aditza
- 1. jarri. (a). du aditza. Ipini. Poner, colocar.. Eztakigu armaixua nun jarri.. Sin. ipíñi. árrautzia járri, . (c). du aditza. Errun.. Egunian arrautzia jartzen dabe gure oilluak. ..
- 5. jarri. (c). da aditza. Ugaritu.. Dana sorgiña zan orduan. Personak zien, tontolapiko pilla bat. Da gero pistolia jarri zanian dana ziero amendau. Mertz./ Aspaldixan polizia jarri da bedarran letxe. .
- 2. jaso. (c). du aditza. Eraiki. (Erreparatu adibideari). Construir, levantar la estructura.. Etxe bat ein ein ddou, o jaso ein ddou. Jaso esaten da ba estruturia gora jasotzen danian; “etxia ein ddou”, konpleto. Etxiak jasota dauzka paretak, baiña etxia eitteke dao artian, barruak eitteke dauzka, atiak ero. Don. .
- 4. jaso. (c). du aditza. Montar nata, clara de huevo, etc.. Azukarra bota eta tenedoriakin eraiñaz-eraiñaz jasotzen da natia. .
- jáurti. (b). du aditza. Indarrez bota. Lanzar, arrojar.. Arrixa jaurti jao mutiko batek./ Emendik orra bada gauza bat, “botaidak ona”, prenda bat ero; urriñera baldin bada zeoze, ”jaurti”. Don. . Gaur egun jaurti zein bota entzun ohi da zentzu berarekin, baina adinekoentzat ez da berdina.. jáurtika, . (c). adberbioa. Botaka, jaurtitzeko beste, ugari. Mucho, a espuertas.. Aurten sagarra jaurtika egon da./ Orrek krisisa? Orrek dirua jaurtika dauka.. Sin. bótaka..
- 1. jausi. (a). da aditza. Erori. Caer.. Obetik jausi naiz.. Irudizko zentzuan ere bai. Zer moduz jausten jatzu gizon ori? Hilarik Angiolilloren urkamendia kontatzerakoan zera dio. Etxian lagatzen boste neuk pe jun biot pa. Da etxian esan i otxen e, «Kontuz ibilli ari gero, batzui ez i jakone ondo jausten da». (AA BergEus, 330. o.).. Ik. berriz jausi, jausi barik!.
- 2. jausi. (-). aditza. Caer preso.. Da antxe jausi zan a, kauen dies!, ia gerrie akabaute ta. (Orm Aram) .
- 2. jipóia emon. (-). aditza. (Antzuola.) "Azotar." (Izag Antz). .
- 2. jo. (c). du aditza. Calcular.. Asko jota, ogei urte eukikoittu.. También, según el contexto, hacer una oferta. Behetik jo, goitik jo, gehixenera jota... (Ikus ondorengoak). jo daigun, . (b). esapidea. Pentsa dezagun, esate baterako.. Jo daigun iñor ez datorrela itzaldira. Zer egingo dogu? .. góittik jo, . (-). esapidea. Calcular u ofrecer por lo alto.. Eskatzerakoan goittik jo bia da, eta eskeintzerakuan beetik.. Ik. erdíra jo.. géixenera jota, . (b). esapidea. A lo más.. Amar milla duro irabazikoittu, geixenera jota... beetik jo, . (-). aditza. Calcular u ofrecer por lo bajo.. Orrek, beetik jota, eun kilo izangoittu./ Ik beetik jo, al dan gutxien eskeiñi..
- 4. jo. (c). dio aditza. Narrua jo. Follar.. Pagopian jo jotsan./ Oinddio ez i jotsak jo nobixiai. Harkoi samarra.. Sin. narrútan eiñ, txórtan eiñ, txortía jo, narrúa jo.
- 3. jo. (a). du aditza. Tocar. También música.. Atia jo dabe./ Seirak jo dittue./ Tronpetia joten dau Peruk./ Kanpaiak joten diardue./ Txistua joten pasau da goiz guztia. .
- 6. jo. (b). du aditza. Edan. Beber.. Orrek egunero ogei txikito jokoittu./ Txanpan botillia jo najuan neuk bakarrik. .
- 1. jo. (a). du aditza. Pegar.. Ez izu jo umeik.. Ik. artúa jo. jota, . (-). . 1. jota, . (c). adberbioa. Oso nekatuta.. Jota joiak Lejarreta./ Ziero jota etorri zien mendittik. . Goian ikusten dugunez, JOTA JATOK, JOTA JOIAK... esan ohi da, adibidez, karrerista bat nekatuta doala ikusten denean, ia hizjoku bat eginez... 2. jota, . (c). adberbioa. BURUTIK JOTA. Burutik jota, zoratuta.. Ori eitteko ziero jota egon biok.... joka, . (b). adberbioa. Pegando.. Beti alkar joka dabitz. .. jo batera eta jo bestera ibili, . (c). esapidea. JO ONA ETA JO ARA. Noraezean edo galduta ibili.. Basuan galduta ibili giñustan, jo batera eta jo bestera. .. jótera ein, . (d). esapidea. Jotzeko kinada egin, edo joteko intentzioa edo zaletasuna izan. Ben.k etxean izan zuen idi batez zera dio:. Beste bat euki giñuan jotera eitten ebana. .. jóta kéia, . (c). esapidea. JOTA SUA, JOTA FUEGO. Jota sua, ahalegin osoz.. Lanian diardu jota keia.. Ik. dáleketepego.. jota garbi, . (c). Hilda.. Bueltakunen motorduna jota garbi...
