Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

ontziteríxa, ontziterixía. (d). Ontzien multzoa.   Vajilla.. Ontziterixa dana barriztu dabe tabernan..
ontzíur, ontziúra. (d). izena. Harrikoa egiteko ura. .
ontzuri, ontzuríxa. (c). izena. Tyto alba. Lechuza.. Sin. mozolo zuri. Ik. mozolo.
onúra. (-). 1. onura, onuría. (d). izena. Satsaren zukua.   La sustancia del estiércol.. Satsa kanpora etara ta pillan dagonian eurixa eitten badau onura guztiak urak eruaten dotsa... 2. onura, onuría. (d). izena. Kuzinatutako plater batean, parte "gozoa": tropiezoak arrozean, edo haragia gisatuan, adibidez.. Ezizu erdittik artu arroza, artu baztarretik, or dare onurak eta. Klem./ Gixau onek patata asko eta onura gutxi.. .. 3. onúra, onúria. (d). Izen ona, fama.. "Onúre txarra ifini, onúria kendu. Onúre txaarra, ona: buena, mala fama." (Izag Oñ). ..
óntzi. (-). 1. ontzi, ontzíxa. (a). izena. Cacharro de cocina, vajilla. Tambien recipiente en general.. Armaixuan dauzkazu ontzixak. . Sukaldekoei janontzi ere bai.. Ik. gatzóntzi, iráztontzi, erréontzi. ontzixak garbittu, . (a). Hacer el fregado.. Sin. arrikua eiñ (ia galdua).... 2. -ontzi, -ontzixa. (c). Konposaketaren bigarren osagai bezala, joera adierazten du.. Ik. zakárrontzi, negárrontzi, mimóntzi, kakóntzi, alpérrontzi, maiñóntzi..
2. ontza, ontzía. (d). izena. Luzera neurria: kanaren zortzirena.. Ik. kána.
onez-onian. (-). Ik. onían.
ongárri, ongarríxa. (d). izena. Abonua; bai zimaurra, bai minerala.   Abono, tanto animal como mineral.. Ongarri puxkat artuko leuke soo orrek.. Orain gutxi entzuna.. Sin. abonu. Ik. mineral.
ongo. (-). Ik. óndo.
ontz, óntza. (b). izena. Strix aluco. Búho.. Eztok ezautzen? Bai gizona, ontzan lakotxe begixak dauzkan bat. . ontza baño ariñaua, . (d). esapidea. Oso arina.   "De menos peso que la lechuza" (Izag Oñ). .. ontza arbola barruan bezela, . (-). esapidea. "Jendea burumakur, aleluia haundirik gabe. . Udako oporrak bukatu zirenean entzundako esaldia: Gaur jendia ontza arbola barruan bezela eongo da." (Lar Antz)...
ontza arbola barruan bezela. (-). esapidea. "Jendea burumakur, aleluia haundirik gabe. . Udako oporrak bukatu zirenean entzundako esaldia: Gaur jendia ontza arbola barruan bezela eongo da." (Lar Antz)..
ontza baño ariñaua. (d). esapidea. Oso arina.   "De menos peso que la lechuza" (Izag Oñ). .
óntza. (-). 1. ontza, ontzía. (b). izena. Antzina pisu neurria: libraren hamaseirena. Gure denboran txokolate puxketa.   Onza; medida de peso antigua. Ahora, de chocolate casi exclusivamente.. Txokolate ontza bat jan dau meriendetan./ Geiñian ontzerdiña meriendia txokolatia. Ben. .. 2. ontza, ontzía. (d). izena. Luzera neurria: kanaren zortzirena.. Ik. kána..
1. ontza, ontzía. (b). izena. Antzina pisu neurria: libraren hamaseirena. Gure denboran txokolate puxketa.   Onza; medida de peso antigua. Ahora, de chocolate casi exclusivamente.. Txokolate ontza bat jan dau meriendetan./ Geiñian ontzerdiña meriendia txokolatia. Ben. .
1. onura, onuría. (d). izena. Satsaren zukua.   La sustancia del estiércol.. Satsa kanpora etara ta pillan dagonian eurixa eitten badau onura guztiak urak eruaten dotsa..
ondó bada. (c). esapidea. Gauzak ondo, uste bezala, joaten badira.. Aurten, ondo bada, angulak jan biaittugu Gabonetan./ Ondo bada, datorren urtian Kretara joango ga. .
ondiúan eiñ, ondiúan jardun. (d). aditza. Ondiatxurrez lurra irauli.. Ondiuan jarduten zeben familixa osuak.. Ik. laixátu, láixa.
ondío-atxur, ondío-atxúrra. (d). izena. ONDIATXUR. Lurra hondeatzeko erabiltzen den aitzur luze eta estua.   Azada larga y estrecha que se utilizaba para cavar la tierra.. Ondiatxurrak normala baino luziauak eta estuauak. Klem./ Bidegiñarako, arri artian-da ibiltzeko, eta bestela luarrixa itte zanian da, ondiuan, eskuz be eitte zien paraje txarretan da, barrutik joteko. Ondio-atxurra orreaittik esate jakuan, arratxurra ero ondio-atxurra. Don. . Sin. otátxur, arrátxur.
1. óndo. (-). 1. ondo, ondúa. (c). izena. El fondo.. Ondoraiño sartu zotsan ezpatia./ Botilla onduan gelditzen die gindak. . Lekuzkoetan batez ere.. ondóra joan, . (c). esapidea. Irse al fondo algo, a pique una embarcación.. Galanta izen arren ondora joan zan Titanic-a.. Sin. ondarréra joan... 2. ondo, ondúa. (c). izena. Fruta arbolen azpia.. Ondora jausittako sagarrak maillatuta egoten die./ Sagar onduei segia pasatzera noia.. Ondoan dauden frutei ondokuak esaten zaie. . Ik. ondoko.. 3. ondo, ondúa. (d). izena. Landarearen enborra lur azpitik azaltzen deneko unea. Base de una planta. ONDOTIK EBAGI edo JO, edo ONDUA JO. Porruak ondotik ebai bia die.. ondua jo, . (-). . Ik. épai... 4. ondúan, . (d). posposizioa. Ostean (denbora).. Jentia txokauta egoten zan, langintzara-ta aura etorteko pozik. Afaldu onduan da: “Tira Gabiñó, esplikau”. Hil. . Hitz konposatu gisa arrunta: bazkalondo, afalondo... baina bakarrean gutxi erabilia.. Sin. óste.. 5. ondo, ondúa. (a). posposizioa. Parea, aldamena.   Lado.. Madarixai asko gustatze jako etxe ondua./ Nere ondotik zure ondora joan da.. Lekuzko kasuetan, batik bat. . Ik. álbo, aldámen..
1. ondo, ondúa. (c). izena. El fondo.. Ondoraiño sartu zotsan ezpatia./ Botilla onduan gelditzen die gindak. . Lekuzkoetan batez ere.. ondóra joan, . (c). esapidea. Irse al fondo algo, a pique una embarcación.. Galanta izen arren ondora joan zan Titanic-a.. Sin. ondarréra joan..
ondóra joan. (c). esapidea. Irse al fondo algo, a pique una embarcación.. Galanta izen arren ondora joan zan Titanic-a.. Sin. ondarréra joan.
2. ondo, ondúa. (c). izena. Fruta arbolen azpia.. Ondora jausittako sagarrak maillatuta egoten die./ Sagar onduei segia pasatzera noia.. Ondoan dauden frutei ondokuak esaten zaie. . Ik. ondoko.
ondua jo. (-). Ik. épai.
4. ondúan. (d). posposizioa. Ostean (denbora).. Jentia txokauta egoten zan, langintzara-ta aura etorteko pozik. Afaldu onduan da: “Tira Gabiñó, esplikau”. Hil. . Hitz konposatu gisa arrunta: bazkalondo, afalondo... baina bakarrean gutxi erabilia.. Sin. óste.