Bergara aldeko hiztegia
gában
, gabána.
(c).
Izena.
Gabán, abrigo.
“Gabana ta abrigua bat. Gabana len esaten jakon, gabandunak errixan bi ero egoten zien bakarrik: Goiko Kondia ta Beeko Kondia; bestiak danak e, jakedunak, da jakera aillegatzen eztienak tunikadunak. Don.”
gabándun
, gabandúna.
(d).
AdjektiboaIzena.
Gabana daramana, distintzio ezaugarria antzina.
Ik. gában.
gabárdina
, gabárdinia.
(b).
Izena.
Gabardina.
Bazen gure mutikotan "Gabardinas" esaten zitzaion eskeko bat.
.
gabérdi
, gaberdíxa.
(b).
Izena.
gauerdi.
Gauerdia. · La medianoche.
“Gaberdixan esnatzen bada zigarrotxua erretzen dau.”
Esamoldeak:
gaberdi zarrak
.
Izena.
Eibar.
Gauean berandu.
“Bazan Plaentzian Gautxorixa deitzen zetsen bat, gaberdi-zarrak baiño len etxera juaten ez ekixana. (SM Zirik)”
gaberdiko mozolo
.
1.
Asio otus.
Buho chico.
2.
strix aluco.
Cárabo.
Sin. úrubi.
gabillára
, gabillaría.
(d).
Izena.
Accipiter nissus.
kabillara, gabillera, egabillara.
Gabiraia. · Gavilán.
“Aspalditxuan ezta emen gabillaraik ikusten.”
Arrano mota bat, txitatan eta amorratua. Ondorengo gabillara mota hauek ere badira, Sarasuaren arabera:
.
gabillara txiki
, gabillara txikixa.
Izena.
Falco tinnunculus.
Cernícalo.
Sin. arrai txiki, mirutxiki.
gabillara urdin
, gabillara urdiña.
(d).
Izena.
Circus cyaneus.
gabillara zuri, gabillara buztanluze.
Aguilucho cenizo.
Gábon
, Gábonak.
(a).
Izen propioa.
Las Navidades.
“Gabonak etorriko die eta artian artuak erretiratzeke.”
Esaerak:
Gabon bon bon, Natibittate ase eta bete, Estebantxe len letxe
.
Esaera.
(Lar Antz).
Esamoldeak:
Gábonetan kéixak
.
(c).
Esapidea.
Gabonetan gereziak. Neska-mutikoei eskerrak emateko nagusiek egin ohi duten promesa. · Promesa con la que los mayores agradecen algún servicio.
“I aiz mutilla i. Errekaua zintzo asko ein ddostak. Gabonetan keixak.”
Gabon egun
, Gabon eguna.
(b).
Abenduaren 24a.
“Gabon egunian kantura urtetzen dabe umiak.”
Ik. Natibittáte eguna.
Gabon gába
.
(b).
Izena.
La Nochebuena.
“Nun pasau biozue aurten gabon gaba?”
gabón
.
(a).
Interjekzioa.
Ilundu ondoren esaten den agur hitza. · Buenas noches.
Ik. egunón.
Esamoldeak:
gabon pasa
.
(c).
Interjekzioa.
pasau gabon.
Ondo lo egin.
Gauean, ohera doanari batez ere, esaten zaio..
gabon-éske
, gabon-eskía.
(c).
Izena.
Gabon egunean taldeek etxez etxe egin ohi duten erronda. Lekuzko kasuetan, batik bat.
“Uberako neska mutikuak etorri die gabon-eskera./ Eztot sekula ainbeste jente ikusi gabon-eskian./ Gabon-eskia oittura zarra da.”
Sin. gabón-bátze.
Ik. gabon-kántu.