izena

  • kímera, kímerak. (d). izena. Ezinikusiak, eztabaidak.   "Desavenencia, disputa, riña." (María Moliner).. Beti guriai bajezia idixagaittik, da bestiai ez gustatzen, da ortara kimerak eukitze zittuen. Mertz.. KIMERAK EUKI. Ia galdua. .
    kímera
  • kímu, kimúa. (d). izena. Lakatz berria.. Beian beti pujia, baiña arbola-burua mozten danian "kimua dezente etara jok". Don.. Puja esan ohi da, baina Don.k dionez arbola-buruan sortzen denari kimu esaten zaio. Ez dut beste sekula entzun.. Ik. púja.
    kímu
  • kiñára, kiñaría. (c). izena. Ademán.. Paiasuak trapeziotik saltatzeko kiñaria eitte zeban jentia billurtzeko./ Argixak joateko kiñaria ein ddau. .
    kiñára
  • kíndda, kinddía. (c). izena. botanika GINDA. Gerezi mota bat.   Guinda.. KINDDA GARRATZA ere bada. . komentario 1
    kíndda
  • kínke, kinkía. (d). izena. Quinqué.. Argixa; kinkiak eukitzen giñuzen. Eli. . Donatok dio karburozkoak zirela: Karburuakin kinkia be bai. Karburuakin ibiltzekua, ola esegitta gantxu batekin. KANDILL deitzen zaiola dio beste batean.. komentario 1 Ik. kándill.
    kínke
  • kinkí-mínki, kinkí-mínkixak. (c). izena. TIKI-MIKI, KIXKI-MIXKI. Tiquis miquis.. Ardixak mendixan libre. Oiñ, piñua sartze zanian-da kinki-minkixak. Hil./ Eztakit zer zala-ta, plaentxiar bat tiki-miki batetik asi ta berbatu ei zan eibartar batekin. (SM Ezten). .
    kinkí-mínki
  • kínkilla, kínkillia. (d). izena. Kinkileroak saltzen duen jeneroa.   Quincalla.. . komentario 1 Ik. kinkilléro.
    kínkilla
  • kinkilléro, kinkillerúa. (c). izena. Kinkila saltzen etxez etxe edo azoketan dabilena.   Quincallero.. Ik. baiéro, kínkilla.
    kinkilléro
  • kínta, kíntia. (c). izena. KINTTA. Urte berean jaiotako soldadugai multzoa.   Quinta.. Ze kintatakua aiz i?/ Kintiak arrapau zeban da gerrara joan biar izan zeban derrior.. Ik. kínto.
    kínta
  • kintáda, kintadía. (c). izena. KINTTADA. Quintada, novatada.. Oinddio be eitten die soldauxkan kintadak./ Lenengo aldiz frontoian jokatu nebanian diru mordua galdu. Majo pagau neban kintadia.. KINTADIA PAGAU, batik bat. .
    kintáda
  • 2. kínto, kíntua. (b). izena. Mutilen artean, urte berean jaiotakoa.. Olañetako Rafa ta ni kintuak ga. .
    kínto
  • 1. kínto, kíntua. (b). izena. Soldadu joateko urtean dagoena.   Quinto.. Aurten bi kinto bakarrik Uberan. .
    kínto
  • kinto-afái, kinto-afáixa. (c). izena. Cena de quintos.. Ik. kintó-bázkai.
    kinto-afái
  • kintó-bázkai, kintó-bázkaixa. (b). izena. Urte berean jaiotako kintoak, nahiz eta soldadu joan ez, egin ohi duten bazkaria.   Comida de quintos.. Urtero Lasan eukitzen dabe kinto-bazkaixa. . Gauean egiten bada kinto-afai..
    kintó-bázkai
  • kíntzena, kíntzenia. (d). izena. Jatorriz hamabost eguneko soldata; gero soldata, soilik. Orain desagertzear dago hitza.   Quincena, sueldo.. Oinddio etxoskuek pagau il ontako kintzenia./ Afai baten gastau juan astebeteko kintzenia. .
    kíntzena
  • kíñu, kíñua. (b). izena. Keinua, begiz edo aurpegiz egindakoa, batik bat.   Guiño.. I, kiñua ein ddosk baztarreko rubixa orrek./ Kiñua ta imintziñua ugari, baiña pelotan ganora gutxi.. komentario 1 Ik. imintzíño, siñu. kíñuka, . (b). adberbioa. Guiñando, haciendo gestos.. Kiñuka baten ibiltzen da bere artian./ Bixak alkarri kiñuka pasau dabe denpora guztia./ Floreszentia kiñuka dabill.. Ik. imintziñoka, siñuka.. Ik. imintzíñoka, síñuka.. kíñu eiñ, . (-). . 1. kiñu eiñ, . (c). aditza. Guiñar.. Kiñu ein ddotsu gizon orrek... 2. kiñu eiñ, . (c). aditza. iñada egin. Hacer ademán.. Ezkerrakin kiñu eiñ da eskumiakin jote jok. . Ik. kiñára...
    kíñu
  • 1. kípula, kípulia. (a). izena. botanika Allium cepa. Cebolla..
    kípula
  • 2. kípula, kípulia. (c). izena. Zuraren gaitza.. Ik. zílddu, kéra. kípulia eiñ, . (c). Zutik dagoen zuhaitza, zahardadez edo beste zerbaitegatik, ahuldu, urtez urteko betak elkarrengandik bereizi zaizkiolako. Soltarséle las betas al tronco de un árbol.. Gaztaiña zarrei tta be eitte jakuek kipulia, eta piñuai be bai. Flojiau, materiala ondatu, bastotu, eskaxtu ziero. Klem./ Zuen piñuixak etxok ia ezetarako balio; bere sasoian etzittuan bota eta arek oiñezkero kipulia eindda jaukek.. Behin kipulia egin ezkero ez du balio materialetarako.. Ik. ziri..
    kípula
  • kípula bédar, kípula bedárra. (d). izena. botanika Ajo de oso.. komentario 1 Ik. zapó-kípula.
    kípula bédar
  • kípula buru, kípula burúa. (b). izena. Bulbo de cebolla.. Kipula buru ederrak dare. .
    kípula buru
  • kípula-sórta, kípula-sortía. (b). izena. Ristra de cebollas. .
    kípula-sórta
  • kiputz, kipútza. (c). izena. (Oñati.) Gipuzkoarra (Udanatik haruzkoa, ez Deba Ibarrekoa), gipuzkeraduna.. "Kiputz-aldekua: de hacia Guipuzcoa: de Cegama, Segura, Idiazabal... Vagos pero buenos tratantes. Kiputz ipurzurixak." (Izag Oñ). .
    kiputz
  • kiríbillo, kiríbillua. (d). izena. Remolino de pelo, ensortijamiento.. Mikel txikixak oso kiribillo polittak dauzka illian./ Zeiñek eiñ ddotsu kiribillo orrek? .
    kiríbillo
  • kiríbista, kiríbistia. (b). izena. Bi borobileko korapiloa, zapatei egiten zaiena, adibidez.   Lazada.. Kiripistia, puntatik tira ein dda prast! libratzen dana. Don. . Ik. erróseta.
    kiríbista
  • kiríka, kirikía. (d). izena. Oiloen gaixotasuna; mihi azpian sortzen zaien zerbait; lepoa luzatu eta "kiik" hotsa egiten dute.   Enfermedad de las gallinas.. Etxakixat ze eukitzen daben auan. Kirikia kendu be itte jotsek; zeozek emute jotsek, etxakixat ze izeten dan; traban bat ero. Lepua luzetuta kika. Klem./ Eukitzen dabe ba mingaiña, ba aren azpixan eukitze zeben zan bat, da arek itte zotsen kik. Eta arek jateko traba itte zotsen, da jostorratz bat artu, ta kendu itte jakuen.” Klem. . komentario 1
    kiríka
Subscribe to Bergarako euskara