izena
- talua eta esnia. (-). izena. "Postre en que se toman las tortas de maíz con leche azucarada.. Armozue talue ta esnie, ta gabien be haxe." (SB Eibetno). .
- támaiñu, -o, támaiñua. (a). izena. TAMAIÑA. Tamaño.. Personian tamaiñuai etxako begiratu biar./ Banastatxuan tamaiñoko azaburuak dauzkagu./ Olaxe bueltan eraittekua, laubos bat zerekin, erdixen, da maratillia, lasaitzeko, da eraiñ da an batzen zan tamaiña ontaraiñoko matazia. JJp. . Elosu aldean TAMAI. támaiñutik fuérako, támaiñutik fuérakua. (-). esapidea. (adierazkorra.) TÁMAIÑUTIK KÁNPOKO. Fuera de tamaño, excepcional.. Txala jaukau tamaiñutik fuerakua./ Ointxe be bota dok gizurra tamaiñutik fuerakua. .. támaiñuan, . (b). adberbioa. Neurri egokian. En su justa medida.. Gradiatzeko arrautziakin gradiatzen dou: arrautza bi bota barrura, da uran gaiñera igotzen dabenian arrautziak, orduantxe gatza tamaiñuan. Enr./ Orri be lana tamaiñuan gustatzen jako (gutxi samar, alegia). .. támaiñua artu, . (b). esapidea. Neurri egokia hartu.. Eranai eta lanai tamaiñua artu bia jako./ Gero tamaiña artzen zanian euliana erun. JJp. ..
- tanbortero, tanborterua. (-). izena. "Tamborrero, atabalero." (SB Eibetno). .
- tanganillo, tanganillua. (-). izena. "Ehiza-sasoian txakurreri saman ipintzen jakuen egur zatixa. Tanganillo. Hanketan jotzen detse eta ezin dabe aintxintxiketan egin." (SB Eibetno).
- 1. tantái, tantáixa. (d). izena. Zuhaitz luzea eta lerdena, lepatu gabekoa. Baita gorantz zuzen hazten den adar luze eta sendoa.. Ori danoi ei zan paga-tantaixa, dana pagua; egurra ei zan ori ikusgarrixa. Erri-basuak. Debekauta egote i zan egurra botatzia permiso barik. Hil.. Ik. pago-lízar, -lizar.
- 2. tantái, tantáixa. (d). izena. Baldoa, enbor puxketa dezentea, beheko sutarako, baldotarako edo edozertarako erabilia. Pedazo de tronco que se echaba al fogón, se utilizaba como soporte para partir leña, etc.. -Tantaixa balduai esate jakok. Leno, beko sua zeuanian, tantaixa, aundi samarra zanian. . Ik. báldo, pago-tántai.
- tanto, tántua. (c). izena. Arropa baten punto, mantxa edo apaingarri biribila.. Soiñoko bat tanto gorrixekin, oso politta..
- tánto, tántua. (a). izena. Tanto, cada punto, en un juego o deporte.. Oso politta izan zan azkenengo tantua. .
- 1. tápa, tapía. (a). izena. Tapa.. Gurdiarenak AURREKO TAPA eta ATZEKO TAPA. Leihoarenak BENTANA-TAPA, behien askaurrekoak GANAU-TAPA.. tapak egon, . (b). esapidea. Kaletarrek "tapak daudela" diote urak norbera kubritzen duenean.. Kontuz Bolintxoko presan, tapak dare ta. ..
- tapáboka, tapábokia. (b). izena. TAPÁOKA. Bufanda.. Zelako tapaoka politta daukazun. . Orain bufanda gehiago. Etim.: tapa+boca..
- tapoe, -i, tapóia. (a). izena. Tapón. .
- tárdantza, tárdantzia. (c). izena. Tandanza.. Tardantza barik etortzeko esan dotset, baiña ikusi ze ordu dan. .
- tária, tária. (c). izena. Tarea.. Oinddio taria luzia geratze jaku, baiña illundu aurretik akabau bia da patata sartzia./ Gaurko taria eztou akabau oinddio.. NOR mugb. eta mugt. berdin. .
- tárta, tártia. (a). izena. Tarta. .
- 1. tartamutu, tartamutúa. (c). izena. Hiztotela. Tartamudo.. Anai bixak die tartamutuak.. Hiztotelari esaneziña daukana ere esaten zaio. Sin. tartako (Eib.)..
- tártana, tártania. (b). izena. Ibilgailu zahar eta destartalatua, autobusa, batik bat. Tartana.. Elgetako “Osintxu-n tartanan joate giñan txikittan Arantzazura.. Ik. kátxarro, katxárrozar, kárraka.
- tárte, tártia. (b). izena. Bi leku edo gertakariren arteko unea. Espacio entre dos lugares o momentos.. Bi klasien artian tartetxo bat izangozue komunera joateko./ Ez ari orren tartian sartu, gaixki urtengok eta. . Ik. bíttarte. tártian izan, . (b). esapidea. Partean izan. Estar en el ajo, participar en el asunto.. Atzo burrukia egon zan Tartufuan da zuen semia be tartian ei zan. ..
- 3. tárteko, tártekua. (c). izena. Beraien artekoa, taldekoa. Compinche, colega.. Burruka plantak eitten ibili zien bi kuadrillak tartekuak zittuan./ Lapurran tartekuak arrapau dittue baiña lapurra ez.. Ik. tártian izan.