Skip to main content

izena

  • seltz, séltza. (c). izena. Soda, sifón.. Len seltza asko erabiltze zuan ardauai ero bermutai botatzeko.. Sin. sifóe, -i.
  • séme, semía. (a). izena. Hijo. .
  • semé-bakar, semé-bakarra. (b). izena. Hijo único.. Igartzen jako seme-bakarra dana.. Ik. alába bákar.
  • semetásun, semetasúna. (c). izena. Seme izaera legala.   Estatus de hijo.. Mutillorrek ez ei dotsa umiai semetasunik emun nai. .
  • semetzáko, semetzakúa. (d). izena. Seme-ordea, semetzat hartua. Don. .
  • semíllara, semíllaria. (c). izena. Mintegi itxia. Negu-udaberri aldera ortuari haziak ereiteko erabiltzen den porlanezko itxitura kristalez estalia.   Semillero de hortalizas.. Urtero artzen dou semillaran tomate eta pipar-landaria.. Gurean hala deitzen zaio, baina zenbait etxetan azitoki. Basoko arbolak hartzekoari mintei edo muntei. .
  • 2. semínaixua. (b). izena. Apaizgaitegia.   Seminario.. Ni seminaixuan egondakua naiz. .
  • sémola, sémolia. (d). izena. Sémola de trigo.. Baiak lelengo zai-zabala botatzen eban, urrengo birriña, ta urrengo semolia. Semolia esaten jakon, pikorra. Semolia da gari-pikorra, ori dendatan saltzen zan zopia eitteko. “Sopa de semola”. Aniz. .
  • sen, sena. (d). izena. Instintoa, animaliena batik bat.. Umiak ezkutatzia da katuan sena. . senera etorri, . (c). esapidea. (Bere) onera etorri. .. senetik urten, etara., . (-). esapidea. Bere onetik irten, atera.. Agiraka aldi bat ein ondoren, bere senetik urtenda, zer agintzen eban be ez ekiala. (SM Zirik)...
  • sendóera, sendóeria. (b). izena. Lodiera.. Bi zentimetroko sendoeria dauka olak. .
  • séndor, sendórra. (b). izena. Bizkarrean karreatzen den belar-karga.   Carga de hierba.. Alfafa sendorra ekarri dot goizian./ Sokiakin lotuta ekartzen da sendorra.. Ik. bízkarka, kárgaka. séndorka, . (-). adberbioa. Sendorrak egin eta bizkarka (garraiatu).. Len, tratoreik etzanian, sendorka eitte zien ganajatekuak.. Ik. kárgaka, bízkarka..
  • seníde, senidía. (a). izena. Pariente.. Senide mordua dabe etxian, gonbidautzia dauke ta./ Gu bixok senidiak ga.. Pluralean, batez ere. Pariente ere asko entzuten da. . Ik. seníttarteko, tárteko, aide. seníde úrriñ, seníde úrriña(k). (-). izena. SENIDE ATZERATUAK. Urrutiko senideak.   Parientes lejanos.. Ia lengusutik eta aurrera pasatzen dienak, senide urriñak. Klem.. Ant. seníde ur.. seníde ur, seníde úrra(k). (-). izena. Gertuko senidea.   Pariente cercano.. Ondra-bazkaixa auzokuei tta emute jakuen. . Pluralean, batik bat.. Ant. seníde úrriñ..
  • seníde ur, seníde úrra(k). (-). izena. Gertuko senidea.   Pariente cercano.. Ondra-bazkaixa auzokuei tta emute jakuen. . Pluralean, batik bat.. Ant. seníde úrriñ.
  • seníde úrriñ, seníde úrriña(k). (-). izena. SENIDE ATZERATUAK. Urrutiko senideak.   Parientes lejanos.. Ia lengusutik eta aurrera pasatzen dienak, senide urriñak. Klem.. Ant. seníde ur.
  • senipárte, senipartía. (d). izena. Seme-alaba bakoitzak jasotzen duen herentzia partea.   La parte de herencia que toca a cada hijo.. Bakoitzak bere senipartia artu arren eztare itxuria konforme.. Azen.: seníparte ere bai. . Sin. tokámen.
  • seníttarte, seníttartia. (b). izena. Parentela.. Erentzia zala ta senittarte guztia asarretu zan. .
  • seníttarteko, seníttartekua. (c). izena. De la parentela, pariente.. Gure senittartekua zan Laskurain alkatia.. Urrin samarrekoa denean erabilia, gehienbat; hurrekoa denean senide. .
  • senittásun, senittasúna. (c). izena. Ahaidetasuna, senidetasuna.   Parentesco.. Nik eztakitt ze senittasun dauken orrek eren artian. .
  • séñora, séñoria. (b). izena. Aberats-etxeko andrea.   Señora.. Señoriakin asarretu, trena artu ta etxera etorri nitzan.. Ik. Ánbotoko séñora.
  • 4. sentidu, sentidúa. (b). izena. Konortea.   Sentido, conocimiento.. Ez ei dau galdu sentidua./ Sentidua etorri jakonian kantuan asi ei zan. . SENTIDUA JOAN, GALDU, ETORRI.. Sin. kónorte.
  • 5. sentidu, sentidúa. (a). izena. Zentzua.. Esan dozunak eztauka sentiduik. .
  • sentímentu, sentímentua. (a). izena. Sentimiento.. Bere sentimentu guztiakin esan zotsan. .
  • 2. sepultura, sepulturía. (b). izena. Hilobia. .
  • 1. sepultura, sepulturía. (c). izena. Etxeko bat iltzen zenean elizan argizaiola jartzen zen lekua. Etxeko emakume bat joaten zen sepulturara silla-ra, (argizaiolaren atzekora).. Zimitzezko zesto aundixak zien, eta an ogixak, da arek elizara eruaten zien, da sepulturan ipintzen ogi arek. Ben.. Ik. olata.
  • serbizíño, serbiziñúa. (b). izena. Servicio.. Serbiziño ederra eitten dosku kotxe zarrak./ Ezta oso politta, baiña onenan zerbiziñua eitten dau.. SERBIZI.