Skip to main content

interjekzioa

  • árraiñótan!. (c). interjekzioa. ARRÁIXOTAN, ARRÁIXUA. Arraioa! Harridura edo ezusteko txarra adierazten duen hitza. Haserre-doinu handirik gabe esaten da.   Interjección que denota extrañeza y contrariedad, pero que se pronuncia sin gran gesto de enfado.. Arraiñotan! Oilluak ein dabe langintzia letxuga artian./ Goiz etxera etortzekotan ziñaten baiña, arraiñotan! saiatu zate nunbaitten.. Gure amari arraiñotan entzun izan diot eta aitari arraixua. .
  • arráixo. (b). interjekzioa. Gauza bera, baina galdegilearen ondoren.. Nun arraixo laga jittuat pa giltzak./ Zela arraixo nai dok flakatu ainbeste janda. .
  • 2. arráixo!. (b). interjekzioa. ARRÁIXUA!, ARRAIÑUA!, ARRANOPOLA!. Recoño, demonios.. Arraixua! Neri pasatzeko eztok asko./ Arraixua! Esan da esan da kasoik pez.. Esaldi hasieran ia beti.. Sin. arránopola!. Ik. árraiñótan!. arráixuak ezpaittuan!, . (c). interjekzioa. ARRÁIXUAK EZPAITTUAN. Arranopola! Esaldiak indartzeko, hauen ostean gehienetan.. Oinddiokan entzun bia jostak ederrak, arraixuak ezpaittuan./ Ez aiz bela etorri, arraixuak ezpaittuan. .. arráixo, . (b). interjekzioa. Gauza bera, baina galdegilearen ondoren.. Nun arraixo laga jittuat pa giltzak./ Zela arraixo nai dok flakatu ainbeste janda. ..
  • arráixuak ezpaittuan!. (c). interjekzioa. ARRÁIXUAK EZPAITTUAN. Arranopola! Esaldiak indartzeko, hauen ostean gehienetan.. Oinddiokan entzun bia jostak ederrak, arraixuak ezpaittuan./ Ez aiz bela etorri, arraixuak ezpaittuan. .
  • arránopola!. (d). interjekzioa. Arraioa! Umeei batik bat esan ohi zitzaien espresioa, haserre antzean.   Expresión de reprimenda, enfado (suave) similar a un "mecachis!".. Arranopola! zeiñek busti dau lurra?/ Baiña, baiña, erropa guztiak lurrian, arranopola!.. Gaur oso galdua, adinekoek ondo gogoan badute ere.. Ik. arráixuak ezpaittuan!, arráixo!. arráno polatúa!, . (d). Arránopola eta arráno polatúa, biak entzun ohi zituela dio gure amak, zentzu berdinarekin. Erreparatu azentuan. ..
  • árre!. (a). interjekzioa. Astoa astintzeko esaten den hitza.   Voz con la que se acucia al burro.. Arre astua! .. Ant. íso!. Bakoitzak bere astuai arre, . (-). esapidea. Bakoitzak bere gauzak aurrera eraman.. ... arre edo iso egin, . (c). esapidea. Zirt edo zart egin.. Arre edo iso eitteko sasoia dozu zuk pe. .. arre-arre ibili, . (-). esapidea. (haur hizkera.) Asto edo zaldi gainean ibili. ..
  • aspaldíko!. (b). interjekzioa. Aspaldiko ezaguna. Agurtzerakoan erabilia. . Kaixo aspaldiko, zer moduz? .. Erdaraz ere entzun daiteke: Hola aspaldiko, que tal?»..
  • atsaldeón. (a). interjekzioa. ARRASALDEON. Arratsalde on.   Buenas tardes. Bazkaria amaitu eta ilundu arteko agurra. .
  • atxillo!. (d). interjekzioa. (Oñati.) ATXILLO. Araotzen gerra ostera arte egiten zen "ankaideka" izeneko ume-jolasean, lurrean zegoenari, ukituz gero, atxillo! esaten zitzaion eta ordutik aurrera lotuta geratzen zen. Ez lotzeko, elizatariko aulkietara igo beharra zegoen. .
  • 1. áupa!. (a). interjekzioa. Aupa, viva.. Aupa Bergara! Sartu beste gol bat. .
  • 3. aurrera!. (a). interjekzioa. Adelante!. Aurrera mutillak, ez billurtu. .
  • áuskalo!. (a). interjekzioa. Vete a saber.. Auskalo ze nai daben orrek. .
  • áxaxa. (b). interjekzioa. Txakurrari esaten zaio, norbaiti kosk egin diezaion.   Voz con la que se azuza al perro.. Axaxa txakurra! Orri, orri!. áxaxa émon, . (c). dio aditza. Azuzar al perro para que muerda y, por extensión, incitar a alguien a algo.. Txakurrai axaxa emon zotsan./ Badakitt mutiko orrei zeiñek emoten dotsen axaxa guri kartelak apurtzeko./ Orregaitik ez ei ziran falta zirikatzailliak diskursua ein zeixan axaxa emonaz. (SM Ezten).. Sin. xaxatu (Lein.), xaxau (Eib.). Sin. xaxatu..
  • azken putz!. (-). interjekzioa. "Azkenengo geratzen den umeari esaten zaio, bai karreraren batean, bai jatean, eta abar." (Lar Antz).. Ik. azkena ipurdi gizena.
  • 2. ba. (a). interjekzioa. Quiá!. —Ankia apurtu jatak eskiatzen. —Ba, ori eztok ezer. .
  • bai jauna!. (b). interjekzioa. Si señor.. Egun edarra pasau juau. Bai jauna! .
  • bai jauna!. (a). interjekzioa. BAI JAUNA. Sí señor.. Gaur angulak jango jittuau, bai jauna!.
  • bai zera!. (b). interjekzioa. Qué va!. Ori politta dala? Bai zera! Pentsau eingo jak. .
  • 3. báiña, baiña!. (c). interjekzioa. Bat-batean errietarako motiboak ikusten direnean esan ohi da, ozenki, esaldiaren aurretik.   Exclamación de enfado que se dice como antesala de la frase.. Baiña, baiña! au da sukalde jiria: lur guztia bustitta./ Baiña baiña! Zetan zabizte nere autuan?. Haserre esaten bada ere amakoi samarra da. .
  • 2. bapo!. (c). interjekzioa. Ederki izan be!. Zuk etxia zikinddu ta nik garbittu biar, ezta? Bapo!.
  • 3. bápo!. (a). interjekzioa. (haur hizkera.) Oso ondo. Haurrei esan ohi zaie zerbait ondo egin dutenean (jan, puzzlea...).   Muy bien. Expresión con la que se aplaude a los niños alguna acción.. Bapo! Lenteja guztiak jaittuzu. . Baita zerbait amaitu dela esateko: Oiñ pelotia bapo. Oera joateko ordua da..
  • béinke. (b). interjekzioa. Izan ere, ene bada...   Si pues, ya lo creo.... Beinke: zer ikusi, a ikasi. (SM Ezten)./ Beinke-beinke, zeiñek pentsau bia zeban alakoik./ Beinke, baulian, oiñ armaixo utsak dare, baiña len dana baula zan da. Ben.. Etim.: "bien que". .
  • 1. bénga. (a). interjekzioa. Ale. Presa sartzeko, aginduak emateko, norbait animatzeko eta horrelakoetarako erabilia.   Exclamación que se usa para meter prisa, dar órdenes, animar, etc.. Benga, benga! Ordua da oetik jaikitzeko./ Ale, benga, goazen piszinara. .
  • 3. bénga. (a). interjekzioa. Agur, gero arte!, gazteen artean.. Benga, illuntzian Pol-polen ikusiko ga. . Erabilera hau bitxia egiten zaigu adin apur bat dugunoi..
  • 2. bénga. (a). interjekzioa. Aurrekoak esandakoa ez dugula sinisten adierazten du.. —Atzo bos kiloko erbixa bota najuan. —Benga, benga, sartuixok ori beste bati. .