Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

ondío, ondiúa. (d). izena. Ondiatxurrez lurra iraultze lana.   Trabajo muy cansado que consistía en cavar la tierra con azada de ahondar.. Ondiua oso lan astuna izate zuan. . ondiúan eiñ, ondiúan jardun. (d). aditza. Ondiatxurrez lurra irauli.. Ondiuan jarduten zeben familixa osuak.. Ik. laixátu, láixa..
ondíau. (d). aditza. Ondiatxurrez lurra irauli.   Cavar la tierra con azada de ahondar.. Gaberako saill osua ondiau giñuan.. Ik. laixátu, ondío-atxur.
ondazulo. (-). Ik. ondozulo.
ondámen, ondaména. (c). izena. Hondamendia.   Perdición, ruina.. Industria izan zan ortulauen ondamena. . Sin. ondaméndi.
ondaméndi, ondamendíxa. (c). izena. Perdición, ruina.. Erentziak ekartzen dau familixa askon ondamendixa. . Sin. ondámen.
óndar, ondárra. (a). izena. Resto, residuo.. Beti ondarra lagatzen dau platerian./ Gu aillegau garenerako ondarrak bakarrik gelditze zien.. Erderaz ere "las ondarras" entzuten zaio askori. . ondarrían, . (c). adberbioa. En el fondo.. Lapiko ondarrian topau dot eraztuna. .. ondarréra joan, . (d). Irse al fondo.. Barkua ondarrera joan zan.. Sin. ondorátu, ondóra joan..
ondarrían. (c). adberbioa. En el fondo.. Lapiko ondarrian topau dot eraztuna. .
ondarri, ondarrixa. (-). izena. (Eibar.) "Ibaietako legar zehea. . Ondarrixan gaiñian ortozik ibilli zan eta ebagixa eiñ eban ankazpixan." (SM)..
ondártu. (c). da-du aditza. Ondarrak bakarrik gelditu. Isurkinez batik bat.   Quedar o dejar poco para que se gaste, tratándose de líquidos, generalmente.. Ardao garrafoia ondartuta dago ta aldatzera joan biakozu./ Laster ondartuko dau orrek botillia. .
ondásun, ondásunak. (c). izena. Aberastasunak.   Bienes.. Ondasun guztiak galdu zittuan jokuan./ Orrek familixian artian eindda jaukek arreglua eren ondasunekin. Don.. Pluralean. .
ondátu. (b). da-du aditza. Hondatu, alperrik galdu.   Echar(se) a perder, estropear(se).. Urak fabrika mordua ondatu dau.. Sin. alperrik galdu.
5. ondo, ondúa. (a). posposizioa. Parea, aldamena.   Lado.. Madarixai asko gustatze jako etxe ondua./ Nere ondotik zure ondora joan da.. Lekuzko kasuetan, batik bat. . Ik. álbo, aldámen.
2. óndo. (a). adberbioa. Ongi.   Bien. . Ik. ondo plantáutako. Gu baiño obeto dagona eztago gaizki, . (-). esaera. GU BAIÑO OBETO DAGONA TXARRIXA GALANTA. "Hori esaten duenak oso ondo dagoela adierazten du." (Lar Antz).. Bada esanahi bereko esaera bat taberna girokoa: Gu baiño obeto dagona txarrixa galanta... ondótxo, . (c). Oso ongi, ondoegi.. Ondotxo zekixen arek zetan ziarduan./ Ondotxo etorri jakon kinielako dirua. .. ondo esan biako, . (b). esapidea. Ondo esan beharko. Zer moduz-en erantzun ohizkoa. Oso ondo ere ez. .. ondo esan, . (c). esapidea. Goxo hitz egin, ondo tratatu.. Tiai ondo-ondo esaixozu, eta emungotsu pagia. .. ondo egin, . (-). esapidea. "Persona bat ondo tratatu.. Amamai ondo asko itte zotsan ba..." (Lar Antz) .. ondó biarrez, . (c). esapidea. Gauzak ondo joanez gero.   Normalmente, si todo trascurre con normalidad.. Ondo biarrez oiñezkero gure semiak aillegauta egon bia zeban. .. ondo baiño obeto, . (b). esapidea. Oso ondo.. Ondo baiño obeto bizi aiz i. .. ondó bada, . (c). esapidea. Gauzak ondo, uste bezala, joaten badira.. Aurten, ondo bada, angulak jan biaittugu Gabonetan./ Ondo bada, datorren urtian Kretara joango ga. .. ondo artu, . (b). du aditza. Acoger bien.. Oso ondo artu gaittue Parisen. ..
ondo artu. (b). du aditza. Acoger bien.. Oso ondo artu gaittue Parisen. .
ondóez, ondoéza. (b). izena. Mareo, desvanecimiento.. Sukaldian ondoeza eiñ da luze jausi zan./ Edozein momentutan ondoezak eitten jako.. Ondoeza eiñ, batik bat. . ondoézik, . (b). adberbioa. Osasun edo aldarte txarrez.   Mal de salud, indispuesto.. Aspalditxuan ondoezik dabilgu aitta. . Ik. zorábixo, mário..
ondoézik. (b). adberbioa. Osasun edo aldarte txarrez.   Mal de salud, indispuesto.. Aspalditxuan ondoezik dabilgu aitta. . Ik. zorábixo, mário.
ondóko. (-). 1. ondoko, ondokúa. (a). izena. Ondoan dagoena.. Zure ondokuai kaso eixozu. .. 2. ondoko, ondokúa. (c). izena. Arbolatik erorita azpian dagoen fruta.   La fruta caída del árbol.. Ondokuak ganauei emuten jau, eztabe saltzeko balio ta. .. 3. ondoko, ondokúa. (d). izena. ONDOKO ARRAUTZIA. Oilolokari habian ipintzen zaion tranpako arrautza (ustela edo harrizkoa) gainean arrautza gehiago egin dezan.  Huevo huero que se pone a la gallina.. Arrautza ustela ero, tranpazkua ero: ondokua, engaiñatzeko zera. Klem.. Sin. abixondoko arrautza (Eib.).. Sin. abixondoko arrautza..
1. ondoko, ondokúa. (a). izena. Ondoan dagoena.. Zure ondokuai kaso eixozu. .
2. ondoko, ondokúa. (c). izena. Arbolatik erorita azpian dagoen fruta.   La fruta caída del árbol.. Ondokuak ganauei emuten jau, eztabe saltzeko balio ta. .
ondo-perretxíko, ondo-perretxikúa. (c). izena. boletus. "Boletus" delakoei ondo-perretxiko edo ondo deitzen zaie.. Ik. óndo.
ondorátu. (c). da aditza. Irse al fondo, a pique.. Ondarrua parian ondoratu zan petrolerua. . Ik. ondarréra joan, ondóra joan.
óndoren. (-). 1. óndoren, . (b). posposizioa. ÓNDORIAN. Después de, después.. Pastilla onek jan ondoren artzekuak die./ Lenengo mezia entzun giñuan da ondoren tabernara joan giñan./ Bazkal ondorian kartetan jokatu giñuan./ Gerra ondorian egundoko gosia etorri zuan. .. 2. óndoren, óndorena. (c). izena. Ondorioa.   Consecuencia.. Ondoren txarrak ekarrikoittu aurtengo sikutiak./ Nai dozuna ein baiña ondorenekin be akordau.. Konsekuentzia da arruntagoa. ..
ondo zúri, ondo zuríxa. (b). izena. botanika Boletus edulis. Ondo zuria.   Hongo blanco. . Pagadi eta hariztietan egoten da..
ondo likiñ, ondo-likiña. (d). izena. botanika Suilus luteus. Perretxiku (boletus) jangarria, azala likin samarra duena. .