Skip to main content

aditza

  • 5. lágun eiñ. (b). dio aditza. Acompañar, hacer compañía.. Tia gaixoik dago oian da lagun eittera joaten jako gure ama./ Tio txoferra da ta berakin iñoiz Barzelonara joaten naiz lagun eiñaz.. Ik. lagundu.
  • 6. lágun eiñ. (b). da aditza. Hacerse amigo, -a.. Arrantzale baten lagun ein giñan Ondarruan. .
  • 1. lagundu. (a). dio aditza. Ayudar.. Muebliak jasotzen lagundu dost. .
  • 2. lagundu. (a). dio aditza. Acompañar.. Nai bozu gustora lagundukotsut etxeraiño.. NOR-NORI-NORK.. Ik. lágun eiñ.
  • 3. lagundu. (c). da aditza. Adiskidetu.   Amigarse de nuevo.. Umiak asarretu orduko laguntzen die.. Sin. aixkirátu.
  • laiñeztu. (d). da aditza. Harrotu edo putzak hartu, honelakoetan:.. Gaztiak burla egin zotsen maistriai eta onek kargu artu zotsenian laiñeztu ein jakozen.. Edo aitak umeari: Kontuz, laiñeztu barik, e! Gutxi erabilia. .
  • 1. laiñotu. (b). du aditza. Nublar.. Goizian euzki ederra zeuan baiña belaxe laiñotu dau. . laiñótuta, . (a). adberbioa. Nublado.. Ant. oskárbi, izarratu. Ik. laiñotu egon..
  • 2. laiñotu. (c). da aditza. Kristalak lurrundu.   Nublarse los cristales.. Kristala laiñotu, garbitzen asi tta baztarra jo neban. . komentario 1 Sin. lurrundu.
  • laixátu. (d). du aditza. Laiatu, laiaz lurra irauli.   Layar, arar con laya.. Guenian asi tta barreneraiño laixatu giñuan baso sailla luarrixa eitteko. .
  • lákaiñatu. (d). da aditza. Lakaina bihurtu.   Reducirse a "lakaiña"; deshacerse una soga, por ejemplo.. Lakaiñatutako soka zar batekin etorri zuan bedarretara. . komentario 1
  • lakártu. (c). da-du aditza. Lakar bihurtu.   Volverse áspero.. Esku gaiñak lakartuta eukitzen giñuzen negu osuan.. Ik. láztu.
  • lan(a) eiñ. (-). du aditza. Trabajar.. Zer, gaur lan asko ein dozu? .
  • lan(a) eráiñ. (-). dio aditza. Hacer trabajar.. Andereñuak lan asko eraitten dotse. .
  • lanbarríxa eiñ. (d). du aditza. Lubarria landu. Roturar una tierra por primera vez.. Luarrixa eitten jardun da, ba luarrixa labrau. Lanbarrixa esate jako leku berrixan luarrixa eiñ danian. Lanbarrixa ein dda. Don.. Sin. lúarrixa eiñ.
  • lanberatu. (-). aditza. Egindako elurra gorpuztu, apur bat trinkotu. (Otxandio).. Edurre batu eitten da, edurre puxkat lanberatuten asten danien, lanberatu. Edurre eiñ barritten ezileike bolaik eiñ. Gab. .
  • 1. lanbrotu. (c). du aditza. Lanbro giroa sartu.   Empezar a lloviznar.. Atzo bazkalostian lanbrotu juan, da gaurrarte. .
  • 2. lanbrotu. (c). du aditza. Hitz egiterakoan, txistuaz ingurua, eta batik bat ingurukoak, blaitu.   Rociar de saliva a contertulios y demás al hablar.. Patxikin egon nitzuan da milla istorixa kontau jostan; aren esan biarra, azkenerako ziero lanbrotuta laga nindduan./ Zizipozua daukan bat, baztarra guztiak lanbrotuta lagatzeittuana. .
  • 1. landu. (b). du aditza. Labrar la tierra, tallar piedras, madera, etc.. Ondo landutako lurrak ikusten die Araban./ Argiñ orrek ederki lantzen dau arrixa. .
  • lanerátu. (c). da aditza. Lanera heldu; lantegira, batik bat.. Gaur goizian ni laneratu orduko amarrak izango zittuan. .
  • lania jo. (a). aditza. Artilea astindu makilaz edo idaurrez.. Garbittu, uretan euki, ta alambrian sikatzen dia. Denpora onakiñ laster; onekin, baazpadakuakiñ, ez; ta gero jo idaurrakin. Pedro.. Ik. artílle.
  • lanpardiau. (-). aditza. (Antzuola.) "Zerbaitekin zikindu.. Patatak erretzeakuan su gain guztia lanpardiau dozu." (Lar Antz). .
  • laprandu. (-). aditza. (Aramaio.) Berdindu.. Laprandu aurreko fatxarie. (Orm Aram). .
  • laprastu. (-). aditza. (eufemismoa.) (Antzuola.) Mozkortu.. Majo laprastuta etorri zan atzo Juane etxea. (Lar Antz). .
  • lapurrétan eiñ. (a). aditza. LAPURREN EIÑ (LEIN.).. Robar.. Seminaixuan lapurretan ein ddabe. .
  • 1. lardaskatu. (d). du aditza. Zikindu kakaz edo lokatzaz.   Ensuciar de excremento o lodo.. Kakaz ero zikinez lardaskatu ziero. Klem. "Nahastu." Lardastuta laa zeban plater guztia.. «'Nahastu'. Lardastuta laa zeban plater guztia. Sin. kakalardastu.» (Lar Antz).