zestuakin eta albuan joate zien beste alako mantilla batekin beste lau, luto zerrauakin. Klem./ Lelengo urtian luto zerraua eruate zuan./ Erdera zerraua eitten juan./ Oso persona zerraua izan dok beti.. Lutoaz, berbetaz eta pertsonaren izakeraz batik bat. ITXIxa ere entzun daiteke batzuetan. . zerrau berba eiñ, . (c). esapidea. Inork nekez ulertzeko moduan hitz egin.   Hablar cerrado.. Estremeñuak oso zerrau eitten dabe erderaz. ..
  • 2. zibilizau, zibilizáua. (c). adjektiboa. Civilizado, -a.. Ori etxok eitten persona zibilizauak. .
  • 1. zikíñ, zikíña. (a). adjektiboa. Sucio, -a.. Oso zikiña da taberna ori.. Insulto gisa era bai. Erek akaauta euken da (ardia), zikiñak alakuak. Mertz. .
  • zikiñestáli, zikiñestalíxa. (c). adjektiboa. Nekez zikintzen dena. Arropez esan ohi da, batik bat.   Se dice, sobre todo, de la ropa de color sufrido en la que no se notan las manchas.. Jertse au kentzeke darabitt, ain da zikiñestalixa eze.. Sin. loiestari (Aram.).. Sin. loiestari. Ant. zikínkor.
  • zikínkor, zikínkorra. (c). adjektiboa. Erraz zikintzen dena.. Erropa zurixa zikinkorra izaten da.. Ant. zikiñestáli.