da
- arrakátu. (d). da aditza. ARRAKÁLDU. Arrakalatu, brintzatu. Hendirse, resquebrajarse.. Laster da azkena txabola arena be, ixa dana arrakatuta dago ta. Mertz. . Gutxi erabilia. Brintzatu da ohizkoa..
- arrastua artu. (c). da-du aditza. Aztarna edo lorratza bilatu.. Erbi-arrastua artu eta iru orduan segika jardun giñuan. .
- arrímau. (a). da-du-zaio aditza. NOR-NORI. Arrimar(se).. Arrimaukoittut oe bixak?/ Ezta arrimau be eitten gurasuen etxera./ Suai ez akixo geixegi arrimau.. Hirugarren adibidea NOR-NORI da (arkaikoa). . arrímauta bizi, . (b). esapidea. Ezkondu gabe elkarrekin bizi. Vivir arrejuntados.. Ez ekixan ala? Aspalditxotik arrimauta bizi i dittuk. ..
- arrískau. (c). da-du aditza. Arriesgar(se).. Ezer nai bada, arriskau ein bia da./ Ainbeste diru zela arriskau leike.. Arriésgau entzuten da gero eta gehiago. .
- 1. arrótu. (a). da aditza. Envanecerse, engreírse.. Kanpoko jentia datorrenian umiak arrotu eitten die. .
- 2. arrótu. (b). da-du aditza. Ahuecar, hinchar, mullir, henchir.... Oillarrak lumak arrotuittu./ Esku gaiñeko azal guztia arrotu jat./ Tartia gutxi arrotu da labian./ Autuak auts mordua arrotu zeban./ Orrek bixok kontuak esaten asten dienian auzo guztia arrotzen dabe./ Oillolokia lumak arrotuta. Don. . Oso esanahi eremu zabala du.. Ik. arro.
- asarrétu. (a). da-zaio aditza. Enfadarse. . Trankil esaixozu, ezta orregaittik asarretuko ta.. Adinekoek Nor-Nori bezala ere erabiltzen dute. Aittai asarretzen bajako ikusikozue. komentario 1 Ik. pentsáu, berotu. Asarretziak bi lan dauzka: asarretzia ta aixkiratzia, . (-). esaera. (Antzuola.) (Lar Antz)...
- 1. ase. (b). da aditza. Hartarse, saciarse.. Aseezinddako egarrixa daukat. . Edanari buruz gehiago janari baino.. Gosiak baiño kalte geixao eitten dau asiak, . (d). esaera. .. Natibittate, ase ta bete, . (b). esaera. Jateko eta edateko eguna Natibittate.. Ik. Natibittáte eguna..
- 2. ase. (b). da aditza. Aumentar de volumen por la humedad, empaparse.. Atia aseta dago ta ezin da itxi./ Euri onekin lur guztiak ase-ase eindda dare. . Sagardo barrikak ere ase egin behar izaten dira erabili aurretik, urez beteta edukiz. Asetzeko, jarixoik euki eztaixen; barrikak ase. Don..
- 2. asentau. (d). Etxegintzan, egurrak jasaten dituen pisuak edo sortutako tentsioak orekatu.. Suelua jartzeko [ohola] zuzena baldin bada ta bestia okerra, suelua be ezin leike asentau. Juantxo. .
- aspértu. (a). da-du aditza. Aburrir(se), cansar(se).. Ni aspaldittik nago lanian aspertuta./ Umiak aspertu eitten die etxe barruan. .
- astúndu. (b). da-du aditza. Ponerse pesado, aumentar de peso.. Egurra, busti ezkero, astundu eitten da.. Hona hemen hitza erabiltzen den beste testuinguru batzuk: Euri onekin lurra asko astundu da./ Egualdixa asko astundu dau./ Beixa badoia astunduaz (edo umeastunduaz) eta ez etara larrera. . Ik. umeastúndu.
- 1. atzerátu. (b). da-du aditza. Retrasar(se), atrasar(se).. Erloju au oso atzeratuta dabill. Atzeratu ein ddabe jaialdixa. .
- áuldu. (c). da-du aditza. Makaldu, debildu. Debilitar(se), perder consistencia.. Joan dan egunetan ziero aulduta nabill./ Etxe orren abiak aulduta dare. .
- 1. aundíttu. (a). da-du aditza. Handi egin, hazi. Crecer, aumentar de tamaño.. Asko aundittu aiz aspaldixan./ Sukaldia aundittu dabe.. Pertsonez aundi egin gehiago aundittu baino. .
