Skip to main content

izena

  • 1. mosú-gítarra, mosú-gítarria. (c). izena. Musu-gitarra.   Pequeño instrumento musical compuesto por un hierro curvado y una varilla vibradora que utiliza la boca como caja de resonancia.. Erromeixatik etxerakuan mosu-gitarria juaz etortze giñan. . Bergaran ezetz dirudi, baina beste zenbait lekutan tronpa deitu izan zaio tresna honi..
  • 2. mosú-gítarra, mosú-gítarria. (c). izena. Ahoko soinua, filarmonika. .
  • 1. mota, motía. (d). izena. Lore-ernemuna; fruta arbolez, ia bakarrik.   Capullo de flor. Negu epela eiñ ezkero arbolia aurreratu eitten da, baiña udaberrixan izotza eitten badau motia jausi eitte jakue.. Ik. ernémun, motatxóri.
  • 2. mota, motía. (c). izena. Lunares, motas, generalmente redondas, que adornan los vestidos.. Nun daukazu soiñeko mota-gorrixa?/ Alkandora motadunakin etorri da dotore-dotore. .
  • motatxóri, motatxoríxa. (c). izena. pyrrhula pyrrhula. Camachuelo.. Motatxorixak kalte aundixa eitten dotsa fruta arbolei.. Fruta arbolei mota jaten dien txori moko-okerra. Papar gorri-gorria du. Sin.neguta papargorri, lorabotatzaille, puntabatzaille, txonta erreal.. Sin. neguta gorri.
  • moteláldi, motelaldíxa. (c). izena. Motel dagoeneko aldia.   Racha en la que uno se halla débil o indispuesto.. Udaberrixan urtero izaten dau motelaldixa. .
  • mótibo, mótibua. (a). izena. Motivo.. Ze motibo daukazu asarretzeko?. motibua euki, . (b). esapidea. Tener motivos.. Eztakixela euskeraz? Motibua badauka ba, beti euskaldun artian dabil eta...
  • 1. motor, motórra. (a). izena. Moto..
  • 2. motor, motórra. (a). izena. Motor. .
  • motórbizikeleta, motórbizikeletia, motobizikleta, motozikleta. (c). izena. Motocicleta.. Hala esaten genuen antzina. Gero eboluzio hau izan du: MOTOBIZIKELETA, MOTOBIZIKLETA, eta orain MOTOZIKLETA..
  • mótotx, motótxa. (c). izena. ILLE-MÓTOTX. Penacho de pelos.. Pelukerixan mototx rubixo bat ipiñi dotse./ Zelako ille-mototx politta ipiñi dotsan gure amandriak neskatilliai.. Buruko edozein lekutan egon edo ipini daiteke. Ardi batzuk bekokian dutenari ere bai. Mototxa. «Mototxaundíxa» ta, «Mototx-txikixa» ta, izenak eukitzeittue. Luis.
  • motróillo, motroillúa. (c). izena. Pila nahasia edo korapilatua.   Revoltijo, montón desordenado.. Ikastolatik umiak motroilluan urtetzen dabe./ Nik lagatako sokak lurrian zeuzkan motroillo bat eindda. .
  • motúra, moturía. (d). izena. Errotariak laborea ehotzeagatik bereganatzen duen irin partea, % 10a, normalean.   Pago por la molienda.. Errotarixak moturia kentzen juan, da zorrua arintxuaua etxerakuan.. MOTURIA KENDU, beraz.. Sin. laka.
  • motxáilla, motxaillía. (d). izena. (Eibar.) Gitano en Osintxu, Eibar y alrededores.. Motxaillia ta asko izeten zan emen. Guk áretxekin ikasi giñuan erderaz. Mertz. .
  • 2. motxarda, motxardia. (-). izena. "Oveja muy corta y rechoncha. Animal resistente al frio, nieve... Mujer de poca estatura y mal aspecto." (Izag Oñ). .
  • 3. motxarda, motxardia. (-). izena. "Egurrezko pintza modukoak, gaztainak koskol eta guzti batzeko.. Motxardia seittuan itte zan gaztaiña adar batekiñ." (Lar Antz).. Sin. mórdaza.
  • 1. motz, mótza. (a). izena. MOTX. Corto.. Ant. lúze. motz geldittu, . (c). esapidea. Quedarse corto.. Eun urte dauzkala esan neban, da igual motz geldittuko nitzan. ..
  • móxal, moxála. (c). izena. Zaldikume txikia, arra zein emea, txikia den artean.   Potro, -a.. Arra ta emia eztakitt eukiko daben aldeik, guk moxala esaten jau bixei, txikixak dienian, moxalak. Don.. Dena dela, jende askok zaldikume arrei bakarrik deitzen die moxal; bior emeei.. Ik. txiko.
  • 1. mozkor, mozkórra. (a). izena. Borrachera.. Ik. atxur.
  • 2. mozkor, mozkórra. (a). izena. Borracho, -a.. Sin. mózkorti.
  • 3. mozkor, mozkorra. (-). izena. (Eibar.) Enbor zati haundia, bringa. .
  • 1. mozolo, mozolúa. (c). izena. Athene noctua. Mochuelo común.. Uberako kanpantorrian arrapau giñuan bein mozolua.. Ik. mozolo zuri, gautxori.
  • mozolo zuri, mozolo zurixa. (c). izena. (Soraluze.) tyto alba. Lechuza.. Sin. ontzuri.
  • mozolokeríxa, mozolokerixía. (b). izena. Tontería, necedad.. Makiña bat mozolokerixa ikusten da telebisiñuan. .
  • 1. mozorro, mozorrúa. (b). izena. Ilunetako mamua, haurren beldurgarria.   Fantasma de las oscuridades con el que se asusta a los niños. El coco.. Etorri barrura, mozorruak urtengotsu ta.. MOZORRUAK URTEN egiten du; eta jan ere bai deskuidatuz gero. Umetan lan handia genuen nolakoa zen asmatzen, beti ilunetan ibiltzen denez inork ez baitu sekula ikusi. Sin. mamarru, momo. (Eib.).. mozórro jántzi, . (c). esapidea. Koko jantzi, mozorrotu.   Disfrazarse de carnaval.. Karnabaletan mozorro jantzitta urten giñuan.. Sin. kóko jántzi, kukúmarro jantzi..