Bergara aldeko hiztegia

mama. Izena. haur hizkera Ura, haur hizkeran.
mamala, mamalie. Aramaio. Erdi inuzentea, txepela (emak.).
mamarro.
mamelo. Izena. haur hizkera Karameloa, haur hizkeran.
mámin, mamíña. (a). Izena. Ogiaren, frutaren, pertsonaren eta abarren barne aldea, azalez estalia dagoena; azala edo hezurra ez dena. “Txuleta onek azur asko ta mamiñ gutxi./ Sagar klase au azal gogorrekua baiña mamiñ bigunekua da./ Perikok ointxe eztauka mamiñ asko; azurra ta azala besteik ezta. ” Ogi-mamina ulertzen da honelakoetan: Asko gizentzen dau mamiñak.. ohar bat Esamoldeak: orrek dauzka mamiñak. (c). Esapidea. Horrek dauzka ipurdiak.
mamiñ-eten, mamiñ-etena. (d). Izena. Desgarro muscular. content_copy aragi-eten.
mamíntsu, mamintsúa. (c). Adjektiboa. Mamin asko duena. · Carnoso, -a. migoso, -a. “Iztar mamintsuak dauzka arek./ Kiloko ogixa mamintsuaua izeten da.” ohar bat
mandabíde, mandabidía. (d). Izena. mandobide. Camino de mulos. “Arangutxotik eta Larrosinddik Karabittara ei zuan mandabide zarra.”
mandaéuli, mandaeulíxa. (c). Izena. Tábanus Bromius?. Tábano grande. Txikiari ezpata..
mándako. 1.mándako, mándakua. (d). Izena. Astemea ama eta aita zaldia duen aberea. · Híbrido de burra y caballo. Hitz ia galdua. MULA deitu ohi zaie. Don.k, dena dela, garbi egiten du bereizketa "mula" eta "mandako"ren artean.. 2.Mándako. (b). Mándoko. Ipuinetako pertsonaia. · Personificación del mulo en los cuentos. “Beiñ esan zotsan Otsokok Mandokori...” Arre-arre Mandako, biar Tolosarako, etzi Panplonarako (edo etzi Markiñarako), andik zer ekarriko, zapata ta gerriko. Ume txikiei esateko berba-jolasa.
mandámentu. ohar bat 1.mandámentu, mandámentua(k). Izena. Los Diez Mandamientos. “Buruz ikasten giñuzen Amar Mandamentuak, naiz ta jakiñ ez zer esan nai zeben.” 2.mandámentu, mandámentua. (d). Izena. Agindua. Misión que cumplir, mandamiento. “Nik eztakitt ze mandamentu zeuken, baiña antxe egon zien ate onduan geldi.” Gutxi erabilia..
mandázaiñ, mandazáiña. (d). Izena. Arriero, mulero. “Mandazaiñak manduakin karreterixan ibiltze zienak izango zittuan. "Salvatierra", manduakin karreterixan ibiltze zuan, da akaau in jakuan; kastillanua zuan baiña euskeraz... zerian itte juan, da: "il da mandua ta joan da ni"(barreak). Klem.” Ia galdua..
mandobide.
Mandoko.
manejar, manejárra. (c). Izena. lagunartekoa Managerra, erdi umorez, erdi gaizki ulertuz. “Urtaiñek manejarra zeukala ona-ta... Arek manejatzen jotsan diruak.” ohar bat
manéjau. 1.manejau. (b). da Aditza. Arreglarse, valerse. “Ze moduz manejatzen da bakarrik etxeko lanak eitteko.” 2.manejau. (c). dio du Aditza. lagunartekoa Robar, hurtar, birlar dinero etc., a escondidas, subrepticiamente. “Bos milla duro manejau jotsan aittai karteratik.” 3.manejau. (c). du Aditza. Gidatu. · Manejar, conducir. “Amar urterako bazekixen kotxia manejatzen.” Baita norbait erabili. Neskatilliak nai daben moduan manejatzen dau anaia. .
manéju. 1.maneju, manejúa. (b). Izena. Manejo. “Badakizu telebisiño onen manejua?” Manejua ERAKUTSI, IKASI, JAKIN, batik bat. . 2.maneju, manejúa. (b). Izena. Azpijokoa. · Manejo, tejemaneje. “Eztakitt, baiña uste dot manejun bat badarabillela eren artian.”
mánga, mangía. (a). Izena. Manga. Esamoldeak: manga motzian. (b). Esapidea. mangutsik. Manga motzean. “Ebateko moduko otza eguan eta an agertu zan mangutsik, txistua joten. (AAG Eibes).”
manga motzian. (b). Esapidea. mangutsik. Manga motzean. “Ebateko moduko otza eguan eta an agertu zan mangutsik, txistua joten. (AAG Eibes).”
mangáda, mangadía. (d). Izena. Abelgorri edo zaldien eskorta handia. · Redil de vacuno o caballar. “Ganau-taldiak dauzkenak pa mangadia esate otxek, ganaua dominatzeko, manejatzeko, mangadak. Don.” Ez dut beste inoiz entzun.. ohar bat