Adjektiboak

  • ipúrtaundi, ipúrtaundixa. (b). adjektiboa. Ipurdi handikoa.   De culo grande.. Mutill ipurtaundi batekin zoian. .
  • 1. ipúrterre, ipúrterria. (b). adjektiboa. Tomate erreusei esaten zaie.   Dícese de los tomates defectuosos.. Tomate asko dago, baiña geixenak ipurterriak. .
  • 2. ipúrterre, ipúrterria. (c). adjektiboa. Zazpikia, jenio zitalekoa.   Dícese de las personas cascarrabias, de mal genio.. Zittalaua ta ipurterriaua da eztakitt ze baiño. . Ik. zázpiki.
  • ipúrtoker, ipúrtokerra. (c). adjektiboa. Ipurdia okerra duen pertsona edo animalia.   De culo torcido.. Batzuk izateittuk personak ipurtokerrak; bat bazuan Markiko kriaua; oker okerra jeukan ipurdia. Xixili jak ointxe puxkat ipurtokertuta. Klem. .
  • 2. irákiñ, irákiña. (c). adjektiboa. Irakindakoa.   Hervido.. Ur irakiña bota zotsen burutik bera. .
  • 3. irákiñ, irákiña. (c). adjektiboa. Dícese de los huevos pasados por agua.. Bi arrautza irakiñ jaittu. .
  • 3. iritzi, iritzíxa. (d). adjektiboa. Vano, -a, creído, -a.. Zenbat eta ezjakiñauak eta orduan da iritzixauak izateittuk jeneralian.. Mugatuan, batez ere. . Sin. buruirítzi.
  • 2. irúkotx, irúkotxa. (c). adjektiboa. Hiru atal edo parte berdin dituena.   Triple, compuesto de tres partes.. Baserri ori irukotxa da (hiru etxebizitza dituelako).. Aurrekoaren Ald. eta azentu gorabehera berdinak. . Ik. bíkotx.
  • 2. itxi, itxixa. (-). adjektiboa. De caracter cerrado.. Gaztetan oso itxixa ziñan.. Ik. zerráu.
  • 1. itxúrabako, itxúrabakua. (c). adjektiboa. Itxura eskasa duena.   De mal aspecto, mala pinta.. Bi itxurabako zeren auto-stop eitten./ Asto itxurabareko bat erosi juan ferixan.. Ileluze eta horrelakoei ere esan ohi diete zenbaitek. .
  • 2. itxúrabako, itxúrabakua. (c). adjektiboa. Absurdo, -a, disparatado, -a, increíble.. Sagarrak eskubariakin batu? Gauza itxurabakuaorik orraittio.../ Itxurabakua zan bazkaixagatik kobrau zoskuena. .
  • itxuróso, itxurosúa. (d). adjektiboa. Itxura on samarrekoa.   De aspecto aceptable.. Etxe itxuroso baten billa dabitz./ Nobixua beintzet eztauka itxuroso-itxurosua. .
  • 1. itxusi, itxusíxa. (c). adjektiboa. Zatarra.   Feo, -a.. Urtiak alkarrekin ibilli ondoren, mutilla itxusixa zala ta beste batekin asi zuan neskioi./ Itxusixa zan oso, baiña andra dotoria artu zeban. . Gaur gutxi erabilia, zatar entzuten baita ia bakarrik. Itxusi, entzuten den apurra pertsonei buruz gehiago gauzei baino. Dena dela, gauza itxusixa da... eta honelakoak ere esaten dira.. Ik. zátar.
  • itzala. (d). adjektiboa. ITZEL. Itzela.   Enorme, tremendo.. Zartaria itzala artu neban piñuak jota./ Mozkorra itzala arrapau juen.. Gutxi erabilia. Beti artikuluaz, eta artikuludun hitzaren ondoan. . Ik. mortála, démas. itzelak esan, . (-). esapidea. (Aramaio.) "Izugarriak esan norbaiti. . Ak itzelak esan tzen." (Orm Aram)...
  • íxil, ixílla. (a). adjektiboa. Hitz edo zarata gutxikoa.   Callado, -a, silencioso, -a.. Oso ixilla da Ariznoako kamareria./ Oso leku ixillian bizi naiz. .
  • 1. ixkur, ixkúrra. (d). adjektiboa. Kizkurra.   Rizado, crespo.. Ik. kízkur.
  • ixúka, ixukía. (c). adjektiboa. UXÁKA. Izutia, lagun gutxikoa, bakartia, lagun artean lotsatzen dena.   Esquivo, huraño, de pocos amigos.. Ondo lotsatixa ta ixukia intzanan ba txikittan.. Sin. izu.
  • izarpéra, izarpería. (b). adjektiboa. Erraz izerditzen dena.   Propenso a sudar.. Zuen mutikua oso izarperia da ta orregatik arrapatzen dau ainbeste katarro. .
  • 2. izarratu, izarratúa. (c). adjektiboa. Izarrez betea.   Estrellado.. Zeru izarratuai begira egon giñan. .
  • 1. izugarri, izugarríxa. (b). adjektiboa. Ikaragarria, handia.   Enorme, impresionante.. Zaparrara izugarrixa bota dau. . Ik. mortála, démas, ikáragarri.
  • 3. áize, aizía. (b). adjektiboa. (despektiboa.) Buruarina, txoriburua, haizetsua.   Casquivano, -a.. Zure alaba ori aize xamarra da.. Sin. aizetsu.
  • 6. jaiki, jaikíxa. (c). adjektiboa. Altivo, -a, orgulloso, -a.. Ezta persona txarra, baiña jaiki samarra. . Ik. ténte, urten.
  • 4. jakíñ, jakíña. (b). adjektiboa. Begi-bistakoa, jakinekoa.   Sabido, notorio.. Kontu jakiña da ze pasau zan gure Txabolapian./ Ire kasua oso jakiña dok errixan.. Ik. jakiñeko.
  • 5. jakíñ, jakíña. (c). adjektiboa. Concreto, -a.. Ez giñan geratu egun jakin baterako./ Leku jakiñian laga giltzia.. Ik. jakiñeko.