Leintz
- ortikoz emendikoz. (c). esapidea. (Leintz.) ORTIKOZ EMETIKOZ. Bata eta bestea, gauza bat eta bestea egiten.. Ortikoz emetikoz, gox osue pasau juat. .
- ostientzéko, ostientzekúa. (-). izenlaguna. (Leintz.) OSTIENGO, OSTANTZEKO (LEIN.). Osterantzekoa. Lo demás, lo(s) restante(s).. Zuk fregaua eiñ da ostientzekua neuk eingot./ Somoza diru artian bizi zan da ostientzekuak miserixa gorrixan. .
- pikero, pikerue. (-). adjektiboa. (Leintz.) Pícaro. .
- pílla. (-). (Leintz.) PILLO (LEIN.). 1. pílla, píllia. (a). izena. Montón, cúmulo.. Garo pillan ein ddot lo. . . píllia eiñ, . (c). esapidea. Dirua aurreratu.. Pillia eitten jardun bizi guztia, gero danak emen lagatzeko. ... 2. pílla, píllia. (a). zenbatzailea. Asko, mordoa. Un montón, muchos.. Jente pilliak urten dau bakaziñotara./ Ardao pilla bat eran giñuan.. Pillia zein pilla bat erabili ohi da. . Sin. mórdo..
- pillo, pillúe. (a). izena. (Leintz.) PILLA. Pila. Montón.. Eskoriatzan hala deitzen zieten garai baten kanpotarrek euskaldunei. Euskaldun gehienak herriaren goi aldean bizi ziren, eta batzuek behealdekoei "maketo" deitzen zieten, eta, berriz, "pillue" beheko etxe berrietan bizi ziren erdaldunek goikoei. "Ese es pillue". Berba hori (pillue) etengabe entzuten zietelako, ziur asko.. Sin. pílla.
- políki. (-). (Leintz.) POLÍTTO (UB.-ANG, LEIN.). 1. poliki, . (a). adberbioa. POLÍTTO (UB.-ANG, LEIN.). Despacio.. Poliki-poliki ibiltzen da.. Ik. sosíuz, astíro, mantso.. 2. poliki, . (c). adberbioa. POLÍTTO (UB.-ANG, LEIN.). Ondo samar. Bastante bien, lindamente.. Aura poliki bizi da jubilau zanetik./ Txopekuan poliki emuten dabe jaten./ Gurian politto ikusten da euskal telebista. ..
- poto, potue. (-). izena. (Leintz.) Lursail baten sakonunea. .
- puxeta, puxetia. (b). izena. (Leintz., Oñati.) PUJETA. Lixiba. Colada. . puxetia jo, . (-). aditza. Lixiba egin.. Errekak ur asko daramanean, sorgiñak puxeta joten dabiltzala esan ohi da. (Izag Oñ). . Sin. líxibia eiñ..
- sakalabanda. (-). izena. (Leintz.) "Juego del marro en el que, en este caso, los gritos de guerra eran: sakalabanda... banda y sakalobispo... bispo." (Aran Gatz)..
- seboliñ, seboliña. (-). izena. (Leintz.) Antzinako mutiko txikiak erabiltzen zituzten praka bereziak.. "'Fraka arratedunak' o 'seboliña'. Estos 'pantalones' tenían la gran virtud de abrise automáticamente y dejar libres las posaderas en el preciso momento de agacharse el sujeto que los llevaba." (Aran Gatz, 73. o.). .
- soloik solo ibilli. (b). esapidea. (Leintz.) Nondik nora ez dakiela, ganora barik ibili. .
- takarraran. (a). (Leintz.) TAKARRAN. Lasterka.. Bergaran ez da esaten, baina askok ezagutu bai. Mondragoetarrei, adar-soinuan, zera esan izan zaie. An, bajátozak mondráutarrak takárran. . Ik. antxíntxika.