izena
- narrúta, narrutía. (c). izena. Narrujotze ekintza. Fornicación.. Orrek narrutia besteik eztauka buruan./ Len asko Bilbora joate zan narrutara./ Zer oinddio eztozue naikua narruta eiñ, ala? . Ik. eginkizun, artuemon. narrútan eiñ, . (-). Narrua jo.. Zer narrutan eitteko goguakin ago, ala?. Sin. txakillétan, txórtan eiñ, narrúa jo, txortía jo, jo.. narrútan, . (b). adberbioa. Narrua jotzen. Haciendo el amor, follando.. Narrutan jiarduen jente guztian aurrian. ..
- narrutalári, narrutalaríxa. (c). izena. Narrujolea. Follador, -a.. Ezpanaundi ori narrutalari ona ei dok.. Sin. txortalári, narru-jotéille.
- narrutáldi, narrutaldíxa. (c). izena. Narru-jotze saioa.. Egundoko narrutaldixa ein juen.. Sin. txortáldi.
- narrutxipítta, narrutxipittía. (d). izena. NARRUTTIPITTA. Larruzko tira mehea. Behiaren samarretik zintzilik egon ohi direnak, adibidez. Tirilla de cuero.. Borlak, ero narruzkuak badie txipittak pe esate jakue, aurrian ebaitta, borlen moduan ebaitta. Txipittak, narrutxipittak. Don. . Sin. txipítta.
- nasaittásun, nasaittasúna. (d). izena. Lasaitasuna.. Ez da apenas entzuten. Trankilidade bai ostera .
- 3. nasaittú, nasaittúa. (c). izena. Lasaitua. Respiro, desahogo, alivio.. Kreditua pagau zebanian arek artu zeban nasaittua./ Diruik etzan agertu baiña nasaittu ederra artu giñuan dokumentuak agertu zienian./ Arek artu zeban nasaittua etzeukala kantzerrik jakin ebanian.. Hau, ostera, erabilera arruntekoa da. .
- Natibittáte eguna. (b). izena. 25 de diciembre, día de la Natividad del Señor.. Natibittate, ase ta bete, San Estebantxe, berriz be len letxe, . (c). esaera. San Esteban hurrengo eguna da, abenduaren 26a: Gabonak pasatutakoan berriz ere eskasidadea...
- 2. naturaleza, naturalezía. (c). izena. Izakera fisikoa. Constitución física.. Ainbeste alkol eran da olako osasuna eukitzeko derrior naturaleza gogorrekua biar./ Aren naturalezia eukitzeaittik etxakixat ze emongo neuken.. NATURALEZA GOGORRA, batik bat. .
- 1. nausi, nausíxa. (b). izena. Nagusia. Etxeko jauna, errentero-baserri baten edo lantegi edo negozio baten jabea. Dueño, patrón.. Taillerrian ori nausixekin ondo konpontzen da./ Nun dago etxeko nausixa? . Gauza baten jabea ere bai. Zein dda kotxe orren nausixa? Esanahi honetan ez da asko entzuten.. Ik. jábe, ugézaba. Etxe batzutan nausi izatia baiño beste batzutan morroe obe, . (-). esaera. (Lar Antz)... náusi izan, . (-). . 2. nausi izan, . (c). esapidea. Agindu (irudizkoa).. Gure gazte denporan lana zan nausi, etzan beste kontuik egoten./ Gaur, sekula baiño geixao, dirua dok nausi. .. 1. nausi izan, . (b). esapidea. Onena izan. Ser el, la o lo mejor, el amo.. Pelotan Retegi da nausi oinddio./ Janakin artzeko ardaua nausi. ...
- nazíño, naziñúa. (b). izena. Nación. .
- 1. negar, negárra. (a). izena. Lloro, llanto, lágrima.. Ume negarrak entzuten die aldamenian. . négarrez úrtu, . (c). esapidea. Negar asko egin.. Nere bisabuelok eta, garbi esaten dotxut, bisabuelak eta, onek gauzok ikusi balittue negarrez urtu eingo zien... négarrez, . (a). adberbioa. Llorando. .. negárrak úrten, . (b). dio aditza. Saltársele las lágrimas.. Amai negarrak urtetze zotsan semiana jakin zebanian.. ZERK urten. .. negarrái émon, . (c). dio aditza. Echarse a lorar.. Entzutiaz bat negarrai emon zotsan. .. négar eráiñ, . (b). dio aditza. Hacer llorar.. Abadiak negar erain zotsen ezkonbarrixei bodako sermoian. .. négar eiñ, . (a). du aditza. Llorar.. Gero alperrik izango da negar eittia. ..
- negár-márko, negár-márkua. (b). izena. NEGAR-MALKO. Negar-malkoa. Lágrima.. Ale, sikatuizu negar-markuak paiñoluakin.. NEGAR-MALKO ere bai adinekoek.. Ik. márko.
- negár-plánta, negár-plántak. (a). izena. Negar itxurak. Llanto simulado.. Zelako negar-plantak eitten dittuan gure maiñosiak./ Bueno, negar-plantaik ezidazu eiñ neri; bi belarrondoko emungotsut eta orduan benetan eingozu.. Pluralean, batik bat, baina negar-plantia ugari eta horrelakoak ere arruntak dira. .
- negar-zotiñ, negar-zotiña. (c). izena. Gimoteo. . negár-zótinka, . (c). adberbioa. Gimoteando.. Negar-zotinka dago goiz guztia nobixuak laga dotsala ta.. Ik. zótiñ..
- negargárrikerixa, negargárrikerixia. (c). izena. Negargura ematen duen zera.. Azkenengo uraundixa pasauta gero Laudiotik pasau giñan da aura zan negargarrikerixia./ Kontuz ibilli zaittie politikiakin negargarrikerixan bat ein barik.. Lehengo zaharrek dezente erabiltzen zuten. .
- negargúra, negarguría. (a). izena. Negar egiteko gogoa. Ganas de llorar.. Negarguria emoten dau Bosniakuak. . negarguriak egon, negarguria euki. (a). esapidea. Negar egiteko gogoa izan.. Negarguriak nago ta eztakitt zegaittik...
- negarráldi, negarraldíxa. (b). izena. Negar saioa. Llorera.. Negarraldi majua ein zeban aitta il jakonian. .
- negoziante, negoziantia. (b). izena. Negociante. .
