Skip to main content

aditza

  • prezixo izan. (c). da aditza. PRÉZIXUA IZAN. Derrigorrezkoa izan.   Ser preciso, necesario.. Biar bidegintzia jaukau baiña eztok prezixo i etortzia./ Prezixo zan umia jotia orregatik bakarrik?/ Ni aurrian egotia prezixua bada diar eidazu. .
  • 1. probáu. (a). du aditza. Probar. Un trabajo, una comida o bebida, etc.. Eztau sekula langostaik probau./ Probau barik ezta jakitten.. Intentatu, ahalegina egin zentzuan: aprobau edo aprobia eiñ, eta ahoko gauzak edo lan bat: probau. Baina aspaldian biak nahasi samar erabiltzen dira.. Ik. apróbau.
  • 2. probáu. (b). du aditza. Frogatu.   Probar aportando pruebas.. Juiziuan probauta geldittu ei zan etzeukala kulpaik. .
  • protéstau. (a). du aditza. Protestar. .
  • 1. pujáu. (d). dio aditza. Disputar un objeto de compra: un caserío, un terreno, etc.. Uezabak basarrixa saltzeko ipiñi zebanian, errenteruei erriko medikuak pujau zotsen./ Pujau ein jostak. Batek amar eskiñi jao eta bestia etorri albotik eta amaika neuk emungo juat. Pujau ein jostak beixa ero astua. Don. .
  • 2. pujáu. (d). dio aditza. Disputar la novia o el novio a alguien.. Ia ezkontzera zoiazela Agarreko Patxik nobixia pujau jotsan gure Pelloi./ Ondo ezpok zaintzen, neuk pujaukostat. . Ik. pretendídu.
  • punba egin. (a). aditza. (haur hizkera.) PUNBALA EGIN, PAUN EGIN (EIB.). Erori.. Zer pasau jatzu, punba? ..
  • puntáko eiñ. (d). du aditza. Idi pareak beste pare baten aurretik tiraka egin.. Narbaizara eruaittue gure irixak puntako eitteko. .
  • puntalíau. (c). du aditza. PUNTÁLAU. Apuntalar.. Paretak brintzatzen asi die ta puntaliau ein biar izan dabe etxia./ Puntalau eitten da puntal batekin ero amarrekin. Don./ Teillatu dana aidian puntaliauta ipini, eta postia kaltzau beian, da or dao ezarritta postia. Benito. .
  • puntapalétau. (d). du aditza. Revocar paredes con paleta de albañil.. Ik. sarpíau.
  • pusillótu. (c). zaio aditza. Pusiloz bete.   Llenarse de pústulas.. Olixo erria jausi jatan eta esku-gaiña ziero pusillotuta daukat. .
  • 3. putz eiñ. (a). du aditza. Soplar.. Min badaukazu putz eizu.. Sin. fu eiñ (haur)..
  • putzurrittu. (-). aditza. (Aramaio.) "Handitu (aurpegia eskuarki). . Baiñe arpegixe putzurrittute auken." (Orm Aram)..
  • puxetia jo. (-). aditza. Lixiba egin.. Errekak ur asko daramanean, sorgiñak puxeta joten dabiltzala esan ohi da. (Izag Oñ). . Sin. líxibia eiñ.
  • púztu. (a). da-du aditza. Inflar(se), hinchar(se).. Puztuidazu puxikia.. Erruberei buruz "inflau" gehiago.. txakúrra puzten ibilli, . (c). esapidea. Aurpegi zikina duten neska-mutikoei zera esan ohi zaie:. Zer, txakurra puzten ibilli aiz ala? ...
  • puzúniau. (b). aditza. (Oñati.) "Enconarse. Puzuniakorra: lo que es fácil de enconarse." (Izag Oñ). .
  • rarótu. (b). da aditza. Arrarotu.. Aspaldixan mutil ori ziero rarotuta dago. .
  • 1. rasíau. (c). du aditza. RASÉAU. Paretak porlanez eta planaz berdindu igeltseroak.   Rasear.. Rasiatzia ta pintatzia bakarrik falta jaku./ Llaniau baiño rasiau geixao esaten da, liso laga. Don. .
  • 2. rasiau. (c). du aditza. RASÉAU. Pasar el rasero.. Garixa rasiauta izeten da imillaunian, eta bestia torretuta. Don.. Ik. erreséro.
  • 3. rasíau. (c). du aditza. RASÉAU. Pelotan, gogor eta behe-behetik jo pelota.   Rasear la pelota.. Atzera etxuan joten, rasiau itte juan pelotia. . Ik. kortáu, moztu.
  • 1. rezibidu. (a). aditza. Recibir.. Eztot notifikaziñua rezibidu. . Sin. artu, jaso..
  • 2. rezibidu. (c). aditza. Igeltseritzan, gauza bat, burdina bat edo egur bat, adibidez, porlanez hartu.. Lelengo porlanakin rezibidu eta gero sikatzen laga. .
  • sagarra jo. (c). aditza. Sagarra txikitu sagardoa egiteko.. Ik. sagárra jóteko mákina.
  • 1. saiatu. (c). da aditza. Ahalegindu.   Esforzarse.. Gauza bat irabazteko saiatu egin bia da. Klem./ Ezta asko saiatzen eskolan.. Etxera berandu joan izan garenean zera entzun izan dugu: Gaur saiatu zate kale alde ortan.. Ant. alegínddu.
  • sakabanátu. (b). da-du aditza. Dispersar(se).. Manifestaziñua laster sakabanatu zeban poliziak./ Gerratian sakabanatu zan jentia poliki-poliki asi zan etxeratzen. . sakabanátu, . (b). da-du aditza. Dispersar(se).. Manifestaziñua laster sakabanatu zeban poliziak./ Gerratian sakabanatu zan jentia poliki-poliki asi zan etxeratzen. . sakabanátu, . (b). da-du aditza. Dispersar(se).. Manifestaziñua laster sakabanatu zeban poliziak./ Gerratian sakabanatu zan jentia poliki-poliki asi zan etxeratzen. ...