Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

astakiñerra, astakiñerrie. (-). izena. (Aramaio.) Brezo alto.. Baiñe astakiñerrak dittuk emen romeruen antzea, gora io ta altuek dienak. (Orm Aram). .
astako. (-). Ik. Ástoko.
aspaldíko, aspaldikúa. (a). izenlaguna. Antiguo de hace tiempo, veterano.. Oiñ ia eztago aspaldiko jai-giroik./ Lola Flores be aspaldikua dok pa. . Sin. aintxiñáko.
2. asmazíño, asmaziñúa. (b). izena. Invento.. Gure mutikotan bizikletia asmaziño aundixa zuan. .
2. Askotxo. (c). izen propioa. Ipuin zahar bateko pertsonaia.   Personaje de cierto cuento popular.. Bein Askotxo mezetara zoiala abadian bentanan odolostiak ikusi zittuan esegitta ta bat arrapau ta kolkuan sartu zeban. Abadiak sermoian: “Askotxo eta askotxo pekatuan dago, askotxok eta askotxok lapurretan eitten dau. Lapurretia da pekatua astuna, biribilla eta beltza". “Joño, au neregaittik jabik”, pentsau zeban Askotxok kolkora begiratuta. Etara odolostia eta esan zotsan abadiai: “Autsa ta janik; ainbeste barriketa odoloste bategaittik!” Klem. .
áskotza. (c). Modu honetan beti: ASKOTZAIK EZ. Kantidade handirik ez.. Perretxikuak egon bazeren, baiña askotzaik ez./ Jentia etorri zan, baiña askotzaik ez. .
áspa, aspak. (d). izena. Etxearen zurezko egituran, tijeran postetik frontalera irteten diren zurezko besoak.. Onek aspak, gora dauzkan onek, besuen moduan. Don.. Ik. tíjera.
ásma, ásmia. (b). izena. Asma (gaitza). .
asmatzáille, asmatzaillía. (b). izena. Inventor, autor.. Txiñuak izan zien polborian asmatzailliak. .
ásmo, asmúa. (a). izena. Intención, idea, proyecto.. Eztaukak oetik jaikitzeko asmoik, ala?/ Oiñ nere asmuak kontaukostat. .
1. asmaziño, asmaziñúa. (b). izena. Invención.. Ori ezta egixa. Orrek zure asmaziñuak die. .
asmáu. (a). du aditza. Inventar, acertar, dar con la solución.. Illan azkenera zor barik aillegatzeko zer eiñ asmau eziñik nabill./ Zeiñek asmau ete juan lana. . Igarri eta asmau ez dira gauza bera, normalean. Igarri-k antzeman esan nahi du, intuitiboa; asmau, aldiz, deduktiboa..
asmaziño, asmaziñúa. (-). 1. asmaziño, asmaziñúa. (b). izena. Invención.. Ori ezta egixa. Orrek zure asmaziñuak die. .. 2. asmazíño, asmaziñúa. (b). izena. Invento.. Gure mutikotan bizikletia asmaziño aundixa zuan. ..
aspáldi. (a). adberbioa. Hace mucho.. Ori aspaldi pasau zan./ Eztakitt azkenengoz noiz ikusi neban, baiña aspaldi. . aspálditxuan, . (b). Aspalditxuan oso formal dabill.. Aspalditxuan oso formal dabill.. Aspaldixanen zentzu berdintsua du, baina denboran hurbilagoa-edo da. . Ik. aintxíñan.. aspaldíxan, . (a). adberbioa. Desde hace mucho, últimamente.. Aspaldixan gerriko miñez dabill./ Eztot aspaldixan ikusi. . Testuinguru batzuetan aspaldi, aspaldittik eta aspaldixan sinonimo gisa esaten dira: Eztot Migel aspaldi edo aspaldittik edo aspaldixan ikusi... aspaldittik, . (a). adberbioa. Desde hace mucho.. Aspaldittik dare piszinak Mondrauen. . Sin. aintxiñátik.. aspaldíko!, . (b). interjekzioa. Aspaldiko ezaguna. Agurtzerakoan erabilia. . Kaixo aspaldiko, zer moduz? .. Erdaraz ere entzun daiteke: Hola aspaldiko, que tal?»... aspaldíko, aspaldikúa. (a). izenlaguna. Antiguo de hace tiempo, veterano.. Oiñ ia eztago aspaldiko jai-giroik./ Lola Flores be aspaldikua dok pa. . Sin. aintxiñáko.. aspálditxo, . (b). Aspaldi samar.   Hace bastante.. Aspalditxo ezkutau zan emendik./ Eztot aspalditxo ikusi.. Aspaldiren zentzu berdintsua du, baina denboran hurbilagoa edo da. ..
askótxo. (-). 1. askotxo, . (c). adberbioa. Asko samar, gehiegi.   Un poco demasiado.. Irureun ardi dauzkala diño, baiña askotxo ez ete da?/Askotxo pentsatzen jat.. Ez da oso erabilia. Askotxo pentsatzen jat, eta horrelakoetan, batez ere. . Ik. géitxo, géixegi.. 2. Askotxo, . (c). izen propioa. Ipuin zahar bateko pertsonaia.   Personaje de cierto cuento popular.. Bein Askotxo mezetara zoiala abadian bentanan odolostiak ikusi zittuan esegitta ta bat arrapau ta kolkuan sartu zeban. Abadiak sermoian: “Askotxo eta askotxo pekatuan dago, askotxok eta askotxok lapurretan eitten dau. Lapurretia da pekatua astuna, biribilla eta beltza". “Joño, au neregaittik jabik”, pentsau zeban Askotxok kolkora begiratuta. Etara odolostia eta esan zotsan abadiai: “Autsa ta janik; ainbeste barriketa odoloste bategaittik!” Klem. ..
astalarrósa, astalarrosía. (c). izena. botanika ASTOLARRÓSA. Rosa canina. Rosal silvestre, tapaculos.. Bide bazterretan, sasi artean, etab., berez hazten den basoko larrosa. Zurixkak edo arrosak izan ohi dira gehienak. Bere fruitu gorria sikatzeko erabili izan da, eta hortik erdal izena. Zizare nagusia (solitaria) botatzeko ere balio duela uste da. .
1. askotxo. (c). adberbioa. Asko samar, gehiegi.   Un poco demasiado.. Irureun ardi dauzkala diño, baiña askotxo ez ete da?/Askotxo pentsatzen jat.. Ez da oso erabilia. Askotxo pentsatzen jat, eta horrelakoetan, batez ere. . Ik. géitxo, géixegi.
aspálditxo. (b). Aspaldi samar.   Hace bastante.. Aspalditxo ezkutau zan emendik./ Eztot aspalditxo ikusi.. Aspaldiren zentzu berdintsua du, baina denboran hurbilagoa edo da. .
4. asko. (c). Suficiente.. Arek aprobatzen badau, asko./ Guk pe bastante berandu eukitzen giñuzen (bildotsak). San Josetarako saldu ezker, asko. Luis.. Ik. mútxo.
aspéldu. (c). du aditza. ÁSPELAK EIÑ. Aspelak egin.   Hacer montoncitos de hierba, etc.. Bedarra aspelduta laga dot.. ÁSPELAK EI.
askomodutáko, askomodutakúa. (c). izenlaguna. ASKOMODÚZKO. Badaezpadakoa, eskasa, txarra; izenaren aurretik jarrita.   Deficiente, malo.. Biar askomodutako egualdixa eitten badau, oian geldittuko ga./ Askomodutako lagunakin baiño bakarrik obeto ibiltzen da./Askomoduzko zer bat etortzen bajatzu, bizilaguna, gero pentsaizu zela izengo zan. JJp. .
2. atal, atala. (c). izena. Ipurmasaila.   Glúteo. . Azelakotxe atalak (edo ipurratalak) dauzkan.. Ipurratal gehiago.. Sin. ipurmatráilla.
áte, atía. (a). izena. Puerta. . ate-bikotx, ate-bikotxak. (d). Bi orriko atea, ezker-eskuma, alegia.. Guk atiak esaten jau, ate-bíkotxak. Don. . Ik. ateérdi..
ate-bikotx, ate-bikotxak. (d). Bi orriko atea, ezker-eskuma, alegia.. Guk atiak esaten jau, ate-bíkotxak. Don. . Ik. ateérdi.