da

  • 2. gorrittu. (a). da aditza. Sonrojarse.. Bera ikusi orduko gorritzen da. .
    gorrittu
  • 3. gorrittu. (c). da aditza. Zelaiak sikatu lehortearen ondorioz.. Angua aldeko zelaixak gorritzen die lenengo. .
    gorrittu
  • górtu. (c). da-du aditza. Ensordecer.. Fabrikako zaratiakin erdi gortuta dare langilliak. .
    górtu
  • gosétu. (b). da-du aditza. Sentir hambre.. Baiñuak gosetu eitten dau./ Zer, gosetu aiz, ala. .
    gosétu
  • gozakáiztu. (d). da aditza. Gozakaitz bihurtu.   Volverse áspero, duro, desagradable.. Lurra be gozakaiztu leikek, tenple txarra artzen dabenian; erropia be bai modu txarrian garbittuta ero. Personia be bai. Klem.. Ik. gozákaitz.
    gozakáiztu
  • guríttu. (c). da aditza. Guri bihurtu.   Volverse lozano, tierno, rechoncho.. Amanian jaten dabenetik asko gurittu da. .
    guríttu
  • gutxíttu. (b). da-du aditza. Disminuir.. Taillerretan asko gutxittu da lana./ Diruak gutxittu jatanian etorri nitzan.. Ant. géittu.
    gutxíttu
  • 1. ibilli. (a). da aditza. Andar. . anasetik kaifasenera ibili, . (d). esapidea. (Oñati.) Zerbait lortzeko atzera eta aurrera ibili.. Azkenian konsegidu arek, Anasetik Kaifasenera ibilli ondoren... zabizten-zabizten, . (-). esapidea. "Ibili eta ibili egin, ibili bitartean, jardun eta jardun.. Oinddio ikusten nao, zabizten zabizten, Nekane ezkonduko dala zuek paiño lenao. . Sin. ibilli-ibilli iñ; jokatu egiten da.» (Lar Antz).. Sin. ibilli-ibilli eiñ.. ibilli-ibilli eiñ, . estepan. (-). esapidea. "Zerbaitetan aritu, jardun.. Ibilli-ibilli iñ, da oixe pasau jaku." (Lar Antz) .. dabillen lekuan, . (c). esapidea. "Edozein lekutan dabilela ere .. Mutiko ori tripazorririk barik ibilliko da dabillen lekuan... andakatik mundakara ibilli, . (-). esapidea. "Galduta edo noraezean ibili." (Lar Antz). . Sin. nunbaittetik nunbaittera..
    ibilli
  • 1. idaskatu. (d). da aditza. IRASKATU. Jaki bat edo beste zerbait idaska (ardagaia) bezalakoa, lehorra eta malgua, bihurtu.   Volverse un alimento u otra cosa como la yesca, seco y correoso..
    idaskatu
  • idúli. (c). da aditza. Irauli.   Volcar.. Zangan sartu ta burdi-garua iduli jakue. Gurdia albora etzan, batik bat.. Sin. bulkáu, itxuli.
    idúli
  • igártu. (b). da-du aditza. IARTU. Landareek hezetasuna galdu.   Secarse la leña, marchitarse las plantas.. Zuk sartutako lora guztiak igartu die./ Atzo ebaittako bedarra igartuta dago./ Izotzak igartu dau loria .
    igártu
  • igo. (a). da-du aditza. IXO. Subir.. Aixkorriko puntaraiño igo naiz./ Seigarren pisuraiño igo giñuan./ Gaizki ixo dot aldapia. . Ik. urten.
    igo
  • iguinddu. (b). da-du aditza. Nazkatu.   Asquear(se).. Iguindduta nago tabernaik taberna ibiltzen./ Perretxikuekin iguindduta akabau giñuan azkenian. .
    iguinddu
  • 1. ikaratu. (b). da-du aditza. Oso harritu.   Asombrar(se), impresionar(se).. Ikaratuta geldittu giñan Haitiko miserixiakin. .
    ikaratu
  • 2. ikaratu. (c). da-du aditza. Beldurtu, izutu.. Umia ikaratuta dago paiasuakin.. Gutxi entzuten da zentzu honetan. .
    ikaratu
  • 1. il. (a). da-du aditza. Morirse, matar.. Ik. karia ill, ertzak il.
    il
  • 1. illundu. (a). da-du aditza. Hacerse de noche, oscurecer.. Neguan belaxe illuntzen dau./ Persianak jetxi ezkero kuartua illundu eitten da./ Eguna illundu dau./ Etxia illundu da.
    illundu
  • inddarkátu. (d). da aditza. Indargetu. Landareez, batez ere.   Perder fuerza una planta.. Azkenengo euri zakarrak inddarkatuta laga zittuan patatak. .
    inddarkátu
  • inddártu. (b). da aditza. Indarra hartu.   Fortalecerse.. Euskeria puxkat inddartu dala esan leike./ Pago gazte au ezta inddartzen. .
    inddártu
  • inguletadora, inguletadória. (c). da izena. Angeluan ebakitzeko makina.. Ori da inguletadora. Ingúletadoria. Ingulet esate ako, kuadro bat ein biar bozu, ebai biozu inguletian. Martin.. INGULETIAN EBAI. Angeluan ebaki. Bat alde batea eta bestia beste aldera, ra!, da erdixan, ra! Inguletian ebai. Angel. . komentario 1
    inguletadora
  • inutílddu. (c). da aditza. Inutil bihurtu.. Inutildduta geratu zan gerratian. .
    inutílddu
  • ipurtokértu. (d). da aditza. Ipurtoker bihurtu.. Ik. ipúrtoker.
    ipurtokértu
  • ítto. (a). da-du aditza. Ito.   Ahogar.. Neskia itto da Deban. . íxa ittúan, . (c). esapidea. Itotzeko zorian, ito eginean. . Ixa ittuan etara dabe mutikua uretatik...
    ítto
  • 1. itxuli. (c). da-du aditza. Itzuli, irauli.   Volcar.. Ama, katuak lapikua itxuli dau.. Sin. bulkáu, idúli.
    itxuli
  • 1. itxuratu. (c). da-du aditza. Itxura ona hartu edo eman.   Adecentar, arreglar.. Bastante itxuratu dabe Poligono aldia./ Len ondo ezebeza zan Mikel, baiña edadiakin itxuratu ein dda.. Ik. tajutu.
    itxuratu
Subscribe to Bergarako euskara