Skip to main content

aditza

  • kaskáldu. (c). da aditza. KASKÍLDDU. Buruarindu.   Aligerarse de cascos, decaerse, abandonarse.. Andria il jakonian ziero kaskaldu zan. .
  • 1. kaskarra berotu. (c). dio aditza. Kaskarrekoak eman, jo.   Propinar coscorrones, pegar.. Mutikua!, geldi ezpaaiz egoten kaxkarra berotukostat, e. .
  • kaskáu. (b). aditza. Cascar(se).. Arrautza geixenak kaskau egin jat bidian. . Arrautzez, batik bat.. kaskáuta egon, . (b). esapidea. Zoro samartuta egon.. Orrekin abil ba? Ori ziero kaskauta jaok. ..
  • kaskondu. (-). aditza. (Aramaio.) Koskortu.. Neska/mutil kaskondue. (Orm Aram). .
  • káso eiñ. (a). dio aditza. Hacer caso a algo o alguien.. Eztost kasoik eiñ parian pasauta./ Lapikuai kaso eiñ. .
  • 2. kastígau. (d). du aditza. KASTÍAU. Arrak emea estali. Txakur, koneju eta horrelako abereez, batik bat.   Cruzar, cubrir, tratándose de ciertos animales.. kastigau dau, norberaren ekimenez denean. .
  • 1. kastígau. (a). du aditza. Zigortu.   Castigar.. Ama, maixuak errekreo barik kastigau nau. .
  • katanlótu. (d). du aditza. KATENLOTU. Gurpila katez lotu bueltarik ez emateko moduan utziz; aldapa behera handiak jaisteko egin ohi da.   Atar las ruedas del carro para que éstas no giren, y así poder bajar cuestas pronunciadas arrastrando las ruedas.. Burdixa kargau bia danian geldi egoteko sartu zirixa, da geldik burdixa. Katanlotu. Au kargatzen daonian sartzen zan ortik zirixa (goittik bera ganauak), ta klao, bueltaik ezin zeban eiñ au jote zebalako, arasia. Katanlotu esate jakon, da orri katanzirixa. Don. . komentario 1 katelotúan, . (c). adberbioa. Katanlotuta.. KATELOTUAN IPI. Ik. katanzíri, lior-lában..
  • katíau. (b). da-du aditza. KATÍGAU. Kateatu.   Enganchar(se).. Prakan arrataria ein ddot alanbrian katiauta./ Gogaikarri aura katiau jakun da gau guztian etzoskun bakian laga. .
  • kedarrátu. (d). da-du aditza. Kedarraz bete edo zikindu.   Ensuciar(se) de hollín.. Tximinixia ziero kedarratuta dago./ Kedarria pegauta dagonian: kedarratuta. Tximinixia ero edozer gauza. Klem. . komentario 1
  • keétu. (c). da-du aditza. Ahumar.. Keetutako txorixuak die./ Gaztaien moduan keetuta geldittu giñan Sala Fiestas artan.. Gaztae, txorixo eta abar keetu egiten da, edo keia emon egiten zaie. .
  • kejáu. (a). da aditza. Quejarse. .
  • kejía sártu. (c). aditza. Quejarse ante la autoridad.. Auzokuak kejia sartu dabe aiuntamentuan, tabernako zaratekin ezin dabe burutu ta. .
  • 2. kendu. (c). dio aditza. Itzali, itxi.. Argixai kenduiozu./ Motorrai kendu./ Urai kendu.. Ant. emon.
  • 1. kendu. (a). du aditza. Quitar.. Esaldi arkaiko samar hau entzun izan diegu gure gurasoei: Ken akitt begixen bistatik. .
  • kiki egin. (-). aditza. (haur hizkera.) (Eibar.) Ezkutatze jokuan ibili (ume txikixekin). . Anetxo, kiki, kiki, nun dago?. komentario 1
  • kili-kíli eiñ. (a). dio aditza. Hacer cosquillas.. Ezidazu kili-kilirik eiñ./ Ama, Peruk kili-kili eitten dost. . komentario 1 Ik. gilbéra.
  • kiña jo. (c). aditza. (Leintz.) Kiebra jo.. Taillera ipiñi bai baiña kiña jo juan. . komentario 1
  • 1. kiñu eiñ. (c). aditza. Guiñar.. Kiñu ein ddotsu gizon orrek..
  • 2. kiñu eiñ. (c). aditza. iñada egin. Hacer ademán.. Ezkerrakin kiñu eiñ da eskumiakin jote jok. . Ik. kiñára.
  • kiribíldu. (c). da-du aditza. KIRIBILDDU, KIRIBILLAU. Entrelazar, ensortijar, enroscar.. Subia arbolan, besuan ero ankan ero, kiribildu in jatan. Klem./ Trentzatxuak kiribilduaz eitten da kopetia./ Erozeiñ ari be kiribillauta egon leikek. Klem. .
  • kiribíllau. (-). aditza. 1. kiribillau, kiribilláua. (c). adjektiboa. KIRIBILL. Kiribilotsua; ileagatik batik bat.   Ensortijado.. Illia be bai kiribillaua, ta erozeiñ ari be kiribillauta egon leikek. Klem... 2. kiribillau, . (-). . Ik. kiribíldu..
  • kiskáldu. (b). da-du aditza. KIXKALDU, KIXKAL-KIXKAL EGIN. Erre-erre egin. Calcinar.. Pataterriak kixkaldu ein jatzu./ Barruan zeren guztiak kixkaldu zien./ Kixkal-kixkal eindda geratu zan billotxa labian.. Ik. kískartu.
  • kískartu. (d). da-du aditza. KIXKARTU, KIXKAR-KIXKAR EIÑ. Elkortu eguzkitan edo sutan gehiegi egoteagatik. Urdaia, adibidez, sartaginean asko eukitzeagatik, edo ileak suarekin, edo belarrondua eguzki biziegia hartzeagatik.   Resecarse por el calor o el fuego.. Urdaixa gehixegi sikatzen danian erretzerakuan, kixkartu. Klem./ Bero zakar onekin bedarrondua ziero kixkartuta geratu da; burdixan kargatzeko izan leikenik txarrena./ Txapardua esaten jakon erreta jateko gaztaiñiai. Domusantutatik aurrera erreta. Erreta, ez kixkartuta e. Malutz-malutzak itxi tta, oso ederrak. Aniz. . Ik. kiskáldu.
  • 2. kitto egin. (-). aditza. (Eibar.) "Kitatu.. Ill-kanpai orrekin ordaindu dittu zittuan zorrak, eta or, kitto eiñ dau danekin..