Skip to main content

izena

  • 1. ospittal, ospittála. (b). izena. Hospital..
  • 2. ospittal, ospittála. (b). izena. Bergaran, lehengo zaharren egoitza.   La antigua residencia de ancianos.. Txibistok ospittalian pasau zittuan azkenengo urtiak. .
  • ospiziáno, -a, ospizianúa, -ía. (c). izena. OSPIZIOKO. Ospiziotik ekarria.. Sin. óspizioko.
  • óspizio, óspiziua. (c). izena. Hospicio, inclusa.. Orren ama ospiziotik ekarrittakua zan. .
  • óspizioko, óspiziokua. (c). izena. OSPIZIANO. Hospiciano, -a.. Semeik zarrena ospiziokua da.. Azen.: ospízioko, ospíziokua ere bai.. Sin. kajáko, erríko. Ik. sasíko.
  • ostaize, ostaizia. (d). izena. "El viento que precede a la tormenta (Elosu)" (Izag Oñ).. Sin. ode-áize.
  • ostalde, ostaldia. (-). izena. (Eibar.) Oeste.. Sin. sartalde.
  • ostargi, ostargixa. (d). izena. (Oñati.) Egunsentia.. "Ostargixa badator: comienza a amanecer." (Izag Oñ) .
  • ostárku, ostarkúa. (c). izena. Arco iris.. Eurixa ta euzkixa batera dienian ostarkua agertzen da.. Jende askok arkoirisa dio. . Ik. arkoiris.
  • ostárte, ostártia(k). (-). izena. Garbiuneak egun lainotuan.   Claros.. Ostartiak badare baiña egun illun samarra dago. Klem. . Galdu samartua. Pluralean, batik bat.. Sin. euzkíarte.
  • ostátu, ostatúa. (c). izena. Hostal, fonda.. Lenao ostatuak gaua pasatzeko tabernak zittuan. Ostatua izeneko taberna bat Antzuelan jeuan. Klem. .
  • óste, óstia. (b). izena. Lekuarekin, zerbaiten atzealdea; denborarekin, zerbaiten gerokoa. Leku-denborazko kasuetan, batik bat.. Armaixo ostian zeuan ixil-poltsia./ Meza ostian da bazkaixa.. Bigarren osagai gisa, batik bat: etxeoste, bazkaloste, klase-oste. Bergarako kalean bada inguru bat "Osteta" izenekoa, hirigunearen ostean geratzen dena, hain zuzen.. Ik. ondúan.
  • 3. ostera. (-). izena. (Eibar.) Salida, paseo, vuelta. .
  • ostérre, osterría. (d). izena. Zerua estalita dagoelarik egiten duen bero handia.. Pastoral egunian bero pasau giñuan. Euzkirik etzeuan, baiña osterria.. Sin. goiérre.
  • ostia-laiño, ostia-laiñuak. (d). izena. Oskorriak, laino gorriak. Hala deitzen zaie Angiozarren. .
  • ostikára, ostikaría. (a). izena. OSTIKOKÁRA. Patada, coz.. Astuak ostikaria emun zostan tripan. .
  • ostíko, ostikúa. (c). izena. Hanka.. Ostikuakin jo najuan txakurra./ Ostikuakin bota neban florerua. . ZEREKIN kasuan entzun ohi da ia bakarrik.. ostíkopian, . (-). . 1. ostikopian, . (c). adberbioa. Lurrean, zapaltzeko moduan, traban.   En el suelo, estorbando.. Jugete ta ipuiñ guztiak ostikopian eukitzeittuzu. .. 2. ostikopian, . (c). adberbioa. Zapalduta, menderatuta. . Amerikanuak ostikopian dauke Irak.... ostíkoka, . (b). adberbioa. OSTÍKAKA. A patadas.. Ostikoka erabiltzen dau anai txikixa. ..
  • ostol, ostola. (d). izena. Hostoila, ostrodun arrama.. Artu beetik eta irurixa botatze akon beai gora atzea; ta geo ostol batekin, ra! ra! ra! leundu. Mart. . Txondorra egosita zegoenean, zatika kentzen zitzaion gainean zuena, ikatza agerian laga arte; ondoren, lurrean zegoen iduria botatzen zitzaion berriro gainera, freska zedin, eta gaineko iduri hura ondo ipintzeko erabiltzen zuten hostoila..
  • ostondo, ostondua. (-). izena. (Eibar.) Horizonte.. Ik. ísla.
  • óstro, ostrúa. (b). izena. OSTO. Hostoa.   Hoja vegetal.. Arbola batzui etxakue ostroik jausten.. Mertzedesek OSTO dio. Orduan karraskilla-ura erate eban jentiak. Karraskillia da, osto berde-berdía eukitzen dau. Mertz. Ez diot beste inori entzun.. Sin. orri.
  • ostroko, ostrokúa. (d). izena. Etxe berri bati teilatua ematen zaionean igeltseroek eta jabeek egin ohi duten afaria.. Sin. teillatu-afári, montxor.
  • óstrotza, óstrotzia. (c). izena. Follaje.. Egundoko ostrotzia dauka etxeaurreko tiluak.. Sin. órritza.
  • 1. óta, otía. (a). izena. Ulex europaeus. Gure baso zikinetan oso ugaria den sastraka eztakatsua.   Argoma, tojo.. Otia satsan lekua itteko be bai; ebagi, artuan gaiñian ipiñi, igartzen zanian jo idaurrakin eta gero kendu makillak, ota-kertenak; orrixa satsan lekua itteko. Klem. . Bere lore polita infusioan hartuta ona omen da gibelarentzat.. ota motzian ázittakua, . (d). esapidea. OTA-MOTXÍAN AZITTAKUA. Paraje txarrean hazitako pertsona.   Se dice de la persona nacida en paraje difícil.. Otamotxian azittakua paraje onian azi eztanai esate jakok. Klem./ Ori otamotxian azittakua dok eta orrek aurrera urtengo jok.. Norbait baldintza gogorretara ohitua dagoela azpimarratzeko erabilia. Sin. larre motxian azittakua...
  • 2. óta, otía. (b). izena. KOTA, -ÍA. Pikotxa, oiloak lo egiteko aldenik aldeneko haga.   Percha en la que se posan las gallinas para dormir.. Illundu orduko igotzen dabe oilluak otara. .
  • ota-jaiki, ota-jaikixa. (d). izena. Otea jotzeko tramankulua.. Ik. artájaiki.