Skip to main content

Hiztegia: bilaketaren emaitza

Errore mezua

Bilaketa azkarra Bilaketa aurreratua

erúan. 1.erúan. (a). du Aditza. erún (d, Os.). Eroan, eraman. · Llevar. Aura Santa Agedara erun, da aura ezkondu. Hil.”
eruatéille, eruateillía. (b). Izena. Eramalea. · El que lleva, llevador. Eztie oinddio etorri txal eruateilliak.
erube, erubia. Salamandra salamandra. Eibar. Salamandra.
erun.
esáera, esáeria. (b). Izena. Dicho popular, locución, refrán... No tiene un significado muy preciso. "San Pedroz kuku ta San Martzialez mutu" da esaeria./ Esaeria da Paskuetan beti euri egunen bat ein biar izaten dabela./ "Goenkale"n oso esaera polittak entzuten die, lenaoko erakuak. Esaerak: Esaera zarretan gizur gutxi. Esaera. Antzuola. (Lar Antz). Esamoldeak: esaera zar, esaera zarra. (b). Izena. Refrán, pero también se puede oir en el significado de dicho. San Bizente otza, neguan biotza” diño esaera zarrak. Esaerak eremu osoa hartzen du eta esaera zar, berriz, errefrau zentzuan erabiltzen da gehiago. .
ésaga, ésagia. (d). Izena. Gurdiaren karga hobeto sujetatzeko bi ezpata punten artean jartzen den haga luzea. Esagia, egur luze bat ezpata bixetan sartzen dana. Klem./ Burdi garua kargautakuan esagia jartzen da ezpatatik ezpatara kargia mobidu eztaiñ.
esaga-ziri, esaga-zirixa. "Esagiak bere lekutik ez deixan urten ezpatan sartzen dan zirixa." (SB Eibetno).
eságapeko, eságapekua. (d). Izena. Esagaren azpian geratzen den karga. —Zelako burkaria ekarri dozue? —Ba, esagapeko bat bakarrik. Esaga jarri ondoren, normalean, kargatzen jarraitzen da belarra edo garoa. Gero gainean abar batzuk bota eta sokaz lotzen da. .
esajérau. 1.esajérau. (a). du Aditza. Exagerar. Asko esajeratzen dau onek. 2.esajérau, esajeráua. (a). Adjektiboa. Exagerado, -a. Karua da baiña ez esajeraua./ Esajerau bat da ori.
esakuna, esakunie. Izena. Aramaio. "Esaera. Antxiñeko esakunak dittun orreik." (Orm Aram)
esames, esamesak. (c). Izena. Eibar. Habladurías.
esámiñ, esámiña. (a). Izena. esámiña, -ia. Azterketa. Badatoz esamiñak eta estudixau ein biar.
ésan. 1.esan. (a). du Aditza. Decir. Esamoldeak: mezia (edo errosaixua) esan. Decir misa. esateilliak entzuteillia izan bia dau. (c). Esapidea. Zirika edo adarjoka aritzen direnei buruz esana, batik bat. esanao eta okerrao. Esapidea. "Zenbat eta gehiago/gehiagotan esan, orduan eta okerrago. Iñaxikin alperri da, esanao eta okerrago. eneban esango. (c). Ez nuen pentsatuko. Atzoko girua ikusitta, eneban esango. 2.esan, esána. (b). Izena. Agindua, aholkua. · Mandato, consejo. Ez eiñ kasoik medikuan esanai tta ikusikok. Esamoldeak: esanekúa izan. (b). Esapidea. Ser obediente. Zuen neskatillia okerra da baiña esanekua. esána eiñ. (c). Esapidea. Agindutakoa egin. Zuen mutikua ona da esana eitten. 3.esan. (d). zaio Aditza. esaten jako. Deitu, izena eman. (ESATEN JAKO(n) batik bat) Adaritxua ba, aurretik esaten jako billotx-adarixa, billotxa andik urtebete arte, ta gero adaritua, gero adarixa. Luis./ Gose-denporan makiña bat ogi-beltz jandakuak gaittuk. Basilloria esaten jakuan. Klem./ Negu guztia liñua iruten, irun esaten jakon, da juntau andra mordua ta, gero gabian errondia. Aniz.” Adinekoek asko erabiltzen dute. Adibide ugari aurki daiteke hiztegi honetan. .