Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

olako olakoik. (-). Ik. aláko alakóik!.
larrittasúnak émon. (-). Ik. larríxak émon.
górringo. (-). 1. górringo, górringua. (a). izena. La yema del huevo.. Bi gorringoko arrautzia tokau jat.. Sin. arráutza-górringo. Ik. zúringo. gorringo biko arrautzak euki, . (c). esapidea. Tener un par de cojones.. Etxok orrek atzera egingo, gorringo biko arrautzak jaukazek eta. (TSE Berb).... 2. górringo, górringua. (-). izena. Kuletroa, perretxiku estimatua. (Gutxi erabilia).. Sin. kúletro..
moko. (-). 1. móko, mókuak. (a). izena. Mocos.. Mokuak darixola dago beti mutiko ori. . moko jaten ibili, . (-). esapidea. Elkar musukatzen ibili.   Morrear.. Hori dok moko jatia, laster paiñolua etara biharko juau. (TSE Berb). ... 2. moko. (-). Ik. mokózorrotz, píku..
burúbeltz, burúbeltza. (-). 1. burúbeltz, burúbeltza. (c). BURUBALTZ, BURUBELTX. burubeltz buztanluze, burubeltz buztanluzia. (-). Aegithalos caudatus. Mito. (Saras Hegaz). Txori txikia. .. burubeltz txiki, burubeltz txikixa. (-). izena. Parus ater, parus cristatus (Saras Hegaz). Txori txikia... burubeltz aundi, . (-). izena. Parus mayor. Carbonero común.. Etxazpiko bentanan burubeltza dabill ondarra jaten. ... 2. burubeltz. (-). Ik. órratz búrubeltz..
berekizko, berekizkua. (-). 1. berekizko, berekizkua. (-). izena. (Antzuola.) "Bere modukoa, bere berdina.. Saldia berekizkua botatzen bajatzu, obia ertengo jatzu." (Lar Antz)... 2. berekizko, berekizkua. (-). izena. (Antzuola.) "Petacho.. Berekizkua ipini zotsan praketan." (Lar Antz).. Sin. adábakiñ, mániki, txaplata..
bárriz. (-). BÉRRIZ (BERG.). BARREZ (LEIN.). 1. bárriz. (-). adberbioa. BÉRRIZ (BERG.). BARREZ (LEIN.). Otra vez.. Eneuke berriz olakoik eingo.. Berriz Bergarako kalean.. béste bérriz, . (c). izena. Otra vez más.. Ezidazu ori beste berriz esan belarrondokua artu nai ezpozu./ Askotan jausi izan da bizikletatik eta beste berriz be jausiko da espabillatzen ezpada.. Ik. barri.. berriz jausi, . (c). (eufemismoa.) Berriz haurdun geratu, nahi gabe.. Berriz jausi ei da. Antzualdixa pasau dau ta berriz jausi ei da. Don.. Beranduko haurdunaldiez, batik bat. ... 2. barriz. (a). juntagailua. BERRIZ (BERG.). Ostera, ordea.   Sin embargo, empero.. Batzuk primeran bizi die ta beste batzuk, berriz, miserixan.. Sin. ostera..
arrikára. (-). 1. arrikára, arrikaría. (a). izena. Harrikada.   Pedrada.. Ama, Xabierrek arrikaria emon dosta. . arrikara baten barruan, . (d). esapidea. Hurbil, harrikada bat irits daitekeen distantziaren barruan.. Arrikara baten barruan dare sei etxe Mainddaon. ... 2. arrikara, arrikaría. (c). izena. Zoro-haizea, buruko ikutua.   Toque, "pire".. Kriston arrikaria jaukak orrek; igual izotz demasa ta manga motzetan.. "Arrikaria euki", batez ere.. Ik. zartaría euki, ikutu..
alpérra izan. (b). da aditza. ALPÉRRIK IZAN. Ser en vano.. Alperra da ari asarre eittia./ Oiñ akordau bia da. Gero alperrik da buruai azka eittia..
2. azpi. (a). adberbioa. Lekuzkoetan: azpixan, azpittik, azpira... . azpíttik jokátu. (c). esapidea. Pelota partiduetan dirua faboritoaren kontra edo nabarmen galtzen doanaren alde jokatu.. Azpittik jokatu giñuan, berreun millai (edo doscientos a milla) eta irabazi. ..
1. (lo) seko geldittu. (a). esapidea. Loak hartu.. Oera sartu orduko seko geldittu nitzan..
seko geldittu. (-). 1. (lo) seko geldittu, . (a). esapidea. Loak hartu.. Oera sartu orduko seko geldittu nitzan... 2. seko geldittu. (a). esapidea. Bat-batean hil.. Bentanatik jausi tta seko geldittu zan.. Sin. garbi geratu..
peskan eiñ. (-). 1. peskan eiñ. (a). aditza. Pescar. .. 2. peskan eiñ. (c). esapidea. Umeak errekan jolasean ibiltzerakoan, uretara jausi, busti-busti egin.. Gaur be gure mutikua peska(n) eindda etorri da.. Bergarako kalean erabilia. ..
10. oker egon. (b). esapidea. Estar confundido.. Ori ezta ola; orretan oker zare.. Ant. zúzen egon.
murmúak jóta égon. (-). 1. murmuak jota egon. (d). aditza. Padecer el perro la enfermedad del muermo, el moquillo.. Txakurra murmua jota dago ta akaau ein biakou. .. 2. murmuak jota egon. (d). esapidea. Norbait ganoragabetua egon.   Estar amuermado.. Ze mutillak? Atsalde guztia maittik jaikitzeke egoteko murmuak jota zarete ala? ...
loran egon. (-). 1. loran egon. (c). esapidea. Estar en flor un frutal.. Politta da keixa-arbolia loran dagonian.. Ik. alían egon.. 2. loran egon. (c). esapidea. Polita egon neska gazte bat.. Loran daren neska gaztiak gustatzen jako.. Ik. neska-lóra..
lástima. (-). 1. lástima, lástimia. (a). izena. Lástima, pena.. Lastimia da ainbeste jan alperrik galtzia. . komentario 1. 2. lástimia!. (b). interjekzioa. Lastima! Qué pena.. Lastimia! Jakin izan baneu neuk ekarriko notsun Donostiatik./ Dana ain ondo gertauta ta, lastimia! Eurixa ein biar. .. 3. lástimia izan. (b). da esapidea. Ser una pena.. Lastimia da ainbeste tomate ortuan alperrik galdu biarra./ Eitte zeban egualdixakin lastimia zan etxian gelditzia. .. lastimia emon. (-). esapidea. Dar lástima.. Eztosta bape lastimaik emoten, eta horrelakoak, entzun entzuten dira baina baliteke erdal kalkoak izatea, adinekoek, normalean, penaik emoten, baitiote.. Ik. pena emon..
jardún-bíar, jardún-bíarra. (c). Ganas de discutir.. Orrek eukitzen dau jardun-biarra.. Sin. jardunerako gogo..
jardun txepel, jardun txepela. (c). esapidea. Ganora gutxiko berriketa.. Sin. txepel-jardun..
ikusmiran. (-). 1. ikusmirán. (c). adberbioa. Curioseando.. Goiz guztia dendaik denda ikusmiran ibili naiz./ Jentiak alde ein zun, ikusmiran ibilli zan jentiak eta. JJp. .. 2. ikusmiran. (-). Jendearen bistan.   A la vista de todos, en el punto de mira.. Pinttau pinttauta, minifaldatxo batekin, jente guztian ikusmiran egotia gustatze jako. ..
idar-bárri, idar-bárrixak. (b). izena. Guisantes frescos.. Konejua saltsan jan dou idar-barrixekin..
beia jo. (-). 1. beia jo. (-). esapidea. Goiak behea jo.   Derrumbarse . Asentzio azpiko basarri geixenak beia jota dare. .. 2. beia jo. (-). esapidea. Desmoralizarse.. Semia il jakonetik beia jota dao. (Lar Antz). Sin. burua ezin jaso...
arrasto. (-). 1. árrasto, árrastua. (b). izena. Aztarna, lorratza.   Huella, vestigio, traza.. Txakurra erbi arrastuai segika dabill./ Diruak artuta ies ein zeban, da eztago arrezkero aren arrastoik.. Ik. lórratz, ankámarka, aztárren. árrastotik urten, . (c). esapidea. Bide zuzenetik irten. .. arrastuan ibili, . (c). esapidea. Zuzen ibili. .. árrastuan sartu, . (-). . 2. arrastuan sartu, . (c). esapidea. Bide zuzenean sartu.. Gure mutil gazte au kostako jaku arrastuan sartzia, gaizki oittuta dago ta. .. 1. arrastuan sartu, . (c). Ildoan sartu goldea edo beste edozein laborantza tresna. ... arrastua artu, . (c). da-du aditza. Aztarna edo lorratza bilatu.. Erbi-arrastua artu eta iru orduan segika jardun giñuan. ... 2. árrasto, árrastua. (c). izena. Karta-jokoan "triunfoa".   En el juego de cartas el "triunfo".. Bastua dok arrastua.. Triunfoarekin hasten bada, arrasto! esanez bota ohi da karta. Jokoan zehar triunfoa esan ohi da gehiago. ..
arkera egon. (-). 1. arkera egon. (c). esapidea. Estar en celo la oveja.. Ardixan arkera esaten da ta auntzian be ola esango da ero; nik eztot neuk euki auntzik eta. Don.. Ik. xípu, uméske, arkerátu, ígel egon, álta(n) égon.. 2. arkera egon. (-). (lagunartekoa.) Emakumea bero, sexu gogoz, egon.   Estar cachonda; caliente.. Argi ibiltzia jaken aldemenian dabizen mutillak, arkera samar najaon-eta. (TSE Berb). . Ik. altan egon..