Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

arduría artu. (c). Responsabilizarse. . Esamiñak laster badauzkazu, arduria artu ta ikasi. Zuen neskatilliak badaki arduria artzen komeni danian.. Sin. arduratu.
ari-pelota, ari-pelotia. (b). izena. Ovillo. . Sin. arill, pelota.
arlázta, arlaztia. (d). Harlauza. Don.. Sin. arlósa, losa.
balé-báleka. (b). Gorde-gordeka; haur jolasa. Batek kontatu (pagau) egiten du, besteak bitartean ezkutatu egiten dira eta bale! esandakoan bila hasten.   El juego del escondite.. Bale-baleka ibilliko ga?. Ik. poté-póteka.
5. buru, burúa. (b). izena. Unidades, cabezas, espigas... de hortalizas y cereales.. Galburu ederrak dare aurten.. Artaburu, galburu, azaburu, kipulaburu..., konposatuen bigarren zati gisa gehienbat. Bakarrik ere bai: Aurten letxugak eztabe buruik eiñ..
brásta!. (c). onomatopeia. Voz onomatopeica que indica caída, golpe, acción repentina, etc.. Ikustiaz batera, brasta! arpegira esan notsan pentsatzen neban guztia. .
dana gurako, dana gurakua. (c). (Eibar., Leintz.) Handinahia. . Dana-gurako, ase ezindako arrapatzaille gaizto bat aren uezaba. (AAG Eibes). .
1. dinbirri-danbarra. (c). onomatopeia. Onom. del estruendo, del ruido en el andar, etc.. Ez ibilli bota aundixokin dinbirri-danbarra pasilluan ziar. .
déguellu, déguellua. (d). izena. Taiela, burdina ebakitzeko erreminta.   Tajadera.. Sin. tajadera..
dí-dá!. (c). onomatopeia. "Ziszás, onomatopeya del acto de golpear." (Etxba Eib).. Di-da, bi muturreko emon jotsan da lurrera.. Ik. da!.
1. díngili-dángala. (-). onomatopeia. DÍNBILI-DÁNBALA, DRINGILI-DRANGALA. Kanpai-hotsaren onomatopeia.   Onomatopeya del repicar de campanas.. Dingili-dangala jardun dabe kanpaiak eta itxuria etxen bat dago erretzen. .
aizía ártzera biáldu. (b). esapidea. Mandar a tomar viento.. Aprobau zebanian aizia artzera bialdu zittuan liburuak. . Sin. kakatára bialdu.
2. ala. (-). 1. ala, . (a). adberbioa. Hala.   Así. Ala bizi leikek.. ala dalakúan, . (b). esapidea. ALA ZALAKÚAN. Gauzak era hartara direla sinistuta.. Zuek egon zaizte ala dalakuan, da ikusikozue./ Sasoi artan gaztaiñia ta babia besteik ezkiñuan jaten, baiña ala zalakuan bizi giñan. Baita OLA... Olaxe bia zala ta ibili, olaxe zalakuan. Ben. ... 2. -ala, . (b). -ALAN. Asko, aditz partizipioari lotuta.   A tope, todo lo posible . Eurixa bota-ala diardu./ Egiñalak ein zittuan partidua irabazteko./ Pedalei emunala zoian mutikua.. BotaALÁN, emonALÁN ere bai... 3. -ala, . (b). Ahala.   A medida que . Artua zuritzen dabe erresaixua errezau ala./ Ezkontzeko eguna aillegau ala, egunian baiño egunian nerbiosuao zeuan...
akordúa artu. (c). aditza. Gauza jakin bat egiteaz oroitu.   Acordarse de hacer algo concreto.. Bakaziñotara joan bai, baina telefonua jotiakin be akordua artu./ Ibiltzia komeni jako baiña eztau sekula orren akorduik artzen.. Zeren edo Zerekin akordua artu..
álegre, álegria. (c). adjektiboa. ALEGERE (ARAM.). Alaia.   Alegre. . Aretxek zien jaixak, eta alegriak gaiñera e, alegriak. Sot. (AA BergEus, 334. o.). / Oso gizon alegria zan./ Kantu baten! Orduen alegeriaue zan munduoi oin baiño. (Orm Aram).. Alai hitza ulertzen da, baina erabili ez..
azittárako lága. (c). Destinar a labores de reproducción.. Ixko ori politta da ta azittarako lagakou. . Inoiz, adar-soinuan entzun izan da pertsonez ere: Soldauxkara ez oiala? Ez, zera, i azittarako lagako abe... Hazitarakoa hiltegitik libratzen den bezala, ba... soldadutzatik..
armózu, armozúa. (a). izena. Gosaria.   Desayuno.. Gaur ze jan dozu armozutan?.
3. ara. (a). adberbioa. Hara.   Allá. . Joan zaittez ara!.
arabako zezen, arabako zezena. (c). (Oñati.) Intsektu adardun handi samarra.   Ciervo volante?. Sin. kakálardo.
antxíntxiketa, aintxíntxiketia. (b). izena. ANTXÍTXIKETA, AINTXÍNTXIKETA, AINTXÍTXIKETA. El correr.. Antxintxiketia ona da osasunerako.. Sin. antxíntxika. Ik. tróte. antxintxiketan, . (a). adberbioa. Korrika.. Antxintxiketan nabil egun guztia./ Ixa egunero ikusten dot aintxintxiketan. . Gaurko umeak «korriketan» eta halako asmazioak esaten hasi dira.. Sin. antxíntxika..
batenaz beste. (b). BATAZ BESTE, BATEKUAZ BESTE. Uno con otro, un promedio.. Batenaz beste bos milla peseta galtzen urten dot frontoian./ Batenaz beste ogetabost pezetatan saldu jittunat tomatiak. .
. Ik. erdíra jo.
1. berdoztu. (-). aditza. (Antzuola.) "Janak, batez ere haragiak, kolore berdea hartu." (Lar Antz). .
baten baten. (c). adberbioa. Noizbait. Alguna vez; en alguna contada ocasión. Mozkortzia baten baten baleike, baiña sarri ez.. Ik. iñóizko dénporan.
batipat. (-). juntagailua. (Antzuola.) Batik bat.. "Segittuan igartzen jat... pronunziaziñuan batipat.. Antzuolako eta Bergarako euskararen arteko aldeari buruz dihardute." (Lar Antz). Bergaran ez dut berba hau inoiz entzun..