izena
- púesta, puestía. (d). izena. Osintxun, Kofradietako txalari egosteko kentzen zaion puxketa.. Kofraixak e, beixa iltzen zan len. Oin beixa baiña len txala. Beixa iltzen zan, eta, puestia esaten jakon, egosteko iztarra ero kentze otxen; beste geinddikua, sobratzen zana, etxe bakoitzak rekojitzen eban. Mertz.. Ik. Kofradixak.
- 1. puésto, puéstua. (a). izena. Puesto, posición.. Zenbagarren puestuan sartu da Marino?/ Alkizak Kodroi puestua kendu dotsa. .
- 2. puésto, puéstua. (c). izena. Berdura plazako saltokia. Puesto de venta del mercado de abastos.. Oiñ eztaukau puestoik Bergako plazan./ Jose-txikixa etortze zan puestua kobratzera. .
- 3. puésto, puéstua. (d). izena. PUÉSTOKO TXÁBOLA. Hazitarako idiskoak behiak estaltzen dituen lekua. Lugar en que los terneros sementales se aparean con las vacas.. Puestorako moduko ixkua da ori.. Sin. parada (Lein.).. Sin. kastétxe, ixkó-txábola. puéstoko íxko, puéstoko íxkua. (d). izena. Hazitarako idiskoa. Ternero semental.. Olañetan ei jaukek puestoko ixkua ona./ Kokote orrekin puestoko ixkua emuten dok. ..
- puéstoko íxko, puéstoko íxkua. (d). izena. Hazitarako idiskoa. Ternero semental.. Olañetan ei jaukek puestoko ixkua ona./ Kokote orrekin puestoko ixkua emuten dok. .
- pujámante, pujámantia. (d). izena. PUJAMENTE. Perrak jarri aurretik oinetan animaliak dituen gogortasunak moztu eta leuntzeko tresna. Pujavante.. Kaskue pujamantiez apurtxo bat garbittu itten dotsau ganauei tta, ta gero ba norberak ikusi birau nun euki leikien min. Bix. .
- pulmonixa bedar, pulmonixa bedarra. (d). izena. botanika PULMONARIA LONGIFOLIA (?). Ez dakigu ziur zein landare den. .
- púlpa, pulpía. (c). izena. Erremolatxa azala, zaku handitan etortzen zena ganadu pentsutarako. Corteza de remolacha que se compraba en grandes sacos y se usaba como pienso.. Pulpia, zera, erremolatxian azala, len ganauendako zertzen zuan Arabatik ero; neguan beratuta pentsuakin naasi emute jakuan. Klem. .
- pulpá-záku, pulpá-zákua. (d). izena. Pulpa ekartzen zuen zaku handi eta salga. Bai betea eta bai hutsa, biak dira "pulpa-zaku". Saco de pulpa, tanto vacío como lleno.. Pulpa-zaku pare bat ekarri sindikatutik./ Pulpa-zakuak áundigixak izaten die patatatarako. . ori dok pulpa-zakua!, . (c). esapidea. Pertsona gizenez esan ohi da. ..
- pultso, -u, pultsúa. (b). izena. PULSO. Pulso.. Medikuak pultsua artu dost.. PULTS. pultsuan jokatu edo eiñ: echar un pulso, . Pultsuan jokatu edo eiñ: echar un pulso. ..
- pultsolári, pultsolaríxa. (d). izena. Pultsoan norgehiagoka aritzen dena. Pulsolari.. Pultsolarixen kontuak eta len entzuten zittuan. .
- púñeta, púñetia. (c). izena. (arrunkeria.) Puñetas.. Ezixok kasoik eiñ, gizurra ta puñetia besteik etxaukak eta. . ze puñeta!, . (b). interjekzioa. Qué puñetas!. Berak ein daixela, ze puñeta. ..
- 1. púnta, púntia. (a). izena. Punta. . puntarik punta ibili, . (c). esapidea. Umeak-eta goietara igota ibili.. —Ama, jausi egin naiz. —Ez aiz ba jausiko, beti puntarik punta abill eta! .. punta-púntan, . (a). esapidea. En lo más alto.. Arbola punta-puntan dago txorixa.. Telebistan-eta hainbeste entzuten den puntaren puntan hori ez dakigu Aldapeko sagarraren puntatik hartutako fruitu berderen bat ez ote den. ..
- 2. punta, púntia. (-). izena. Bukaera.. Noiz akauko zan etxakon ikusten puntaik gerra ari. (Lar Antz). .
- 1. puntada, puntadía. (b). izena. Orratz-puntua; jostean, orratzaren bi zulaturen artean gertatzen den hari zatia. Puntada.. Etorri, puntada batzuk emun bia dotsat eta praka orrei./ Amar puntada emon dotse bekokixan. .
- 2. puntada, puntadía. (c). izena. Kritika gisa edo norbaiti min eman guran egiten den iruzkina. Puntada, comentario hiriente.. Alkatian kontrako puntada batzuk jaurtittu diskursuan./ Aspertuta nauka, puntadia andik eta puntadia emendik dabill da. .
- 2. púntako, púntakuak. (c). izena. Hala deitzen zaio aurreko idi (behiak edo zaldiak ere izan daitezke) pareari, bi pare behar direnean goldarako edo aldapa handiak igotzeko. Yunta (de bueyes, generalmente) delantera, cuando se necesitan dos, bien para arar, bien para salvar grandes desniveles, etc.. Bi pare iri danian ba aurrekuei puntako irixak esate jakuek. Goldan be ibiltze zittuan, gari ereittetan da, batendako gogorra ero zeuanian, neke aundixa zeuanian, bi parekin itte zuan goldaketia, ta puntakuak, aurrekuak. Eta baitta jornara aundixa danian da, batek eruan ezin zebanian, puntakuak ipintze jakuan. Klem. . Idiak direnean, puntáko írixak.. púntakuak ipiñi, . (d). Idi pare bat beste baten aurrean tiraka jarri... puntáko eiñ, . (d). du aditza. Idi pareak beste pare baten aurretik tiraka egin.. Narbaizara eruaittue gure irixak puntako eitteko. ..
- 1. púntale, púntalia. (c). izena. PUNTAL, -A. Madera de pino para material.. Apeak karriauittue, baiña puntaliak ez.. Pinuak bota eta kortiatzerakoan bi zati bereizi ohi dira: apeak, punta aldeko zura, mehe samarra. Metro betean edo bian ebaki eta papel fabrikara eraman ohi dira. Esterioka neurtzen dira. Eta bestaldetik puntaliak, enbor lodiak, materialetarako —zerrarako— direnak. Metro kubikoka neurtzen dira.. Ik. estério.
- 2. púntale, púntalia. (c). izena. Puntaliatzeko balio duen enbor edo aga luze eta sendo samarra. Puntal, tronco o vara larga y sólida que sirve para apuntalar.. Sagar arbolia puntalia batzuk ipiñi premiñan dago./ Egurrezkua baldin bada puntala. Don./ Puntala ba, piñua ibiltzen zuan. Oiñ metalikua dok ori be, dana metalikua. Sebas.. Ik. puntalíau.
