da
- 1. erne. (b). da aditza. Germinar, brotar.. Letxuga azixa aspaldi eraiñ neban baiña bape ezta erne. .
- ernégau. (b). da-du aditza. Desesperar(se), rabiar, impacientar(se).. Lanik ezin ddau billau ta ernegauta dago./ Mutiko gogaikarri orrek ernegau eraitten doste./ Ori beti ernegatzen egoten da.. ERNEGATZEN edo ERNEGAUTA EGON eta ERNEGAU ERAI.
- erpílddu. (c). da-du aditza. Soroan erpilak sortu. Formar(se) terrones en el labradío.. Euri onek solo guztiak erpildduittu. .
- 7. erre. (b). da aditza. Quemar(se), desesperarse.. Erreta dabill lantokixan./ Buru belarri politikan sartuta ibilli zan da azkenian erre egin zan./ Erre-erre eginda akabau zeban umiekin. .
- 2. errebéntau. (b). da-du aditza. Neka-neka egin, lehertu. Agotar(se).. Eitte zeban beruakin errebentauta aillegau giñuztan Anbotora./ Bizkorregi asi tta errebentau ein zeban irixa. .
- erremángau. (a). da-du aditza. Remangar(se). .
- 1. errendídu. (a). da-du aditza. Rendir(se), dominar.. Amandria errendidu ezindda dabitz./ Eztaukou errenditzeko asmoik. . errendíduta, . (b). adberbioa. Neka-neka eginda. Rendido de cansancio.. Errendiduta akabatzen dot astia. ..
- 1. erretírau. (b). da aditza. Etxera itzuli. Retirarse.. Atzo be berandu erretirau giñan.. Festa edo parranda baten ondoren, batez ere. .
- 2. erretirau. (b). da aditza. Retirarse un participante en un prueba deportiva.. Iru karrerista erretirau die Elgetan. .
- 3. erretirau. (b). da aditza. Jubilarse.. Joxe aspalditxotik erretirauta dago.. Sin. erretirua artu..
- errukíttu. (b). da-du aditza. Compadecerse, hacer sentir compasión.. Azkenian familixa artako jiria ikusitta errukittu giñan da geurera ekartzen giñuzen umiak bazkaltzera./ Etzaizte kejau, etzarete iñor errukitzeko moduan da.. Azen.: errúkittu ere bai. .
- eskarméntau. (a). da-du aditza. Escarmentar(se).. Ondo eskarmentauta dago eranakin.. Azen.: eskármentau ere bai. .
- eskástu. (c). da-du aditza. ESKAXTU. Gauza batek edo pertsona batek itxura edo kalitatea galdu. Volverse deficiente una cosecha, una planta, etc.; desmejorar mucho una persona, animal o cosa.. Parrandiai laga zotsanetik ziero eskastuta dago./ Jertsia ainbeste pagau ta zeiñek pentsau biar illabete orduko eskastuko zanik.. Eguraldiarekin du ad. Atsaldian asko eskastu dau egualdixa.. Ik. ezebéztu.
- 2. eskátu. (a). da-du aditza. Askatu. Dejar en libertad, soltar.. Txalak, gabaz eskatu ta pentsu guztia jan zeban./ Presuak eskatzeko ordua da. . Ik. jaraiñ. prakak eskatu, . (-). Komunera joan.. Ik. zintturóia eskátu..
- 1. estendídu. (c). da-dio-du aditza. Dirua normala baino gehiago zerbaitetan gastatu. Gastar el dinero sin reparos.. Ikusi dozu Joane traje barrixakin? Eztakitt oinguan zela estendidu daben ainbeste dan ximurrakin./ —Emeretzi errial pagau neban gero entradia, e. —Pentsaizu; estendidu jatzun, e. Mertz. .
- estréiñau. (b). da-du aditza. ESTRENAU. Estrenar.. Oinddio estreiñau barik dauzkat Donostian erosittako prakak./ Gaur estreiñau da zure kantua. . Orain ESTR.
- estropúzau. (b). da aditza. ESTROPUZAU, ESTRAPEZAU ETA ESTRAPOZA. Tropezar.. Arri punta baten estropuzau ta lurrera jausi nitzan. .
- 1. eten. (c). da-du aditza. Tentsioan edo tiran dagoen zerbait hautsi. Romper(se) algo que está en tensión.. Zapata-sokia eten jat./ Zanen bat daukat etenda. . étenda, . (-). . 1. étenda, . (c). adberbioa. Tiran dagoen zerbait apurtuta.. Etenda dago arginddarran kablia... 2. étenda, . (c). adberbioa. Neka-neka eginda, lehertuta.. Etenda aillegau giñan bakaziñotatik.. Ik. pót eiñ, ukatu...
- 1. etorri. (a). da aditza. Venir.. Kantsauta nator. . Etortzen dana artu biar, . (-). esaera. "Datorrena datorrela edo gertatzen dena gertatuta, onartu egin behar da." (Lar Antz)..
