aditza

  • 1. il. (a). da-du aditza. Morirse, matar.. Ik. karia ill, ertzak il.
    il
  • ilbándu. (c). du aditza. Hilvanar.. Erropia, josi aurretik, ilbandu ein biar izaten da. .
    ilbándu
  • 2. ill. (c). aditza. Boleta jokuan, marka hobetu.. Bost jo jittuk bi bolatan. Eztok txarra. Ezetz iñok il, bost euro!. Sin. ondu.
    ill
  • illía jo. (d). aditza. Artilea idaurrez edo makilaz jo harrotzeko.. Ille jotzen, ardi mozten, euna eitten... JJp. .
    illía jo
  • illia zurittu. (b). aditza. Ile zuriak irten..
    illia zurittu
  • 2. illundu. (-). aditza. (Eibar.) Pavonar.. Ik. urdin-illundu.
    illundu
  • 1. illundu. (a). da-du aditza. Hacerse de noche, oscurecer.. Neguan belaxe illuntzen dau./ Persianak jetxi ezkero kuartua illundu eitten da./ Eguna illundu dau./ Etxia illundu da.
    illundu
  • illuntzittu. (d). du aditza. Ilunabartu, iluntzea etorri.. Laster illuntzittuko jok eta obe dozue lanai lagatzia. Klem. .
    illuntzittu
  • iñáusi. (c). du aditza. Zuhaitzari adarrak moztu, bizirik dagoen artean.. Arbola motz bati, pagua, gaztaiñia, aritza, adar batzuk kentzen baako gora doiazenak, ari iñausi. Don./ Soilddu arbola luzia, gora zera lagatzen jakonian. Fruta arbolak porau. Paguak eta, iñoiz ondotik ebaitzen jakuek adarra, sutarako ta, ori iñausi. . Ik. podáu, soilddu.
    iñáusi
  • inddarkátu. (d). da aditza. Indargetu. Landareez, batez ere.   Perder fuerza una planta.. Azkenengo euri zakarrak inddarkatuta laga zittuan patatak. .
    inddarkátu
  • inddarra egin. (c). aditza. Hacer fuerza, presionar.. Inddarra egin biako da gure deretxuak errespetatzeko..
    inddarra egin
  • inddártu. (b). da aditza. Indarra hartu.   Fortalecerse.. Euskeria puxkat inddartu dala esan leike./ Pago gazte au ezta inddartzen. .
    inddártu
  • infláu. (a). du aditza. Inflar, hinchar.. Ik. púztu.
    infláu
  • 1. inguratu. (c). du aditza. Eskuratu, jirau.. Nundik andik inguratu biot aixkora bat.. Ik. ingaratu, jiráu.
    inguratu
  • 2. inguratu. (c). du aditza. Rodear.. Etxia alanbradura batekin inguratu dabe. .
    inguratu
  • inpórta izan. (a). dio-zaio aditza. NOR-NORI. Importar.. Etxat bape inporta afaldu ezta be./ Ze inporta dotsa ari gurian pasatzen danak?/ Bai zuri inporta be Afrikako kontuak. . Inporta, inporta, inportako. Hiztun onek ez dute «inportatzen» esaten. NOR-NORI zein NOR-NORI-NORK: Etxat inporta zuk esaten dozuna, edo eztost inporta zuk esaten dozuna(k?)..
    inpórta izan
  • inutílddu. (c). da aditza. Inutil bihurtu.. Inutildduta geratu zan gerratian. .
    inutílddu
  • ipíñi. (a). du aditza. IPINI, IFIÑI (ELG.). Poner.. Neurrixan ebai, doblatzen ziñuan, da sokia ifiñi; bera etortzen da exato bia dan lekura. Enr.. Adineko askok ipini dio.. Sin. jarri.
    ipíñi
  • ipurdía sartu, ipurdixa sartu. (c). dio aditza. SARTU. Ipurdi berria jarri silla edo ontzi bati.. Silliai ipurdixa sartzia bi milla pezeta kostau jatan.. Ik. sartu, paraguéro.
    ipurdía sartu
  • ipurtokértu. (d). da aditza. Ipurtoker bihurtu.. Ik. ipúrtoker.
    ipurtokértu
  • 1. irabázi. (a). du aditza. Ganar, vencer.. Induraiñek irabazi dau..
    irabázi
  • 2. irabázi. (c). du aditza. Ganar dinero.. Orrek illian berrogei milla duro irabazteittu./ Lau seme alaba dauzke irabazteko sasoian./ Garixa ebaitzera. Baitta neskak pe Arabara garixa ebaitzera, irabaztera. Ben. . IRABAZTEKO, edo BIZIMODUA IRABAZTEKO edadea daukala norbaitek, esan ohi da.. Ik. irabazi. Irabaziala irazi, . (c). esaera. Irabazi ahala gastatu.. Orrek badakizu zer eitten daben: irabaziala irazi.. Ik. irázi..
    irabázi
  • 3. irabazi. (b). du aditza. Hazi pertsona, animalia edo landare bat.   Crecer.. Txal gaztiak asko irabazten dau./ Zela irabazi daben zuen neskatilliak. . Txakurtxikixak poltsikuan baiño gutxiago irabazi, . (-). esapidea. Gutxi hazi (landarea, txahala edo beste edozer).. Txakurtxikixak poltsikuan baiño gutxiao irabazten dau arbola onek...
    irabazi
  • irago. (-). aditza. (Eibar.) IRAGOTU. 1. irago, . (-). aditza. (Eibar.) IRAGOTU. Altzairu tenplatuari tratamentu termikoa eman, tenpleak eman dion gogortasuna neutraltzeko.. Iragotizu apur bat geixago gubil-zabal au. (AAG Eibes).. 2. irago, . (-). aditza. IRAGOTU. Lotsagorritu.. Esan zetsazen berbekin iragotuta laga eban. (AAG Eibes) ..
    irago
  • 1. irago. (-). aditza. (Eibar.) IRAGOTU. Altzairu tenplatuari tratamentu termikoa eman, tenpleak eman dion gogortasuna neutraltzeko.. Iragotizu apur bat geixago gubil-zabal au. (AAG Eibes).
    irago
Subscribe to Bergarako euskara