Skip to main content

aditza

  • 3. gastáu, kastáu. (c). da aditza. Hil.. Poliki-poliki gastau zan. . Ik. joan.
  • gatxeretxi. (-). aditza. (Aramaio.) GATXETSI (EIB.). "Txori-amak bere kumea baztertu.. Afixie ikusten bozu, da umiei ikuketan butsezu, amiek gatxeretxi eitten dau, da martxau eitten dau.. "Rechazar, repudiar, abandonar.. Sin. zapuztu.
  • gatxosatu. (-). aditza. (Aramaio.) "Gaizkoatu, gaitz edo zauri bat gaizki osatu.. Osatu barik geratu, gatxosatu esaten da./ Etzauen kurau bai, da gatxosatu jakon da akabo!" (Orm Aram) .
  • gátza émon. (b). aditza. Haragia kontserbatzeko, urdaiazpiko edo zezinatarako, adibidez, gatzetan euki.. Txarrixa ilddakuan gatza emoten jakue urdaiazpikuei..
  • gáutu. (d). du aditza. Gaua etorri.   Anochecer.. Kargau daigun burdixa gautu baiño len. .
  • 4. gauza izan. (b). da aditza. Gai izan.   Ser capaz; ser apto para algo.. Sasoi batian Urkiolaraiño oiñez; oiñ enaiz eskillarak igotzeko gauza./ Larogei urte izan arren oinddio gauza da etxeko lanak eitteko./ Esne au ezta erateko gauza. . gauza dana, . (c). adjektiboa. GAUZA EZTANA. Balio duena, balio ez duena, honelakoetan:. Sagar ustel asko dago. Gauza dana batu banasta ontara; gauza eztana laga lurrian./ Zuek kuadrilla aundixa, baiña gauzaeztana geixena...
  • 1. gazittu. (c). du aditza. GATZITTU. Gatza eman.   Salar.. Ardi okelia gazittuta eitten da zezaiñia.. Sin. gátza émon.
  • 2. gazittu. (c). da aditza. Gazi bihurtu.   Volverse salado.. Urdaiazpiko au geixegi gazittu da. .
  • gaztétu. (a). da-du aditza. Rejuvenecer.. Aspaldixan gaztetu ein za./ Bizarra kendu dabenetik gaztetuta dago. .
  • géittu. (a). da-du aditza. Gehitu.   Aumentar, añadir.. Asko geittu da lanik eza./ Etxiai tejabana bat geittu dotse. .
  • geldi egon. (a). da aditza. Estar quieto. .
  • 1. geldittu. (a). da-du aditza. Parar(se).. Autobusa etxe aurrian gelditzen da./ Aldapan bera zetorren burdixa geldittu zeban.. Sin. geratu.
  • 2. geldittu. (a). da aditza. Quedar.. Amarretan juntatzekotan geldittu ga.. Sin. geratu.
  • 3. geldittu. (c). aditza. Ernari geratu.. Zer, zuen biai gaztia geldittu zuan azkenian? .. geldíttuta, . (d). Ernari; batik bat ernaltzealdiaren hasieran, edo duda dagoenean.. Geldittuta egon bia dau, ernari dao”. Ernari dago jakitten danian ernai dagola. Bei au, ta; dudan baldin bao “etxakixat geldittuta daon”. Ikusten baldin bada ernai —beiñ bi illabete pasau ezkero igartzen jakok beixai, irura beintzat— “joño, au bai, ernai dago”. Don.. Ik. ernári..
  • 4. geldittu. (c). zaio aditza. Buruan geratu, oroitu.. Sin. geratu.
  • geldótu. (c). da-du aditza. Geldo bihurtu.   Quedarse sin energía, volver(se) incapaz.. Andria il jakonetik ziero geldotuta dago. .
  • 3. geratu. (c). zaio aditza. Buruan geratu, oroitu.. Au dok au, lengo gauzak danak jauzkat akorduan eta oingoik berriz etxatak ezer geratzen. . Adinekoek asko erabiltzen dute. . Sin. geldittu.
  • 4. geratu. (c). aditza. Ernari geratu.. Sin. geldittu.
  • 1. geratu. (a). da-du aditza. Parar(se).. Geratzeke diardu lanian.. Sin. geldittu.
  • 2. geratu. (a). da aditza. Quedar.. Oso pozik geratu naiz igeltseruakin.. Sin. geldittu.
  • 1. gertau. (b). da aditza. Arropak jantzi eta apaindu.   Vestirse y acicalarse. Prepararse.. Etxoin puxkat, oinddio gertatzeke nago ta.. Sin. prepárau.
  • 2. gertau. (b). da-du aditza. Preparar(se).. Ze moduz gertau dozu esamiña?/ Gertau zaitte bronkia entzutera. . Sin. prepárau.
  • 3. gertau. (b). du aditza. Janaria prestatu.   Preparar la comida.. Gaur bazkai gozua gertau dau amak.. Sin. prepárau.
  • gerturátu. (c). da-du aditza. Urreratu.   Acercar(se).. Etzaittez orreana gerturatu be.. Gutxi erabilia. Urreratu da arrunta. .
  • gesáldu. (-). aditza. (Antzuola.) "Desalar una cosa que está salada." (Izag Antz)..