aditza

ordíttu. (d). da aditza. Mozkortu. Don.k dio entzuna duela, Elosu aldian, batik bat.. Ezta esaten. Entzun izen da ori: “Ziero ordittu zuan, ziero mozkortu zuan”. Lenao bazkaixak-eta izeten zien, da bakarren bat, “ziero ordittuta geldittu zuan”. Baiña ezta erabilli eitten ola. Nik geixao entzungo najuan Elusu aldeko jentiai tta. Don.. Hitz galdua. . Ik. ordi.
ordíttu
1. oríau. (c). da-du aditza. Haizea hartu, despejatu. Orear(se), ventilar(se).. Egun guztia etxezuluan sartuta gare eta goazen kanpora puxkat oriatzera./ Benidorretik buelta bat komeni jatzu apur bat oriatzeko./ Zabaldu bentania abitaziñua oriau deiñ. .
oríau
oríttu. (b). da-du aditza. Hori kolorea hartu edo eman. Amarillear. Hablando de personas, coger mal color.. Okanak oritzen dienian jaten die./ Gaixua sartu jakonian belaxe orittu zan. .
oríttu
1. orraztu. (a). da-du aditza. Peinar(se)..
orraztu
2. orraztu. (-). aditza. "Quitar las sobras, los salientes a la carga del carro." (SB Eibetno). .
orraztu
orrigártu. (d). da aditza. Landareari orriak igartu. Marchitarse las hojas.. Urik enotsan eiñ bai, tta orrigartu ein jatan jeraniua. Klem. .
orrigártu
orríttu. (c). da aditza. Zuhaitzak orri berriz jantzi. Echar nueva hoja los árboles.. Iges febreruan arbolak orrittuta eren./ Ikusikozu sagarrak orrittuta gero izotza eitten badau. .
orríttu
orrúztu. (b). da-du aditza. Horrantzago joan edo eraman. Llevar o ir hacia ahí.. Armaixua orruztu ta emen telebisiñua jarrikou. .
orrúztu
ortóstu. (c). da-du aditza. Ortosik jarri. Descalzar(se).. Ortostu ein giñan errekia pasatzeko.. Ortosik edo oiñutsik jarri da arrunta. .
ortóstu
osátu. (b). da-du aditza. Sendatu. Curar(se), sanar.. Oian egon biozu osatu arte.. Sin. saníau.
osátu
oskarbittu. (-). aditza. "Despejar el cielo, escampar.. Oskarbi neguan esaten da gehixago; udan be bai, baiña neguan esaten da egualdi txarra daguanian: ño! oskarbittu ein dau eta izotza eingo dau." (SB Eibetno). .
oskarbittu
oskittu. (d). da aditza. Kuskildu.. Sagar berdiak jan dittut eta agiñak oskittuta dauzkat. . Ik. kuskilddu.
oskittu
ospa eiñ. (c). du aditza. (adierazkorra.) Alde egin. Escapar. "Desaparecer subrepticiamente." (Etxba Eib).. Afari demasa jan da ospa ein giñuan pagau barik. . Ik. íges eiñ, álde eiñ.
ospa eiñ
ostargittu. (d). aditza. (Oñati.) Egunsentia etorri.. "Ostargittuta euan: había comenzado a amanecer..
ostargittu
óstu. (d). du aditza. OOSTU (OÑ., LEIN.). Lapurtu. Robar.. Dirua ostu zostan.. Gutxi erabilia Bergaran.. Sin. arrápau.
óstu
óts éiñ. (d). dio aditza. (Osintxu.) OTX EIÑ. Deitu. Llamar.. Zu, mesedez ots eixozu amai. /Azkenian otx eitten jakon Gomezkortatik onutz dauan basu orri. Hil.. Gutxi erabilia. Ohikoa, diar eiñ .. Sin. díar eiñ. Ik. déittu.
óts éiñ
otxindu. (d). aditza. (Eibar.) OTXIÑAK EIÑ. Dirutu, aberastu.. Besterik ezian, alditxo baterako otxinduko gaituk beintzat. (SM Zirik) .
otxindu
otzándu. (d). da aditza. OTXANDU. Amansarse, aplacarse.. Gaztetan matraka majua izandakua da, baiña aspaldixan majo otzanduta dago.. Ik. mantsótu, umílddu, apáldu.
otzándu
ozberúa eiñ. (c). du aditza. Isurkin hotza eta beroa nahastu epela lortzeko. Mezclar un líquido caliente con otro frío para obtener uno templado.. Esne ori berogixa daukazu ta ozberua eizu frigorifikokuakin. .
ozberúa eiñ
ozminddu. (d). aditza. Eskuak edo hankak hoztu. Enfriarse, entumecerse las manos o los pies.. Eskuak ozmindduta dauzkat.. Ik. sumínddu.
ozminddu
oztu. (a). da-du aditza. OTZITTU (LEIN.). Enfriar(se).. Esnia oztu da?/ Egualdixa asko oztu dau. .
oztu
pá émon. (a). dio aditza. PA EIÑ, MA EMON, MA EIÑ. Musu eman.. Ala, pa emon da lotara.. Ik. pátxo, laztan.
pá émon
padezídu. (c). du aditza. PADEZIU. Padecer.. Makiña bat desgrazia padezidutako andria da./ Gizonak ezta pentsau be aura (umia eukitzia) padeziuta eitte zanik pe. Mertz. .
padezídu
2. pagáu. (a). du aditza. Haur-jolasetan, bale-baleka adibidez, kontatu besteak ezkutatu arte; beste batzuetan, katigu geratu. "Pagar" en los juegos infantiles.. Oihana, pagatzera, zeuri ein ddotsue lenengo ta.. Ik. paga, egin.
pagáu
1. pagáu. (a). du aditza. Ordaindu. Pagar.. Askotan kulpa bakuak pagau biar izaten dabe. . San Martiñen olua pagatu bearko dok, . (-). esaera. (Ubera.) "San Martiñen olua pagatu bearko dok: tendrás que aprender a vivir vida dura. (Ubera)." (Izag Oñ).. Uberarra izan arren, ez dut inoiz entzun...
pagáu

Subscribe to Bergarako euskara