esapidea
- ondo esan. (c). esapidea. Goxo hitz egin, ondo tratatu.. Tiai ondo-ondo esaixozu, eta emungotsu pagia. .
- ondo esan biako. (b). esapidea. Ondo esan beharko. Zer moduz-en erantzun ohizkoa. Oso ondo ere ez. .
- ondo pentsatzen jarritta. (c). esapidea. Pensándolo bien.. Ondo pentsatzen jarritta, ez da entenditzen hemen pasatzen dana..
- ondóra joan. (c). esapidea. Irse al fondo algo, a pique una embarcación.. Galanta izen arren ondora joan zan Titanic-a.. Sin. ondarréra joan.
- ónenak emonda egon. (c). esapidea. Gauza edo pertsona batek sasoirik onena pasatua izan.. Praka orrek pe onenak emunda jarek./ I be onenak emundakua aiz. .
- onenera jota be. (c). esapidea. ONENIAN BE. En el mejor de los casos.. Orrekin, onenera be, eztozue parraik eingo./ Aurten onenera jota be eztou iezko erdirik irabaziko. .
- ónenian pasáutakua. (c). esapidea. Adin onena pasatua duena.. Aitta re, onenian pasautakua beintzet ordurako re ta. JJp. .
- onéra etorri. (c). esapidea. Recuperar la normalidad personal después de un mareo, momento de nerviosismo, etc.. Ondoeza eiñ da orduerdixan etzan bere onera etorri./ Alabia atian sartzen ikusi neban arte enintzan nere onera etorri.. NERE, BERE, ZURE... ONERA ETORRI.. Sin. oneratu.
- 1. onetik etara. (c). esapidea. Pazientzia galdu eragin.. Onek umiok nere onetik etaratzen najuek.. Nere, bere, zure... onetik etara .
- onétik etára. (c). esapidea. Pazientzia galdu eragin.. Onek umiok nere onetik etaratzen najuek.. NERE, BERE, ZURE... ONETIK .
- 2. onetik etara. (b). esapidea. Sacar las cosas de quicio.. Gauzak bere onetik etaratzen dienian, adios..
- onían egon ez. (c). esapidea. Lasai, kezkarik gabe egon ez.. Orduak aurrera ta etzala agiri ikusitta enenguan nere onian. Nere, bere, zure... . Ezezko esaldietan beti. NERE, BERE, ZURE....
- ontza arbola barruan bezela. (-). esapidea. "Jendea burumakur, aleluia haundirik gabe. . Udako oporrak bukatu zirenean entzundako esaldia: Gaur jendia ontza arbola barruan bezela eongo da." (Lar Antz)..
- ontza baño ariñaua. (d). esapidea. Oso arina. "De menos peso que la lechuza" (Izag Oñ). .
- 2. ordez emon. (-). esapidea. Ik. ordían emon.
- ordían emon. (c). esapidea. ORDEZ EMON. Zerbaiten ordez eman.. Terreno puxketa bat emun gontsen, da erek ixko potolo bat ordian..
- orduak sartu. (b). esapidea. Ordu extrak edo zor diren lan orduak egin.. Len jentia ordu(ak) sartzen zebillenian dirua zarra-zarra jebillan./ Zapatu atsaldian orduak sartzera joan bia juat. . ORDU-SARTZEN edo ORDUAK SARTZEN ibilli. Baita, lanean edo beste zerbaitetan ordu asko igaro, esaldi adierazkorretan. Makiña bat ordu sartutakokua dok pelotan!.
- ori be badou!. (c). esapidea. Entzundako zerbaitek atsekabetu gaituenean esan ohi den esaldia.. Ori be badou! Zegatik eztozue leenago esan?.
- ori da burdixak arrapautako ankia?. (-). esapidea. "Hankan min (hartu) duenari esaten zaio." (Lar Antz).
- ori dok aitza!. (c). esapidea. ORI DOK ITZA (LEIN.). Hori dok sasoia. Kirolariak animatzeko, batez ere.. Ori, ori, Hilario! ori dok aitza ori!. Gogoan dut Hilario Azkarate pelotariaren sasoian asko entzuten zela. Baita, Ori, ori, Hilario, atzera ta baztartu! .
- ori dok pulpa-zakua!. (c). esapidea. Pertsona gizenez esan ohi da. .
