Skip to main content

aditza

  • pajaríau. (d). du aditza. Txori txikiak likaz edo sarez harrapatu.   Pajarear.. Luis bere bi lagunekin pajariatzen dabill San Juanen. .
  • papuztu. (d). aditza. Gizendu, puztu.. Eztot aspadixan ikusi Ixidro baiña ziero papuztuta ei dao. .
  • 2. parau. (c). aditza. (Leintz.) Gelditu.. Beti leku batetik bestera, nun parau be eztakixela..
  • 1. paráu. (c). da aditza. Txakurra geldi-geldi eta adi geratu oilagorra edo beste ehizagairen bat somatzen duenean.   Quedar quieto y atento el perro cuando barrunta la becada u otra pieza.. Txakurra parauta egoten dok oillagorra ikusittakuan-da. Klem./ Txakurra neure aurrian parau jatan.. Sin. geratu (gutxiago erabilia).. Ik. parada.
  • parra egin. (b). aditza. Ez irabazi eta ez galdu, enpatatu.. Jokuan parra eittia naikua izeten da./ Atzo Osasunak eta Bilbok parra ein juen.. Bola-jokoan oso erabilia da honako erronka: Baten parra bi baietz! Bat jo ezkero parra trabesa; bi jo ezkero joteileak irabazi. . Ik. parratu, parratáko.
  • parráu. (c). da aditza. Landare igokaria parran edo landare gerrian gora kiribildu.. Zalgia parrau eitten da, katiau eitten da dana. Garixa lotu eitten dau, garixa ukatu eitten dau atzenian. Don. .
  • 5. párte ártu. (b). du aditza. Tomar parte, participar.. Karreran parte artu zebenak afarixa dauke. .
  • 6. párte émon. (b). du aditza. Dar parte.. Guardozobillei parte emun zotsen. .
  • 3. partidu. (c). du aditza. Banatu. Repartir.. Etara giñuan dirua danon artian partidu giñuan./ Ogixa etara ta partiduizu.. Sin. errepartídu, banatu. Ik. ésniak partidu.
  • pártu. (c). du aditza. Joku batean, boletan batik bat, besteak adinako marka egin, besteak adina jo.   Igualar la marca; usado en los bolos, sobre todo.. Baietz iria partu. .
  • 1. pasáu. (a). da-du aditza. Igaro.   Pasar.. Iru urte pasau die./ Zure aurretik pasau naiz./ Urte txarra pasau dau. . pasáuta, . (-). . 2. pasáuta, . (-). . Ik. eranían pasau.. 1. pasáuta, . (c). adberbioa. Harri eta zur eginda. . Erabagixan berri jakin nebanian pasauta geldittu nitzuan./ Kotxiakin ein zeban eskapadiakin pasauta zeuan gizajua....
  • 2. pasáu. (a). da aditza. Gertatu.   Pasar, suceder.. . Erantzun hori eman ohi da norbaitek modu txarrez galdetzen duenean. .
  • 3. pasáu. (b). da aditza. Jaki batek bere puntua galdu.   Pasarse un alimento.. Aragi au pasauta dago./ Gaur arroza pasau ein jat. .
  • pasíau. (a). aditza. Pasear. .
  • pasmótu. (c). da aditza. Zornetu. .
  • pazíentzia artu. (c). aditza. Lasaitasunez hartu. . Oiñ, txarrena pasau da ta pazientzia artu biozu puxkat inddartu arte. .
  • pekatúa eiñ. (a). du aditza. Pecar. Zentzu literalaz gain, gaiztakeria, okerra, hanka sartzea egin.. Florerua apurtu juan baloiakin, baina mutikuoi ixilik, bajakixan pekatua eindda zeuala ta. .
  • pelíau. (c). aditza. Pelear, luchar. . Bizikletak pe gutxi. Peliau ein bier izeten zan erosi ahal izateko. (AA ArrasEus, 186. o.). .
  • pélotan eiñ. (a). du aditza. PÉLOTAN JOKATU. Jugar a la pelota..
  • pelotátu. (d). aditza. Harilak osatu.   Hacer ovillos.. Arixa batu ardatzian eta gero andik pelotatu ero zertu eitten zan. Juana.. Ik. arílddu.
  • pena artu. (a). aditza. PENIA ARTU. Apenarse.. Gabonetan ezpaza etortzen pena artuko dau amak..
  • pena emon. (a). du aditza. PENIA EMON. Dar pena.. Pena emoten dost ola ikustiak. .
  • pena izan. (-). aditza. PENIA IZAN. 1. pena izan, penia izan. (b). da aditza. Penagarria izan.. Pena da ainbeste lan eiñ eta balixau ezin izatia./ Penia da mutilla ola ikustia. .. 2. pena izan, penia izan. (c). du aditza. Zerbaiten pena edo damua euki.. Oiñ pena dau geixao estudixau ez izana. . penátan egon, . (c). PENAZ EGON. Estar con pena.. Perezaz enaiz gaur joan mendira ta oiñ penatan nago. ...
  • 1. pena izan, penia izan. (b). da aditza. Penagarria izan.. Pena da ainbeste lan eiñ eta balixau ezin izatia./ Penia da mutilla ola ikustia. .
  • 2. pena izan, penia izan. (c). du aditza. Zerbaiten pena edo damua euki.. Oiñ pena dau geixao estudixau ez izana. . penátan egon, . (c). PENAZ EGON. Estar con pena.. Perezaz enaiz gaur joan mendira ta oiñ penatan nago. ..