Skip to main content

Bergara aldeko hiztegia

iñuntz, iñuntza. Izena. Leintz. Ihintza.
iñurri, iñurríxa. "La clase de castaña buena y la más temprana." (Izag Antz)
inutílddu. (c). da Aditza. Inutil bihurtu. Inutildduta geratu zan gerratian.
inútill, inutílla. (c). Adjektiboa. Inútil (pertsonez). Zela izan leike personia ain inutilla./ Inutill utsa da.
inúzente. iñuzente. 1.inúzente, inúzentia. (b). Adjektiboa. iñuzente. Bobo, -a, idiota. Tontoarro inuzente bat da, besteik ez./ Auraxe dok personia iñuzentia. 2.inúzente, inúzentia. (d). AdjektiboaIzena. Atzeratua. (ez du zentzu iraingarririk). · Retrasado mental; también, subnormal, mongólico. Alabaik gaztena inuzentia dauka./ Leno mongolikuai tta inuzentiak esate jakuen./ Gure inguruko baserri-etxe baten seme inuzentetxo bat euken. Nausituaz bere senera etorriko zalakotzat euazen bere gurasuak. (SM Ezten).” Gaur mokolo-k ez du zentzu hau, baina baliteke noizbait izana izatea..
Inúzente égun, Inúzente egúna. (b). Izen propioa. Abenduak 28. El día de los Santos Inocentes. Umetan, Inuzente eguna egun aundixa. Zera errezitatu ohi zaio inuzente eragindako bati: Inuzenté! potenté! txakurran buztana tenté!.. Esamoldeak: inúzente eráiñ. 1.inuzente eraiñ. (c). Esapidea. Inuzente eragin. · Hacer una inocentada a alguien. Antoniri inuzente erain dotsat auntzak umiak ein dittuala esanda. 2.inuzente eraiñ. (c). Esapidea. Engainatu. Lenguak pe naikua dittuk. Berriz etxostak inuzente eraingo. inúzente eiñ. Esapidea. Zerbaiten bila zoratu. Inuzente ein ddot jersian billa.
inuzentekeríxa, inuzentekerixía. (b). Izena. iñuzentekerixa. Idiotez, tontería. Zenbat inuzentekerixa esateittuan Botillas-ek.
inúzentzia, inúzentzia. (d). Izena. inúzentzixa. Inocencia. Berak jakindurixaz, bere buruko inuzentzixatik. Hil.” Ikusten denez, IN.
io.
iódo bédar
iódo bédar, iódo bedárra. (d). Izena. botanika. Chelidonium majus. Árnica, celidonia. Ebakiak eta osatzeko erabiltzen den belarra. . content_copy ebági bédar, árnika bédar, pínpiño bédar.
ípar. 1.ipar, iparra. (d). Norte. content_copy nórte. 2.ipar, ipárra. (c). Izena. ipar-áize, ifar, ifar-aize. Iparraldetik edo ipar-ekialdetik jotzen duen haizea. · Viento Norte o Noreste. Udan iparrak joten badau, denpora sikua.” content_copy norte-aize, nórte. Esaerak: Ifarrak berorik ez, pobriak lagunik ez. Esaera. Dirurik eza eta lagunik eza alkarren kideko izaten ei dira. (SM Ezten).
ipar-laiño, ipar-laiñua. Izena. Eibar. ifar-laiño. "Cúmulos, estratos, nubes que anuncian el mal tiempo. · Itsasaldetik sartzen diran lainuak." (SB Eibetno).
ipar-lauso, ipar-lausua. Izena. Eibar. ifar-lauso. "Neblina que entra desde el mar. Mendarotik aurrera sarri egoten da." (SB Eibetno).
ipar-mendebal, ipar-mendebala. Izena. Eibar. ifar-mendebal. Viento noroeste.
iparralde, iparraldia. (c). ifarralde. Norte.
ipi-apa. Adberbioa. Eibar. Zehatz-mehatz. Kontau zetsazen ipi-apa euren arteko gorabera guztiak. (SM Ezten).”
ipingi, ipingixa. (d). Izena. Leintz. Adabakia.
ipíñi. (a). du Aditza. ipini, ifiñi (Elg.). Poner. Neurrixan ebai, doblatzen ziñuan, da sokia ifiñi; bera etortzen da exato bia dan lekura. Enr.” Adineko askok ipini dio.. content_copy jarri.