Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

Ipurturkilla, Ipurturkillia. (-). Forficula auricularia. Marroi koloreko momorro txiki bat, ipurtaldean sarde edo urkila moduko bat duena. Ipurtsardea.   Tijereta. .

Irene Murgiondok eman digu hitz honen berri. Berak dioenez, gaztelaniaz "tijereta" edo lagunarteko hizkeraz "cortapichas" izenez ezagutzen ei da. San Migel baserriko Margaritaren ahotan jaso ei zuen.

.
-aga. estepan. (-). atzizkia. Lekua adierazten du. Bergarako toponimian honako toki-izenetan agertzen da, besteak beste: hitzekin agertzen: Arruriaga, Artatxaga, Amillaga... . Ik. Arruriaga.
apopilluak ibilli. estepan. (c). esapidea. Etxean saguak ibili.. Or etxian aspaldixan apopillo ugari dabik. (AAG Eibes)..
lepaori, lepaorixa. (d). izena. Marta.. Basapizti haragijalea.. Sin. papárrori.
gramilla, gramillak. (c). izena. Egurra zuzen markatzeko erabiltzen den tresna.   Gramil.. komentario 1
bioleta, bioletia. (c). izena. botanika Viola riviriana. Violeta..
katuzúlo, katuzulúa. (c). izena. Katua pasa dadin zenbait atek barrenean izaten duten zuloa.. komentario 1
azpijanían ibíli. (c). Conspirar, andar conspirando.. Aspalditxuan alkarrekin ikusteittut eta itxuria azpijanian dabitz..
1. San Juan. (-). toponimoa. Bergara eta Ubera artean dagoen auzoa..
2. San Juan, San Juanak. (-). izena. Ekainak 24, Eibarko eta Arrasateko jaiak, besteak beste.. San Juan, San Juan, nekez etorri eta bizkor juan. (-). esaera. (SM Zirik). Gauza onak (kasu honetan jaiak) gutxi irauten dutela. .. san juán lora, san juán loria. (d). izena. botanika Zanahoria silvestre. San Juan-sortan ipini ohi zen lora hau.. Ik. zartáiñ-ipúrdi.. san juan sorta, san juan sortia. (c). izena. San Juan egunez neskatilek eskuan auzoko elizara eramaten duten lore-sorta dotorea.. San Juan egunian San Juanera joaten zien neskatillak lora-sortiakin; San juan sortia. Akordatzen naiz Justiñak zelako soiñoko politta eruaten zeban, paparrian erroseta dotoriakin. Klem. . san juan sortia izen, . (-). esapidea. "Neska politarengatik esaten da.. A ze san Juan sortia!" . (Lar Antz). ... san juan sagar, san juan sagarra. (b). izena. Uda hasieran heltzen den sagar estimatua.   Manzana de San Juan.. Gozuak die san juan sagarrak garratz ikutu orrekin. .. San Juán su, San Juán suak. (a). izena. San Juan bezpera gauean (ekainak 23) egiten den sua.   Fogata de San Juan.. Urtero eitten die gurian san Juan suak.. Zera kantatzen zen: San Juan San Juan berde, subiak eta zapuak erre, artuak eta garixak gorde, biba san Juan berde! ..
Trangetia olgetia, ta ailketia neketia. (-). esaera.
arrana euki. (-). esapidea. (Oñati.) Ahots indartsua eta desatsegina izan.. Orrek dauka arrana!.
narrua jo. (-). 1. narrúa jo. (b). du-dio aditza. Hacer el amor, follar.. Narrua joteko ezkondu ero pagau ein bia dala ziñuan lenguan batek etsitta.. Sin. txórtan eiñ, narrútan eiñ, txortía jo, jo.. 2. narrua jo. (c). esapidea. Danborra jo.. Kalerik kale narrua joten, alkate jaunan pregoia irakorteko. (AAG Eibes). ..
pioka. estepan. (b). adberbioa. Piando.. Pioka diardue txorikumak.. Sin. txioka..
séndorka. (-). adberbioa. Sendorrak egin eta bizkarka (garraiatu).. Len, tratoreik etzanian, sendorka eitte zien ganajatekuak.. Ik. kárgaka, bízkarka.
orruzkúan. (b). Horrantz joaterakoan.. Orruzkuan txorrua itxi.. Ik. aruzkúan, onuzkúan.
pausúan. (c). adberbioa. Al paso, a la velocidad del paso.. Pausuan be irabaziko notsake karreria.. Ik. trótian, laukúan.
txuléta-zíntta, txuléta-zinttía. (c). izena. Cinta de chuletas..
txárri urdía!. (d). Antzina insulto bezala erabilia.. Txarri urdia; gauza zatarra esan bia zanian: txarri urdia! Gaizki esateko. Klem. . Klementak ez daki zer esan nahi duen "urdia" hitzak. Bakarrik modu honetan entzun du..
mekauben zotz. (-). Mekauben-ez osatutako maldiziñoetako bat, erabilia eta, beharbada, "finena".. Zotz, Sos .
plania pasau. (-). Sin. planíau.
orma bixak jo. (-). esapidea. Ik. pareta bixak jo.
otsuai be ez opa. (-). Sin. txakurrai be ez opa.
orrenbesteko bat. (-). Ik. áinbesteko bat.