Skip to main content

Hiztegia: bilaketaren emaitza

Errore mezua

Bilaketa azkarra Bilaketa aurreratua

éuki. 1.euki. (a). du Aditza. Tener. "Dirua euki" ulertzen da zenbait testuingurutan. Aura Mekolaldeko fabrikan ero ta, itxuria arek euki eingo zuan. JJp.” Esaerak: Inon emuna urrixa, obe da norberan eukixa. Esaera. Antzuola. Inoren menpe egotea txarra da." (Lar Antz). Ezer eztaukanak emon gura (edo gogua). Esaera. "Ezer ez duenak beti borondate ona." (Lar Antz) Daukanak dauka, eztaukanak baleuka. (d). Esaera. Daukanari darixo. Esaera. "Zer edo zer daukanak ezagun izaten duela. Kriston BMWia erosi dau aldamenekuak. Daukanari darixo. Esamoldeak: órrek dáuka eukíxa. (c). Esapidea. Ugari daukala. Keixa arbola orrek dauka eukixa.” Fruituez bakarrik entzun dut.. 2.euki. (c). du Aditza. Hizkuntzak jakin. Ni seminaixuan egon nitzan frailletan da, erderaik ez geunkan, antxe puxkat ikasi entenditzeko beste. Don./ Baxilion alabiak iru idioma ei dauzka Esamoldeak: estúdixuak éuki. (c). Esapidea. Tener estudios. Etzeukan estudixoik pe ta errekauak eitten asi zan. 3.euki. (b). du Aditza. Mus jokoan nahi, onartu. · "Quiero" en el mus.
ézer. (a). Izenordaina. En frases afirmativas e interrogativas "algo", en negativas "nada". Deklinatuta: ezek, ezei, ezen, ezendako, ezekin, ezetan, ezeta(ra)ko, ezetatik, ezetara, ezetaraiño, ezegatik.... Esaerak: Ezer ez eta festa. Esaera. ezer ez eta pesta. "Asko hitz egin baina gero ezer ez; baita itxura ematen duena, baina ezer ez dena ere." (Lar Antz) Esamoldeak: ezérki. (d). Ezer, zerbait. Gure aitajaunari honelako esaldiak entzuten genizkion: Ekarri dozue ezerki?/ ezer gutxi. (b). Poca cosa. Ezer gutxi balio dau barriketan ibiltziak./ Zerbaitt irabazten dau baiña ezer gutxi. beste ézer ézian. (b). Esapidea. A falta de otra cosa. Beste ezer ezian ezta txarra ogixa.
ez. 1.ez. (a). No. Esamoldeak: ez zera. (b). Esapidea. Besteak esandako ezezko esaldiari aurka egiten hasteko esapidea. Eztaukala dirurik? Ez zera. Nun jauzkak pa terrenuekin etaratako milloiak? 2.ez, éza. (c). Izena. El no, la negación. Neskian eza artu zebanian burua galdu zeban./ Baezpada eskatu daixogun, eza beti daukagu. (Etxba Eib).” 3.ez, éza. (c). Izena. La carencia. Diruik eza txarra da baiña osasunik eza txarraua./ Lanik eza prolema aundixa da. Partitiboaren ondoren doa sarri, baina bestela ere bai: Diru geixegixa eztok ona izango baiña eza eztok asko obia./ Eza ezautu eztabenak etxok apreziatzen ze dan ogi zurixa. Gure aurretiko zaharrek asko erabiltzen zuten berba hau. Esamoldeak: ezera jarri. Esapidea. Ez egitera ohitu. Eguraldiaz, euririk ez egiteaz, batik bat. Trumoia eta zarraparria ugari, baiña ezera jarritta dago bai, eta gaur be eztau euririk eingo.
ezétara (be). (b). Adberbioa. De ninguna manera. Alegiñak eiñ arren, ezetara be ezin izan giñuan aren neurriko zapataik topau. Formarik arruntena da gaur hemen, baina Sin. ugari du, bizkaiera eta gipuzkerako forma mordoa baitabill gure herrian nahas-mahas. Don.k iñotara eman digu.. content_copy iñótara (be), iñúndik iñóra, ezégatik (pe), ezéla (be), iñolá be.
ézetz. 1.ézetz. (a). A que no. Ezetz dana eran. feedback báietz. 2.ezétz. (a). Que no. Ezetz esan dotsut. feedback baiétz. 3.ezetz, ezétza. (b). Izena. Ezezkoa. · El no, la negativa. Lana eskatuta zeukan da gaur artu dau ezetza. content_copy ezézko. feedback baiézko, baietz.
ezezáun, ezezáuna. (b). desezaun, desezauna (d). Ezezaguna. · Desconocido. Ezezaun batek irabazi dau karreria./Etxian ola bakarrik egoten naizenian da bakizu, ze itten doten? Kanpoko atia itxi bai, eta desezauna bada eo, bestaldeko atetik erten. Hil.” DESEZAUN ez diot besteri entzun..
ézeze. (d). Juntagailua. Ezezik. · No solo. Perretxiku mordua topau giñuan, da topau ezeze jan be bai./ —Atzo korridu uan karreria? —Korridu ezeze irabazi be bai. EZEZE... BE BAI da multzo osoa. . ohar bat
ezézko, ezezkúa. (b). Izena. Ezetza. · La negativa, el no. Tratándose de amores, "calabaza". Bere begittako neskiak ezezkua emon dotsalako triste dabill. content_copy ezetz. feedback baiézko, baietz.
ezezkora. (d). Adberbioa. Artilea kardatzeko kardak, hortz bakoitiak era batera izatea eta bikoitiak bestera jarrita. Batzuk luze eta besteak motz, adibidez. Ta onek eoten die ezezkora, emen eoten da luzia ta emen eoten da motza, ta eoten dia illaran sartuta, ta arek oso mietzak zien onen aldian, mietzauak. Pedro.” Artilea kardatu, orraztu egin behar izaten da haria egiteko, eta punta bat motza eta bestea luzea duten kardekin hobeto egiten da. .
ezeztau. Aditza. Oñati. "Dejar la primera novia."
ézi. (c). du Aditza. Hezi. · Adiestrar, educar. Ezkerretik ezittako beixa da au, ta ezta eskumatik lotu biar. Animaliez, batik bat. Pertsonez gutxi entzuna, oso adinekoei izan ezik. Edukau edo erakutsi da arruntagoa. .
ezían. 1.ezían. (b). Juntagailua. Ezean. · A no ser que, si no, excepto. Lan ori geuk eiñ ezian eztau iñok eingo./ Paraje aura, euririk eiñ ezian, primerakua da udia pasatzeko./ Ni, pattarrik eran ezian, ondo ibiltzen naiz. Aditzaren ondoren ia bakarrik.. 2.ezían. (b). Juntagailua. Ezean. · A falta de. Ogirik ezian ezta txarra dirua./ Orrek diruik ezian eztau pausoik emuten./ Propiña ezian ezta amandriana joaten. Partitiboaren ondoren ia beti. .
ezíbako, ezíbakua. (c). Izenlaguna. ezibaréko. Hezi gabeko pertsona edo animalia. · Persona o animal sin educar, sin desbravar. Nora joango aiz ba ezibako orrekin, ezta mezetara be. Despektibo moduan, batez ere. Bestela ezitzeke gehiago..