aditza
- 2. famau. (c). du aditza. Fama eman norbaiti edo zerbaiti. Ensalzar.. Enaiz sekula izan Fiteron baiña asko famatzen dabe./ Abade berrixoi famau biarra bazeukan beintzet. . famauta egon, . (c). Famatu egina egon.. Ori Berga guztian famauta zeuan medikuorrekin zebilelako. Orduan orrek bakizu zelako pekatuak zien... (Lar Antz). Fama txarra, goiko» esaldi honetan.. Ik. famósa..
- fedía emon. (d). dio aditza. Sinesgarritasuna eman. Dar crédito o confianza.. Arek esaten dabenai etxotsat fede aundirik emoten./ Fede puxkat emon bia jakue gaurko gaztiei. .
- 2. finddu. (b). du aditza. Leundu. Alisar.. Ertzak finddu eixozu pieza orri. . Leundu gehiago testuinguru honetan..
- fíua jo. (b). du aditza. FIO EGIN. Silbar.. Kalian ziar fiua joten pozik zoian mutilla./ Fio eixozu aittai bazkaltzera etorri deiñ.. Sin. txístua jo.
- 2. fixáu. (c). da aditza. Hacerse responsable en una compra-venta de terceros.. Aren fixantzia eitten da ba, onek erosi dau, zuri beixa, baiña zuk au eztozu ezautzen, ni ezautzen nazu. Zuk esaten dozu: “Bai, bai, emoixok, neu fixatzen nok”. “Responsable” esaten moduan. Don.. Ik. fíxantzia eiñ.
- 1. fixáu. (b). da aditza. Fidatu. Fiarse, confiarse.. Ez ari fixau orrekin, txorimalo samarra dok eta./ Koiñatuakin fixatzen zan bakarrik.. Ik. fíxo izan. gutxi fixau, . (-). . 1. gutxi fixau, . (c). esapidea. Larri ibili.. Gutxi fixau atsalderako trumoia entzuten... 2. gutxi fixau, . (c). Ez fiatu.. Gutxi fixau jente orrekin.... fíxatzekua (ez) izan, . (-). (No) ser de fiar.. Ezixozu diruik laga, ezta fixatzekua ta./ Fixatzekua balitz esango notsake...
- fíxo izan. (c). da aditza. Fio izan, fiatu. Fiarse.. Autodeterminaziñua ainddu dabe, baiña enaiz bape fixo./ Nausixa ezta fixo ofizinista barrixakin.. Ezezkoetan, batez ere. Fixau eta fixo izan sinonimotzat har daitezke, baina lehena testuinguru guztietan erabiltzen da eta bigarrena berriz ez. .
- flojíau. (c). da aditza. Ahuldu materiale bat.. Gaztaiña zarrei-tta be eitte jakuek kipulia, eta piñuai be bai. Flojiau, materiala ondatu, bastotu, eskaxtu ziero. Klem. .
- 1. freskátu, freskatúa. (a). da-du aditza. Refrescar.. Azkenengo amabost egunetan asko freskatu dau egualdixa./ Bentanara etara dot eta oiñezkero freskatuko zan. . Eguraldia freskatu dau, bestela freskatu da..
- gaixúak il. (c). aditza. Morir por enfermedad.. Andik etorrittako mutill asko iltze i zan gaixuak, soldau asko gaixuak. Arek esate i ban: “Il asko eitte jaue alde batera, eta bestera gaixuak iltze jaue”. Hil. .
- gaizkittu. (b). aditza. (Leintz., Oñati.) "Ponerse mal de salud." (Izag Oñ).. Sorbaldako tendoiek pe esfuerzuaz gaizkittute eta ondo osatu barik dauko. (AA ArrasEus, 223. o.). .
- gálbaetu. (c). du aditza. Galbahean pasatu. Cribar.. Artuak aletuta dare, baiña galbaetu barik./ Errotara orduko dana galbaetu biar garixa. Aniz.. Sin. galbaia(n) pasau.
