du
- zárt eiñ. (b). du aditza. Gauza gogor bat brintzatu edo hautsi. Quebrarse o resquebrajarse objetos duros.. Bonbian ondiakin kristal guztiak zart ein zeben./ Azak eta be burua aundi einddakuan zart eitte juek sarrittan. Klem. . zart eindda egon, . (c). esapidea. Zoratu samartuta egon. ..
- 1. zastíau. (c). du aditza. Akulua, sarda edo beste objektu zorrotz bat behin eta berriz sartu. Meter repetidamente un objeto punzante.. Irixak akuluakin ondo zastiau ezian, mobidu bez./ Erliak majo zastiau najok besuan. .
- zatártu. (b). da-du aditza. Afear(se).. Zela zatartu dan Joxe./ Kioskuak zatartu eitten dau plazia. .
- 1. zerráu. (a). du aditza. Itxi. Cerrar.. Atiak ondo zerrau urten aurretik.. Sin. itxi. tratua zerrau, . (-). esapidea. . Ik. tratúa itxi..
- zértu. (c). da-du aditza. Zera egin.. Eta arek aurreko egunian markauta ipinitta zeroi nundik eiñ. Lapatzakuekin zertuta, kalkulauta Lapatzara zertzeko moduan. Klem./ Ortxe jaio ta ortxe bizi, aiketa gerria zertu arte. Eli./ Neuk e ein nittuan egun batzuk oian baiña ni bela zertu nitzan. JJp.. Ik. zéra.
- zikínddu. (a). da-du aditza. Ensuciar(se). .
- zíntz eiñ. (b). du aditza. Sonarse las narices.. Hodei, artu paiñolua ta zintz eiñ.. Haurrei zuzentzerakoan normalean ZINTZ! soilik esaten da. Mikel, zintz! Haur hizkeran, txintx. .
- ziríkau. (c). du aditza. ZIRIKATU, ZIRRIKATU. Zirikatu. Tentar, azuzar.. Beti anaia zirikatzen ibiltzen da negar eraiñ arte./ Puxkat zirikau ezian etzan euskeraz ikasten jarriko.. Ik. áxaxa émon.
- 3. zirittu. (c). du aditza. (lagunartekoa.) Larrua jo norbaiti. Oso tabernakoa. Follar a alguien un hombre. Muy de taberna.. Lagaidak neri, laster zirittuko juat eta. .
- 1. zittaldu. (-). da-du aditza. Volver(se) iracundo, irritable.. Lanai laga zotsanetik ziero zittalduta dago. .
- zorátu. (a). da-du aditza. Volver(se) loco.. Obe dozu joatia zoratu baiño len. . ZORATZEN EGON. esap. Oso pozik egon. Zoratzen dare alabatxuakin..
- 2. zukutu. (d). du aditza. Zukua egin, txerriendako erremolatxa egosia deseginda, adibidez. Hacer una masa o una especie de puré.. Zukutu zapaltziai be esate jakok; baiña zukutu masa bat eittia be bai. Zukua, aintxiñan, erromalatxia egosten zanian da, zaixakin zukutu; zukua zuan gero txarrixai emoteko ero; egosi lelengo ta gero eskuakin zukutu, zaixakin naastu ta txarrixandako zukua. Klem. .
- 3. zukutu. (d). du aditza. Mahatsa edo sagarra dolarean zapaldu ardoa edo sagardoa egiteko. Prensar la uva.. Ankekin ero eskubara buruakin ero zeozekin puxkat zukutu geo prensiakin artzeko obeto. Don. . MAATSA ZAPALDU esan ohi da gehiago mahatsaz. Irudizko zentzuan ere bai: Arbolia jausi jakon eta ixa zukutu zeban..
- 2. zulatu. (c). du aditza. Zerbait gestionatzen saiatu. Incidir, intentar gestionar.. Batian bestian zulatu ezkero azkenian topau eitten da lana./ Familixan zulatukot, ia baten batek lagatzen doskun kotxia. .
- 5. zurittu. (c). du aditza. Justificar.. Bere jefia zurittu ezindda bajaukak neikua lan./ Orrekin bere burua zurittu nai izan dau. . BERE BURUA ZURITTU, gehienbat.. bere burua zurittu, gehienbat. Bere burua zurittu, gehienbat. ..
- 1. zurittu. (a). du aditza. Zuriz pintatu. Blanquear, pintar de blanco.. Etxiak zuritzeko pinturia erregalatzen i dabe. .
