izena
- mízto, miztúa. (b). izena. Aguijón de abeja, lengua culebras.. Erlamiñuak miztua sartu zotsan. . Sugearen mihiari mizto deitzen zaio eta pozoia han duela uste da. Subia ikusi dot eta olakotxe miztua agiri zeban. . komentario 1 Ik. ezten.
- mobimentu, -o, mobímentua. (a). izena. Movimiento. .
- módu, modúa. (b). izena. Modo, forma, manera.. Zerbait nolakoa den galdetzeko: Zer mutill modu dok pa?/ Ze etxe modu erosi dozue?. módu onían, . (-). . 1. modu onian, . (b). adberbioa. Era onean. Con buenas maneras, con corrección.. Modu onian eskatu zostan dirua... 2. modu onían, . (c). Prezio onean, merke samar.. Automoilla modu onian ipintzen bost erosi eingotsat. ... modu-moduan, . (b). adberbioa. Berdin-berdin, honelako esaldietan:. Basarrixa leengo modu-moduan jaukek oinddio. . komentario 1. móduz, . (-). . 2. ze moduz?, . (a). ZE MODUZ. Galdera formula. Qué tal. . komentario 1. 1. moduz, . (c). adberbioa. Modu onean; prezio onean, batik bat. . Moduz erosi giñuan etxia./ Moduz jaten da taberna orretan./ Beste baten alemanei emun gontsen guk sustua demasa. Bai, eta moduz gaiñera, e. Klem. (AA BergEus, 339. o.). . komentario 1.. modútan, . (c). adberbioa. (adierazkorra.) De qué manera, hay que ver cómo.. Modutan gaiztotu jatzu eskuko heridia./ Modutan azi da aspaldian zuen mutilla. .. modutáko, modutakúa. (c). izenlaguna. (adierazkorra.) A zer nolako, harridurazkoetan. Menudo, -a.. Modutako soiñokua zeroian Pilik (berezia)./ Modutako atxurra laga dostazu (eskasa edo). .. modúko, modukúa. (a). Bezalakoa.. Gure eskualdean gehien erabiltzen den berba sinonimoen artean. . Ik. láko, bezélakotxe..
- moítta, moittía. (c). izena. botanika MUGÍTTA. arrhenatherum elatius. Tortero.. Moittiak etxotsak arnasia artzen lagatzen lurrai. Don.. Gehienek errosaixo bedaren sinonimoa dela badiote ere, batzuek zelaian hazten den belarrik arrunt eta ugariena dela uste dute.. Sin. errósaixo bédar.
- mója, mojía. (a). izena. Monja.. Nobixuai laga ta moja sartu zan. . Tia mojia bisitatzera joan, . (c). esaera. Putatara joan.. Aura sarri joaten zuan Bilbora tia mojia bisitatzera. ..
- mója egódun, mója egódunak. (c). izena. Batzuek hala deitu izan diete Karidadeko mojei (lehen bazen konbentua Bergaran) beren buruko hegoengatik. Llamaban así algunos a las Hermanas de la Caridad. .
- 1. móko, mókuak. (a). izena. Mocos.. Mokuak darixola dago beti mutiko ori. . moko jaten ibili, . (-). esapidea. Elkar musukatzen ibili. Morrear.. Hori dok moko jatia, laster paiñolua etara biharko juau. (TSE Berb). ..
- moko bédar, moko bedárra. (d). izena. botanika pinguicula grandiflora. Grasilla.. Leku umeletan hazten den belar hau neguan galdu eta udaberrian berriz agertzen da. Hosto iletsu eta koipetsuak ditu eta hauen bidez gerturatzen zaizkion euli eta zomorro txikiak harrapatu eta jan egiten ditu. Belar honen izena informante zahar batek bere aitajaunari entzundakoa da eta badirudi orain ez dela oso ezaguna. .
- mókordo, mókordua. (b). izena. Pedazo de excremento, generalmente duro y redondeado.. Egundoko mokordua zeuan sukalde erdixan. . Sin. kakámokordo.
- mokózorrotz, mokózorrotza. (d). izena. Mokoa zorrotza duena. De pico afilado.. Gure amak eta sarrittan e “oillar mokózorrotza dok ori” burrukarixa ero baldin bazan. Don..
- 1. mólde, móldia. (b). izena. Maña, destreza.. Eztauka eskulanetarako bape moldeik./ Badoia lan berrixai moldia artuz.. Zerbaiti MOLDIA ARTU. .
- moldiatzaille, moldiatzaillia. (-). izena. (Eibar.) "Fundiziñuan moldiatzen biharra egitten dabena. Moldeador." (SB Eibetno)..
- 2. moltso, moltsúa. (c). izena. ONTZI-MOLTSO, ONTZI-MOLTSÚA. Estropajo, trapo de fregar.. Moltsuakin sukalde guztia pasau neban..
- 1. moltso, moltsúa. (b). izena. Pila, pilatxoa. Montón más o menos grande de hierba, paja, humo, gente, etc.. Botaixozu txalai bedar moltso bat./ Egundoko ke-moltsuak agiri die Basalgo aldian./ Jente-moltso bat zeukan txarlatanak inguruan.. Ik. ota-móltso.
- móna, mónia. (c). izena. Pelotan MONIAKIN JOKATZIA lehenengo sakean pelota gelditu eta bigarrenean joteari esaten zaio. Pelota oso bizia denean egin ohi da, batik bat, "barruka" eta umeen artean..
