izena
- otzaragin. (-). izena. (Eibar.) Cestero. .
- otzíkara, otzíkaria. (b). izena. Escalofrío.. Otzikaria emoten dau munduai begiratziak/ Gaizki dabill, otzikarekin da. .
- ozbero. (-). izena. Hotza eta beroaren nahastea, tenperatura aldaketa.. Sartu nitzuan tabernara eta ozberuakin antiajuak laiñotu jatazen. . ozberúa eiñ, . (c). du aditza. Isurkin hotza eta beroa nahastu epela lortzeko. Mezclar un líquido caliente con otro frío para obtener uno templado.. Esne ori berogixa daukazu ta ozberua eizu frigorifikokuakin. ..
- 1. ozbiko, ozbikúa. (c). izena. Bi hortzeko aitzurra. Azada de dos púas.. OZBIKO TXIKIxa eta AUNDIxa dira..
- 2. ozbiko, ortz-biko. (-). izena. (Eibar.) "Hortz bi dittuan gubilla, trazo eta ebagi bi batera egitteko erabiltzen dana.. Gitxittan erabiltzen juek grabadoriak hortz-biko gubilla." (SB Eibetno). .
- ozkírri, ozkirríxa. (d). izena. OXKIRRI. Norberak gorputzean sentitzen duen hotz sentsazioa. Escalofrío. . ozkírri egon, . (d). Hotzikaraz, gorputzaldi txarrez egon. Estar destemplado, tener escalofríos.. Oxkirri, otzikaria dagonian ero ola; gorputzaldi txarra ero, “oxkirri nago”. Klem.. Gutxi erabilia. ..
- pábo, pábua. (b). izena. Pavo. .
- pábo reál, pábo reála. (c). izena. Pavo real. .
- padar, padarra. (-). izena. (Eibar.) "Arrisku egoeretan, babeslekua, leku segurua; zezenketetan, burladeroa.. Padarretik zezenak ikusi, obe dalako txalo artian iltzia baiño bildurti irauntzia..
- págadi, págadixa. (c). izena. PÁGARI, PÁGAI, PAGOTEI. Hayedo.. Irukurutzeta aldian dago pagadi ederra. . Bergarako kalean PAGOTEI ere bai..
- pagámentu, pagámentua. (c). izena. Ordainketa. Pago.. Len fabriketan amabostian beiñ izate zien pagamentuak./ Kontrebuziñua urtian beiñ, pagamentua. Hil.. Ik. pagakizun, kobrámentu.
- pagátxa, pagatxía. (c). izena. botanika PAÁTXA, PAÓTXA. trifolium incarnatum. Pagotxa. Trébol encarnado. Sekula-belarraren antzekoa da, baina lore luzeagoa du, kolore gorri politekoa. Orain gutxi ikusten da, baina lehen baserri guztietan erein ohi zen ganajatekotarako. Ebakialdi bakarra ematen du, sekulabelarrak, aldiz, asko. .
- pago-búru, pago-burúa. (c). izena. Pago-motzari, gorakoa moztutakoari, adarrak aldamenetara irteten zaioneko unea. La zona del tronco del haya desmochada de donde parten las ramas laterales.. Pago-burura igo ta siestia ein neban./ Txendor orri subil-txendorra; ori da pago-buru ta egur zakar aundixekin eitten dana. Mateo. .
- pagó-ípurdi, pagó-ípurdia, -xa. (c). izena. Pagoa botata gero gelditzen dena. Las raíces y la base de un haya.. Mutikotan, basuan etarata zeren pago-ipurdixak aldapan bera botatzia zan gure dibersiñúa.. Zutik dagoelarik, pagoaren behealdea: Pago ipurdian kontra jarritta lo artu najuan. .
- pago-íxkur, pago-ixkúrra. (c). izena. Pago-ezkurra, pago-hazia. Hayuco.. Perretxikutara joan da pago-ixkurrak jaten jarduten giñuan.. Sin. pago-azi.
- pago-lízar, pago-lizárra. (c). izena. Gorakoa moztu gabeko pagoa, pago luzea. Haya bravía, no desmochada.. Gerrixan ebai eta gero adarrak etaratzeittuanian, aura dok pago-motza, eta bestela luzia lagatzen danian, pago-lizarra ero pago-luzia. Klem./Iratikuak pago-lizarrak die, emengo geixenak pago-motzak.. Jakina denez, hemen pagoari gorakoa moztu egiten zitzaion zabaldu zedin. Hau egin gabekoari pago-lizar, paga-tantai edo pago-luze deitzen zaio. Iratikoak edo Aralarkoak, adibidez, halakoak dira. . Sin. pago-luze, pago-tántai.
